# Genesis us is riht micel || þæt we rodera weard wereda wuldorcining || wordum herigen modum lufien || he is mægna sped heafod ealra || heahgesceafta frea ælmihtig || næs him fruma æfre or geworden || ne nu ende cymþ ecean drihtnes || ac he biþ a rice ofer heofenstolas || heagum þrymmum soþfæst and swiþfeorm || sweglbosmas heold þa wæron gesette || wide and side þurh geweald godes || wuldres bearnum gasta weardum || hæfdon gleam and dream and heora ordfruman || engla þreatas beorhte blisse || wæs heora blæd micel þegnas þrymfæste || þeoden heredon sægdon lustum lof || heora liffrean demdon drihtenes || dugeþum wæron swiþe gesælige || synna ne cuþon firena fremman || ac hie on friþe lifdon ece mid heora aldor || elles ne ongunnon ræran on roderum || nymþe riht and soþ ærþon engla weard || for oferhygde dwæl on gedwilde || noldan dreogan leng heora selfra ræd || ac hie of siblufan godes ahwurfon || hæfdon gielp micel þæt hie wiþ drihtne || dælan meahton wuldorfæstan wic || werodes þrymme sid and swegltorht || him þær sar gelamp æfst and oferhygd || and þæs engles mod þe þone unræd ongan || ærest fremman wefan and weccean || þa he worde cwæþ niþes ofþyrsted || þæt he on norþdæle ham and heahsetl || heofena rices agan wolde || þa wearþ yrre god and þam werode wraþ || þe he ær wurþode wlite and wuldre || sceop þam werlogan wræclicne ham || weorce to leane helleheafas || hearde niþas heht þæt witehus || wræcna bidan deop dreama leas || drihten ure gasta weardas || þa he hit geare wiste synnihte beseald || susle geinnod geondfolen fyre || and færcyle rece and reade lege || heht þa geond þæt rædlease hof weaxan witebrogan || hæfdon hie wrohtgeteme grimme wiþ god gesomnod || him þæs grim lean becom cwædon þæt heo rice || reþemode agan woldan || and swa eaþe meahtan him seo wen geleah || siþþan waldend his heofona heahcining || honda arærde hehste wiþ þam herge || ne mihton hygelease mæne wiþ metode || mægyn bryttigan ac him se mæra || mod getwæfde bælc forbigde || þa he gebolgen wearþ besloh synsceaþan || sigore and gewealde dome and dugeþe || and dreame benam his feond friþo || and gefean ealle torhte tire || and his torn gewræc on gesacum swiþe || selfes mihtum strengum stiepe || hæfde styrne mod gegremed grymme || grap on wraþe faum folmum || and him on fæþm gebræc yrre on mode || æþele bescyrede his wiþerbrecan || wuldorgestealdum sceof þa and scyrede || scyppend ure oferhidig cyn || engla of heofnum wærleas werod || waldend sende laþwendne here || on langne siþ geomre gastas || wæs him gylp forod beot forborsten || and forbiged þrym wlite gewemmed || heo on wrace syþþan seomodon swearte || siþe ne þorfton hlude hlihhan || ac heo helltregum werige wunodon || and wean cuþon sar and sorge || susl þrowedon þystrum beþeahte || þearl æfterlean þæs þe heo ongunnon || wiþ gode winnan þa wæs soþ swa ær || sibb on heofnum fægre freoþoþeawas || frea eallum leof þeoden his þegnum || þrymmas weoxon duguþa mid drihtne || dreamhæbbendra wæron þa gesome || þa þe swegl buaþ wuldres eþel || wroht wæs asprungen oht mid englum || and orlegniþ siþþan herewosan || heofon ofgæfon leohte belorene || him on laste setl wuldorspedum welig || wide stodan gifum growende || on godes rice beorht and geblædfæst || buendra leas siþþan wræcstowe || werige gastas under hearmlocan || heane geforan þa þeahtode || þeoden ure modgeþonce || hu he þa mæran gesceaft eþelstaþolas || eft gesette swegltorhtan seld || selran werode þa hie gielpsceaþan || ofgifen hæfdon heah on heofenum || forþam halig god under roderas feng || ricum mihtum wolde þæt him eorþe || and uproder and sid wæter || geseted wurde woruldgesceafte || on wraþra gield þara þe forhealdene || of hleo sende ne wæs her þa giet || nymþe heolstersceado wiht geworden || ac þes wida grund stod deop and dim || drihtne fremde idel and unnyt || on þone eagum wlat stiþfrihþ cining || and þa stowe beheold dreama lease || geseah deorc gesweorc semian sinnihte || sweart under roderum wonn and weste || oþþæt þeos woruldgesceaft þurh word gewearþ || wuldorcyninges her ærest gesceop || ece drihten helm eallwihta || heofon and eorþan rodor arærde || and þis rume land gestaþelode || strangum mihtum frea ælmihtig || folde wæs þa gyta græs ungrene || garsecg þeahte sweart synnihte || side and wide wonne wægas || þa wæs wuldortorht heofonweardes gast || ofer holm boren miclum spedum || metod engla heht lifes brytta || leoht forþ cuman ofer rumne grund || raþe wæs gefylled heahcininges hæs || him wæs halig leoht ofer westenne || swa se wyrhta bebead þa gesundrode || sigora waldend ofer laguflode || leoht wiþ þeostrum sceade wiþ sciman || sceop þa bam naman lifes brytta || leoht wæs ærest þurh drihtnes word || dæg genemned wlitebeorhte gesceaft || wel licode frean æt frymþe || forþbæro tid dæg æresta || geseah deorc sceado sweart swiþrian || geond sidne grund þa seo tid gewat || ofer timber sceacan middangeardes || metod æfter sceaf scirum sciman || scippend ure æfen ærest || him arn on last þrang þystre genip || þam þe se þeoden self sceop nihte naman || nergend ure hie gesundrode || siþþan æfre drugon and dydon || drihtnes willan ece ofer eorþan || þa com oþer dæg leoht æfter þeostrum || heht þa lifes weard on mereflode || middum weorþan hyhtlic heofontimber || holmas dælde waldend ure || and geworhte þa roderas fæsten || þæt se rica ahof up from eorþan || þurh his agen word frea ælmihtig || flod wæs adæled under heahrodore || halgum mihtum wæter of wætrum || þam þe wuniaþ gyt under fæstenne || folca hrofes þa com ofer foldan || fus siþian mære mergen þridda || næron metode þa gyta widlond ne wegas nytte || ac stod bewrigen fæste folde mid flode || frea engla heht þurh his word wesan || wæter gemæne þa nu under roderum || heora ryne healdaþ stowe gestefnde || þa stod hraþe holm under heofonum || swa se halga bebead sid ætsomne || þa gesundrod wæs lago wiþ lande || geseah þa lifes weard drige stowe || dugoþa hyrde wide æteowde || þa se wuldorcyning eorþan nemde || gesette yþum heora onrihtne ryne || rumum flode and gefetero/ # || ne þuhte þa gerysne || rodora wearde þæt adam leng || ana wære neorxnawonges || niwre gesceafte hyrde and healdend || forþon him heahcyning frea ælmihtig || fultum tiode wif aweahte || and þa wraþe sealde lifes leohtfruma || leofum rince he þæt andweorc || of adames lice aleoþode || and him listum ateah rib of sidan || he wæs reste fæst and softe swæf || sar ne wiste earfoþa dæl || ne þær ænig com blod of benne || ac him brego engla of lice ateah || liodende ban wer unwundod || of þam worhte god freolice fæmnan || feorh in gedyde ece saula || heo wæron englum gelice þa wæs eue || adames bryd gaste gegearwod || hie on geogoþe bu wlitebeorht wæron || on woruld cenned meotodes mihtum || man ne cuþon don ne dreogan || ac him drihtnes wæs bam on breostum || byrnende lufu þa gebletsode || bliþheort cyning metod alwihta || monna cynnes þa forman twa || fæder and moder wif and wæpned || he þa worde cwæþ temaþ nu and wexaþ || tudre fyllaþ eorþan ælgrene || incre cynne sunum and dohtrum || inc sceal sealt wæter wunian on gewealde || and eall worulde gesceaft brucaþ blæddaga || and brimhlæste and heofonfugla || inc is halig feoh and wilde deor || on geweald geseald and lifigende || þa þe land tredaþ feorheaceno cynn || þa þe flod wecceþ geond hronrade || inc hyraþ eall þa sceawode || scyppend ure his weorca wlite || and his wæstma blæd niwra gesceafta || neorxnawong stod god and gastlic || gifena gefylled fremum forþweardum || fægere leohte þæt liþe land || lago yrnende wylleburne || nalles wolcnu þa giet ofer rumne grund || regnas bæron wann mid winde || hwæþre wæstmum stod folde gefrætwod || heoldon forþryne eastreamas heora || æþele feower of þam niwan || neorxnawonge þa wæron adælede || drihtnes mihtum ealle of anum || þa he þas eorþan gesceop wætre wlitebeorhtum || and on woruld sende þæra anne hataþ ylde || eorþbuende fison folcweras || se foldan dæl brade bebugeþ || beorhtum streamum hebeleac utan || on þære eþyltyrf niþþas findaþ || nean and feorran gold and gymcynn || gumþeoda bearn þa selestan || þæs þe us secgaþ bec þonne seo æftre || ethiopia land and liodgeard || beligeþ uton ginne rice || þære is geon noma þridda is tigris || seo wiþ þeodscipe ea inflede || assiriæ beliþ swilce is seo feorþe || þa nu geond folc monig weras eufraten || wide nemnaþ ac niotaþ inc þæs oþres ealles || forlætaþ þone ænne beam wariaþ inc wiþ þone wæstm || ne wyrþ inc wilna gæd hnigon þa mid heafdum || heofoncyninge georne togenes || and sædon ealles þanc lista and þara lara || he let heo þæt land buan hwærf him þa to heofenum || halig drihten stiþferhþ cyning || stod his handgeweorc somod on sande || nyston sorga wiht to begrornianne || butan heo godes willan lengest læsten || heo wæron leof gode þenden heo his halige word || healdan woldon hæfde se alwalda || engelcynna þurh handmægen || halig drihten tene getrimede || þæm he getruwode wel þæt hie his giongorscipe || fyligan wolden wyrcean his willan || forþon he him gewit forgeaf and mid his handum gesceop || halig drihten gesett hæfde he hie swa gesæliglice || ænne hæfde he swa swiþne geworhtne swa mihtigne on his modgeþohte || he let hine swa micles wealdan hehstne to him on heofona rice || hæfde he hine swa hwitne geworhtne swa wynlic wæs his wæstm on heofonum || þæt him com from weroda drihtne gelic wæs he þam leohtum steorrum || lof sceolde he drihtnes wyrcean dyran sceolde he his dreamas on heofonum || and sceolde his drihtne þancian þæs leanes þe he him on þam leohte gescerede || þonne læte he his hine lange wealdan ac he awende hit him to wyrsan þinge || ongan him winn up ahebban wiþ þone hehstan heofnes waldend || þe siteþ on þam halgan stole deore wæs he drihtne urum || ne mihte him bedyrned weorþan þæt his engyl ongan || ofermod wesan ahof hine wiþ his hearran || sohte hetespræce gylpword ongean || nolde gode þeowian cwæþ þæt his lic wære || leoht and scene hwit and hiowbeorht || ne meahte he æt his hige findan þæt he gode wolde || geongerdome þeodne þeowian || þuhte him sylfum þæt he mægyn and cræft || maran hæfde þonne se halga god || habban mihte folcgestælna || feala worda gespæc se engel ofermodes || þohte þurh his anes cræft hu he him strenglicran || stol geworhte heahran on heofonum || cwæþ þæt hine his hige speone þæt he west and norþ || wyrcean ongunne trymede getimbro || cwæþ him tweo þuhte þæt he gode wolde || geongra weorþan hwæt sceal ic winnan cwæþ he || nis me wihtæ þearf hearran to habbanne || ic mæg mid handum swa fela wundra gewyrcean || ic hæbbe geweald micel to gyrwanne || godlecran stol hearran on heofne || hwy sceal ic æfter his hyldo þeowian bugan him swilces geongordomes || ic mæg wesan god swa he bigstandaþ me strange geneatas || þa ne willaþ me æt þam striþe geswican hæleþas heardmode || hie habbaþ me to hearran gecorene rofe rincas || mid swilcum mæg man ræd geþencean fon mid swilcum folcgesteallan || frynd synd hie mine georne holde on hyra hygesceaftum || ic mæg hyra hearra wesan rædan on þis rice || swa me þæt riht ne þinceþ þæt ic oleccan || awiht þurfe gode æfter gode ænegum || ne wille ic leng his geongra wurþan þa hit se allwalda || eall gehyrde þæt his engyl ongan || ofermede micel ahebban wiþ his hearran || and spræc healic word dollice wiþ drihten sinne || sceolde he þa dæd ongyldan worc þæs gewinnes gedælan || and sceolde his wite habban ealra morþra mæst || swa deþ monna gehwilc þe wiþ his waldend || winnan ongynneþ mid mane wiþ þone mæran drihten || þa wearþ se mihtiga gebolgen hehsta heofones waldend || wearp hine of þan hean stole hete hæfde he æt his hearran gewunnen || hyldo hæfde his ferlorene gram wearþ him se goda on his mode || forþon he sceolde grund gesecean heardes hellewites || þæs þe he wann wiþ heofnes waldend acwæþ hine þa fram his hyldo || and hine on helle wearp on þa deopan dala || þær he to deofle wearþ se feond mid his geferum eallum || feollon þa ufon of heofnum þurhlonge swa || þreo niht and dagas þa englas of heofnum on helle || and heo ealle forsceop drihten to deoflum || forþon heo his dæd and word noldon weorþian || forþon he heo on wyrse leoht under eorþan neoþan || ællmihtig god sette sigelease || on þa sweartan helle þær hæbbaþ heo on æfyn || ungemet lange ealra feonda gehwilc || fyr edneowe þonne cymþ on uhtan || easterne wind forst fyrnum cald || symble fyr oþþe gar sum heard geswinc || habban sceoldon worhte man hit him to wite || hyra woruld wæs gehwyrfed forman siþe || fylde helle mid þam andsacum || heoldon englas forþ heofonrices hehþe || þe ær godes hyldo gelæston lagon þa oþre fynd on þam fyre || þe ær swa feala hæfdon gewinnes wiþ heora waldend || wite þoliaþ hatne heaþowelm || helle tomiddes brand and brade ligas || swilce eac þa biteran recas þrosm and þystro || forþon hie þegnscipe godes forgymdon || hie hyra gal beswac engles oferhygd || noldon alwaldan word weorþian || hæfdon wite micel wæron þa befeallene || fyre to botme on þa hatan hell || þurh hygeleaste and þurh ofermetto || sohton oþer land þæt wæs leohtes leas || and wæs liges full fyres fær micel || fynd ongeaton þæt hie hæfdon gewrixled || wita unrim þurh heora miclan mod || and þurh miht godes and þurh ofermetto || ealra swiþost þa spræc se ofermoda cyning || þe ær wæs engla scynost hwitost on heofne || and his hearran leof drihtne dyre || oþ hie to dole wurdon þæt him for galscipe || god sylfa wearþ mihtig on mode yrre || wearp hine on þæt morþer innan niþer on þæt niobedd || and sceop him naman siþþan cwæþ se hehsta || hatan sceolde satan siþþan || het hine þære sweartan helle grundes gyman || nalles wiþ god winnan satan maþelode || sorgiende spræc se þe helle forþ || healdan sceolde gieman þæs grundes || wæs ær godes engel hwit on heofne || oþ hine his hyge forspeon and his ofermetto || ealra swiþost þæt he ne wolde || wereda drihtnes word wurþian || weoll him on innan hyge ymb his heortan || hat wæs him utan wraþlic wite || he þa worde cwæþ is þæs ænga styde || ungelic swiþe þam oþrum ham || þe we ær cuþon hean on heofonrice || þe me min hearra onlag þeah we hine for þam alwaldan || agan ne moston romigan ures rices || næfþ he þeah riht gedon þæt he us hæfþ befælled || fyre to botme helle þære hatan || heofonrice benumen hafaþ hit gemearcod || mid moncynne to gesettanne || þæt me is sorga mæst þæt adam sceal || þe wæs of eorþan geworht minne stronglican || stol behealdan wesan him on wynne || and we þis wite þolien hearm on þisse helle || wa la ahte ic minra handa geweald and moste ane tid || ute weorþan wesan ane winterstunde || þonne ic mid þys werode ac licgaþ me ymbe || irenbenda rideþ racentan sal || ic eom rices leas habbaþ me swa hearde || helle clommas fæste befangen || her is fyr micel ufan and neoþone || ic a ne geseah laþran landscipe || lig ne aswamaþ hat ofer helle || me habbaþ hringa gespong sliþhearda sal || siþes amyrred afyrred me min feþe || fet synt gebundene handa gehæfte || synt þissa heldora wegas forworhte || swa ic mid wihte ne mæg of þissum lioþobendum || licgaþ me ymbe heardes irenes || hate geslægene grindlas greate || mid þy me god hafaþ gehæfted be þam healse || swa ic wat he minne hige cuþe and þæt wiste eac || weroda drihten þæt sceolde unc adame || yfele gewurþan ymb þæt heofonrice || þær ic ahte minra handa geweald ac þoliaþ we nu þrea on helle || þæt syndon þystro and hæto grimme grundlease || hafaþ us god sylfa forswapen on þas sweartan mistas || swa he us ne mæg ænige synne gestælan þæt we him on þam lande laþ gefremedon || he hæfþ us þeah þæs leohtes bescyrede beworpen on ealra wita mæste || ne magon we þæs wrace gefremman geleanian him mid laþes wihte || þæt he us hafaþ þæs leohtes bescyrede he hæfþ nu gemearcod anne middangeard || þær he hæfþ mon geworhtne æfter his onlicnesse || mid þam he wile eft gesettan heofona rice mid hluttrum saulum || we þæs sculon hycgan georne þæt we on adame || gif we æfre mægen and on his eafrum swa some || andan gebetan onwendan him þær willan sines || gif we hit mægen wihte aþencan ne gelyfe ic me nu þæs leohtes furþor || þæs þe he him þenceþ lange niotan þæs eades mid his engla cræfte || ne magon we þæt on aldre gewinnan þæt we mihtiges godes mod onwæcen || uton oþwendan hit nu monna bearnum þæt heofonrice nu we hit habban ne moton || gedon þæt hie his hyldo forlæten þæt hie þæt onwendon þæt he mid his worde bebead || þonne weorþ he him wraþ on mode ahwet hie from his hyldo || þonne sculon hie þas helle secan and þas grimman grundas || þonne moton we hie us to giongrum habban fira bearn on þissum fæstum clomme || onginnaþ nu ymb þa fyrde þencean gif ic ænegum þægne || þeodenmadmas geara forgeafe || þenden we on þan godan rice gesælige sæton || and hæfdon ure setla geweald þonne he me na on leofran tid || leanum ne meahte mine gife gyldan || gif his gien wolde minra þegna hwilc || geþafa wurþan þæt he up heonon || ute mihte cuman þurh þas clustro || and hæfde cræft mid him þæt he mid feþerhoman || fleogan meahte windan on wolcne || þær geworht stondaþ adam and eue || on eorþrice mid welan bewunden || and we synd aworpene hider on þas deopan dalo || nu hie drihtne synt wurþran micle || and moton him þone welan agan þe we on heofonrice || habban sceoldon rice mid rihte || is se ræd gescyred monna cynne || þæt me is on minum mode swa sar on minum hyge hreoweþ || þæt hie heofonrice agan to aldre || gif hit eower ænig mæge gewendan mid wihte || þæt hie word godes lare forlæten || sona hie him þe laþran beoþ gif hie brecaþ his gebodscipe || þonne he him abolgen wurþeþ siþþan biþ him se wela onwended || and wyrþ him wite gegarwod sum heard hearmscearu || hycgaþ his ealle hu ge hi beswicen || siþþan ic me sefte mæg restan on þyssum racentum || gif him þæt rice losaþ se þe þæt gelæsteþ || him biþ lean gearo æfter to aldre || þæs we her inne magon on þyssum fyre forþ || fremena gewinnan sittan læte ic hine wiþ me sylfne || swa hwa swa þæt secgan cymeþ on þas hatan helle || þæt hie heofoncyninges unwurþlice || wordum and dædum lare # || angan hine þa gyrwan || godes andsaca fus on frætwum || hæfde fæcne hyge hæleþhelm on heafod asette || and þone full hearde geband spenn mid spangum || wiste him spræca fela wora worda || wand him up þanon hwearf him þurh þa helldora || hæfde hyge strangne leolc on lyfte || laþwendemod swang þæt fyr on twa || feondes cræfte wolde dearnunga || drihtnes geongran mid mandædum || men beswican forlædan and forlæran || þæt hie wurdon laþ gode he þa geferde || þurh feondes cræft oþþæt he adam || on eorþrice godes handgesceaft || gearone funde wislice geworht || and his wif somed freo fægroste || swa hie fela cuþon godes gegearwigean || þa him to gingran self metod mancynnes || mearcode selfa and him bi twegin || beamas stodon þa wæron utan || ofætes gehlædene gewered mid wæstme || swa hie waldend god heah heofoncyning || handum gesette þæt þær yldo bearn || moste on ceosan godes and yfeles || gumena æghwilc welan and wawan || næs se wæstm gelic oþer wæs swa wynlic || wlitig and scene liþe and lofsum || þæt wæs lifes beam moste on ecnisse || æfter lybban wesan on worulde || se þæs wæstmes onbat swa him æfter þy || yldo ne derede ne suht sware || ac moste symle wesan lungre on lustum || and his lif agan hyldo heofoncyninges || her on worulde habban him to wæron || witode geþingþo on þone hean heofon || þonne he heonon wende þonne wæs se oþer || eallenga sweart dim and þystre || þæt wæs deaþes beam se bær bitres fela || sceolde bu witan ylda æghwilc || yfles and godes gewand on þisse worulde || sceolde on wite a mid swate and mid sorgum || siþþan libban swa hwa swa gebyrgde || þæs on þam beame geweox sceolde hine yldo beniman || ellendæda dreamas and drihtscipes || and him beon deaþ scyred lytle hwile || sceolde he his lifes niotan secan þonne landa || sweartost on fyre sceolde feondum þeowian || þær is ealra frecna mæste leodum to langre hwile || þæt wiste se laþa georne dyrne deofles boda || þe wiþ drihten wann wearp hine þa on wyrmes lic || and wand him þa ymbutan þone deaþes beam || þurh deofles cræft genam þær þæs ofætes || and wende hine eft þanon þær he wiste handgeweorc || heofoncyninges ongon hine þa frinan || forman worde se laþa mid ligenum || langaþ þe awuht adam up to gode || ic eom on his ærende hider feorran gefered || ne þæt nu fyrn ne wæs þæt ic wiþ hine sylfne sæt || þa het he me on þysne siþ faran het þæt þu þisses ofætes æte || cwæþ þæt þin abal and cræft and þin modsefa || mara wurde and þin lichoma || leohtra micle þin gesceapu scenran || cwæþ þæt þe æniges sceattes þearf ne wurde on worulde || nu þu willan hæfst hyldo geworhte || heofoncyninges to þance geþenod || þinum hearran hæfst þe wiþ drihten dyrne geworhtne || ic gehyrde hine þine dæd and word lofian on his leohte || and ymb þin lif sprecan swa þu læstan scealt || þæt on þis land hider his bodan bringaþ || brade synd on worulde grene geardas || and god siteþ on þam hehstan || heofna rice ufan alwalda || nele þa earfeþu sylfa habban || þæt he on þysne siþ fare gumena drihten || ac he his gingran sent to þinre spræce || nu he þe mid spellum het listas læran || læste þu georne his ambyhto || nim þe þis ofæt on hand bit his and byrige || þe weorþ on þinum breostum rum wæstm þy wlitegra || þe sende waldend god þin hearra þas helpe || of heofonrice adam maþelode || þær he on eorþan stod selfsceafte guma || þonne ic sigedrihten mihtigne god || mæþlan gehyrde strangre stemne || and me her stondan het his bebodu healdan || and me þas bryd forgeaf wlitesciene wif || and me warnian het þæt ic on þone deaþes beam || bedroren ne wurde beswicen to swiþe || he cwæþ þæt þa sweartan helle healdan sceolde || se þe bi his heortan wuht laþes gelæde || nat þeah þu mid ligenum fare þurh dyrne geþanc || þe þu drihtnes eart boda of heofnum || hwæt ic þinra bysna ne mæg worda ne wisna || wuht oncnawan siþes ne sagona || ic wat hwæt he me self bebead nergend user || þa ic hine nehst geseah he het me his word weorþian || and wel healdan læstan his lare || þu gelic ne bist ænegum his engla || þe ic ær geseah ne þu me oþiewdest || ænig tacen þe he me þurh treowe || to onsende min hearra þurh hyldo || þy ic þe hyran ne cann ac þu meaht þe forþ faran || ic hæbbe me fæstne geleafan up to þam ælmihtegan gode || þe me mid his earmum worhte her mid handum sinum || he mæg me of his hean rice geofian mid goda gehwilcum || þeah he his gingran ne sende wende hine wraþmod || þær he þæt wif geseah on eorþrice || euan stondan sceone gesceapene || cwæþ þæt sceaþena mæst eallum heora eaforum || æfter siþþan wurde on worulde || ic wat inc waldend god abolgen wyrþ || swa ic him þisne bodscipe selfa secge || þonne ic of þys siþe cume ofer langne weg || þæt git ne læstan wel hwilc ærende swa || he easten hider on þysne siþ sendeþ || nu sceal he sylf faran to incre andsware || ne mæg his ærende his boda beodan || þy ic wat þæt he inc abolgen wyrþ mihtig on mode || gif þu þeah minum wilt wif willende || wordum hyran þu meaht his þonne rume || ræd geþencan gehyge on þinum breostum || þæt þu inc bam-twam meaht wite bewarigan || swa ic þe wisie æt þisses ofetes || þonne wurþaþ þin eagan swa leoht þæt þu meaht swa wide || ofer woruld ealle geseon siþþan || and selfes stol herran þines || and habban his hyldo forþ meaht þu adame || eft gestyran gif þu his willan hæfst || and he þinum wordum getrywþ gif þu him to soþe sægst || hwylce þu selfa hæfst bisne on breostum || þæs þu gebod godes lare læstes || he þone laþan striþ yfel andwyrde || an forlæteþ on breostcofan || swa wit him bu-tu an sped sprecaþ || span þu hine georne þæt he þine lare læste || þy læs gyt laþ gode incrum waldende || weorþan þyrfen gif þu þæt angin fremest || idesa seo betste forhele ic incrum herran || þæt me hearmes swa fela adam gespræc || eargra worda tyhþ me untryowþa || cwyþ þæt ic seo teonum georn gramum ambyhtsecg || nales godes engel ac ic cann ealle swa geare || engla gebyrdo heah heofona gehlidu || wæs seo hwil þæs lang þæt ic geornlice || gode þegnode þurh holdne hyge || herran minum drihtne selfum || ne eom ic deofle gelic lædde hie swa mid ligenum || and mid listum speon idese on þæt unriht || oþþæt hire on innan ongan weallan wyrmes geþeaht || hæfde hire wacran hige metod gemearcod || þæt heo hire mod ongan lætan æfter þam larum || forþon heo æt þam laþan onfeng ofer drihtnes word || deaþes beames weorcsumne wæstm || ne wearþ wyrse dæd monnum gemearcod || þæt is micel wundor þæt hit ece god || æfre wolde þeoden þolian || þæt wurde þegn swa monig forlædd be þam lygenum || þe for þam larum com heo þa þæs ofætes æt || alwaldan bræc word and willan || þa meahte heo wide geseon þurh þæs laþan læn || þe hie mid ligenum beswac dearnenga bedrog || þe hire for his dædum com þæt hire þuhte hwitre || heofon and eorþe and eall þeos woruld wlitigre || and geweorc godes micel and mihtig || þeah heo hit þurh monnes geþeaht ne sceawode || ac se sceaþa georne swicode ymb þa sawle || þe hire ær þa siene onlah þæt heo swa wide || wlitan meahte ofer heofonrice || þa se forhatena spræc þurh feondscipe || nalles he hie freme lærde þu meaht nu þe self geseon || swa ic hit þe secgan ne þearf eue seo gode || þæt þe is ungelic wlite and wæstmas || siþþan þu minum wordum getruwodest læstes mine lare || nu scineþ þe leoht fore glædlic ongean || þæt ic from gode brohte hwit of heofonum || nu þu his hrinan meaht sæge adame || hwilce þu gesihþe hæfst þurh minne cime cræfta || gif giet þurh cuscne siodo læst mina lara || þonne gife ic him þæs leohtes genog þæs ic þe swa godes || gegired hæbbe ne wite ic him þa womcwidas || þeah he his wyrþe ne sie to alætanne || þæs fela he me laþes spræc swa hire eaforan sculon || æfter lybban þonne hie laþ gedoþ || hie sculon lufe wyrcean betan heora hearran hearmcwyde || ond habban his hyldo forþ þa gieng to adame || idesa scenost wifa wlitegost || þe on woruld come forþon heo wæs handgeweorc || heofoncyninges þeah heo þa dearnenga || fordon wurde forlæd mid ligenum || þæt hie laþ gode þurh þæs wraþan geþanc || weorþan sceolden þurh þæs deofles searo || dom forlætan hierran hyldo || hefonrices þolian monige hwile || biþ þam men full wa þe hine ne warnaþ || þonne he his geweald hafaþ sum heo hire on handum bær || sum hire æt heortan læg æppel unsælga || þone hire ær forbead drihtna drihten || deaþbeames ofet and þæt word acwæþ || wuldres aldor þæt þæt micle morþ || menn ne þorfton þegnas þolian || ac he þeoda gehwam hefonrice forgeaf || halig drihten widbradne welan || gif hie þone wæstm an lætan wolden || þe þæt laþe treow on his bogum bær || bitre gefylled þæt wæs deaþes beam || þe him drihten forbead forlec hie þa mid ligenum || se wæs laþ gode on hete heofoncyninges || and hyge euan wifes wac geþoht || þæt heo ongan his wordum truwian læstan his lare || and geleafan nom þæt he þa bysene from gode || brungen hæfde þe he hire swa wærlice || wordum sægde iewde hire tacen || and treowa gehet his holdne hyge || þa heo to hire hearran spræc adam frea min || þis ofet is swa swete bliþe on breostum || and þes boda sciene godes engel god || ic on his gearwan geseo þæt he is ærendsecg || uncres hearran hefoncyninges || his hyldo is unc betere to gewinnanne || þonne his wiþermedo gif þu him heodæg wuht || hearmes gespræce he forgifþ hit þeah || gif wit him geongordom læstan willaþ || hwæt scal þe swa laþlic striþ wiþ þines hearran bodan || unc is his hyldo þearf he mæg unc ærendian || to þam alwaldan heofoncyninge || ic mæg heonon geseon hwær he sylf siteþ || þæt is suþ and east welan bewunden || se þas woruld gesceop geseo ic him his englas || ymbe hweorfan mid feþerhaman || ealra folca mæst wereda wynsumast || hwa meahte me swelc gewit gifan gif hit gegnunga || god ne onsende heofones waldend || gehyran mæg ic rume and swa wide geseon || on woruld ealle ofer þas sidan gesceaft || ic mæg swegles gamen gehyran on heofnum || wearþ me on hige leohte utan and innan || siþþan ic þæs ofætes onbat nu hæbbe ic his her on handa || herra se goda gife ic hit þe georne || ic gelyfe þæt hit from gode come broht from his bysene || þæs me þes boda sægde wærum wordum || hit nis wuhte gelic elles on eorþan || buton swa þes ar sægeþ þæt hit gegnunga || from gode come hio spræc him þicce to || and speon hine ealne dæg on þa dimman dæd || þæt hie drihtnes heora willan bræcon || stod se wraþa boda legde him lustas on || and mid listum speon fylgde him frecne || wæs se feond full neah þe on þa frecnan fyrd || gefaren hæfde ofer langne weg || leode hogode on þæt micle morþ || men forweorpan forlæran and forlædan || þæt hie læn godes ælmihtiges gife || an forleten heofenrices geweald || hwæt se hellsceaþa gearwe wiste || þæt hie godes yrre habban sceoldon || and hellgeþwing þone nearwan niþ || niede onfon siþþan hie gebod godes || forbrocen hæfdon þa he forlærde || mid ligenwordum to þam unræde || idese sciene wifa wlitegost || þæt heo on his willan spræc wæs him on helpe || handweorc godes to forlæranne # || heo spræc þa to adame || idesa sceonost ful þiclice || oþ þam þegne ongan his hige hweorfan || þæt he þam gehate getruwode þe him þæt wif || wordum sægde heo dyde hit þeah þurh holdne hyge || nyste þæt þær hearma swa fela fyrenearfeþa || fylgean sceolde monna cynne || þæs heo on mod genam þæt heo þæs laþan bodan || larum hyrde ac wende þæt heo hyldo || heofoncyninges worhte mid þam wordum || þe heo þam were swelce tacen oþiewde || and treowe gehet oþþæt adame || innan breostum his hyge hwyrfde || and his heorte ongann wendan to hire willan || he æt þam wife onfeng helle and hinnsiþ || þeah hit nære haten swa ac hit ofetes noman || agan sceolde hit wæs þeah deaþes swefn || and deofles gespon hell and hinnsiþ || and hæleþa forlor menniscra morþ || þæt hie to mete dædon ofet unfæle || swa hit him on innan com hran æt heortan || hloh þa and plegode boda bitre gehugod || sægde begra þanc hearran sinum || nu hæbbe ic þine hyldo me witode geworhte || and þinne willan gelæst to ful monegum dæge || men synt forlædde adam and eue || him is unhyldo waldendes witod || nu hie wordcwyde his lare forleton || forþon hie leng ne magon healdan heofonrice || ac hie to helle sculon on þone sweartan siþ || swa þu his sorge ne þearft beran on þinum breostum || þær þu gebunden ligst murnan on mode || þæt her men bun þone hean heofon || þeah wit hearmas nu þreaweorc þoliaþ || and þystre land and þurh þin micle mod || monig forleton on heofonrice || heahgetimbro godlice geardas || unc wearþ god yrre forþon wit him noldon || on heofonrice hnigan mid heafdum || halgum drihtne þurh geongordom || ac unc gegenge ne wæs þæt wit him on þegnscipe || þeowian wolden forþon unc waldend wearþ || wraþ on mode on hyge hearde || and us on helle bedraf on þæt fyr fylde || folca mæste and mid handum his || eft on heofonrice rihte rodorstolas || and þæt rice forgeaf monna cynne || mæg þin mod wesan bliþe on breostum || forþon her synt bu-tu gedon ge þæt hæleþa bearn || heofonrice sculon leode forlætan || and on þæt lig to þe hate hweorfan || eac is hearm gode modsorg gemacod || swa hwæt swa wit her morþres þoliaþ hit is nu adame || eall forgolden mid hearran hete || and mid hæleþa forlore monnum mid morþes cwealme || forþon is min mod gehæled hyge ymb heortan gerume || ealle synt uncre hearmas gewrecene laþes þæt wit lange þoledon || nu wille ic eft þam lige near satan ic þær secan wille || he is on þære sweartan helle hæft mid hringa gesponne || hwearf him eft niþer boda bitresta || sceolde he þa bradan ligas secan helle gehliþo || þær his hearra læg simon gesæled || sorgedon ba-twa adam and eue || and him oft betuh gnornword gengdon || godes him ondredon heora herran hete || heofoncyninges niþ swiþe onsæton || selfe forstodon his word onwended || þæt wif gnornode hof hreowigmod || hæfde hyldo godes lare forlæten || þa heo þæt leoht geseah ellor scriþan || þæt hire þurh untreowa tacen iewde || se him þone teonan geræd þæt hie helle niþ || habban sceoldon hynþa unrim || forþam him higesorga burnon on breostum || hwilum to gebede feollon sinhiwan somed || and sigedrihten godne gretton || and god nemdon heofones waldend || and hine bædon þæt hie his hearmsceare || habban mosten georne fulgangan || þa hie godes hæfdon bodscipe abrocen || bare hie gesawon heora lichaman || næfdon on þam lande þa giet sælþa gesetena || ne hie sorge wiht weorces wiston || ac hie wel meahton libban on þam lande || gif hie wolden lare godes forweard fremman || þa hie fela spræcon sorhworda somed || sinhiwan twa adam gemælde || and to euan spræc hwæt þu eue hæfst || yfele gemearcod uncer sylfra siþ || gesyhst þu nu-þa sweartan helle grædige and gifre || nu þu hie grimman meaht heonane gehyran || nis heofonrice gelic þam lige || ac þis is landa betst þæt wit þurh uncres hearran þanc || habban moston þær þu þam ne hierde || þe unc þisne hearm geræd þæt wit waldendes || word forbræcon heofoncyninges || nu wit hreowige magon sorgian for þis siþe || forþon he unc self bebead þæt wit unc wite || warian sceolden hearma mæstne || nu slit me hunger and þurst bitre on breostum || þæs wit begra ær wæron orsorge || on ealle tid hu sculon wit nu libban || oþþe on þys lande wesan gif her wind cymþ || westan oþþe eastan suþan oþþe norþan || gesweorc up færeþ cymeþ hægles scur || hefone getenge færeþ forst on gemang || se byþ fyrnum ceald hwilum of heofnum || hate scineþ blicþ þeos beorhte sunne || and wit her baru standaþ unwered wædo || nys unc wuht beforan to scursceade || ne sceattes wiht to mete gemearcod || ac unc is mihtig god waldend wraþmod || to hwon sculon wit weorþan nu nu me mæg hreowan || þæt ic bæd heofnes god waldend þone godan || þæt he þe her worhte to me of liþum minum || nu þu me forlæred hæfst on mines herran hete || swa me nu hreowan mæg æfre to aldre || þæt ic þe minum eagum geseah þa spræc eue eft || idesa scienost wifa wlitegost || hie wæs geweorc godes þeah heo þa on deofles cræft || bedroren wurde þu meaht hit me witan || wine min adam wordum þinum || hit þe þeah wyrs ne mæg on þinum hyge hreowan || þonne hit me æt heortan deþ hire þa adam || andswarode gif ic waldendes || willan cuþe hwæt ic his to hearmsceare || habban sceolde ne gesawe þu no sniomor || þeah me on sæ wadan hete heofones god || heonone nu-þa on flod faran || nære he firnum þæs deop merestream þæs micel || þæt his o min mod getweode ac ic to þam grunde genge || gif ic godes meahte willan gewyrcean || nis me on worulde niod æniges þegnscipes || nu ic mines þeodnes hafa hyldo forworhte || þæt ic hie habban ne mæg ac wit þus baru ne magon || bu-tu ætsomne wesan to wuhte || uton gan on þysne weald innan on þisses holtes hleo || hwurfon hie ba-twa togengdon gnorngende || on þone grenan weald sæton onsundran || bidan selfes gesceapu heofoncyninges || þa hie þa habban ne moston þe him ær forgeaf || ælmihtig god þa hie heora lichoman || leafum beþeahton weredon mid þy wealde || wæda ne hæfdon ac hie on gebed feollon || bu-tu ætsomne morgena gehwilce || bædon mihtigne þæt hie ne forgeate || god ælmihtig and him gewisade || waldend se goda hu hie on þam leohte forþ || libban sceolden þa com feran || frea ælmihtig ofer midne dæg || mære þeoden on neorxnawang || neode sine wolde neosian || nergend usser bilwit fæder || hwæt his bearn dyde wiste forworhte || þam he ær wlite sealde gewitan him þa gangan || geomermode under beamsceade || blæde bereafod hyddon hie on heolstre || þa hie halig word drihtnes gehyrdon || and ondredon him þa sona ongann || swegles aldor weard ahsian || woruldgesceafta het him recene to || rice þeoden his sunu gangan || him þa sylfa oncwæþ hean hleoþrade || hrægles þearfa ic wreo me her || wæda leasne liffrea min || leafum þecce scyldfull mine || sceaþen is me sare frecne on ferhþe || ne dear nu forþ gan for þe andweardne || ic eom eall eall nacod him þa ædre god || andswarede saga me þæt sunu min || for hwon secest þu sceade sceomiende || þu sceonde æt me furþum ne anfenge || ac gefean eallum for hwon wast þu wean || and wrihst sceome gesyhst sorge || and þin sylf þecest lic mid leafum || sagast lifceare hean hygegeomor || þæt þe sie hrægles þearf nymþe þu æppel || ænne byrgde of þam wudubeame || þe ic þe wordum forbead him þa adam eft || andswarode me þa blæda on hand || bryd gesealde freolucu fæmne || freadrihten min þe ic þe on teonan geþah || nu ic þæs tacen wege sweotol on me selfum || wat ic sorga þy ma þa þæs euan frægn || ælmihtig god hwæt druge þu dohtor || dugeþa genohra niwra gesceafta || neorxnawanges growendra gifa || þa þu gitsiende on beam gripe || blæda name on treowes telgum || and me on teonan æte þa unfreme || adame sealdest wæstme þa inc wæron || wordum minum fæste forbodene || him þa freolecu mæg ides æwiscmod || andswarode me nædre beswac || and me neodlice to forsceape scyhte || and to scyldfrece fah wyrm þurh fægir word || oþþæt ic fracoþlice feondræs gefremede || fæhþe geworhte and þa reafode || swa hit riht ne wæs beam on bearwe || and þa blæda æt þa nædran sceop || nergend usser frea ælmihtig || fagum wyrme wide siþas || and þa worde cwæþ þu scealt wideferhþ || werig þinum breostum bearm tredan || bradre eorþan faran feþeleas || þenden þe feorh wunaþ gast on innan || þu scealt greot etan þine lifdagas || swa þu laþlice wrohte onstealdest || þe þæt wif feoþ hataþ under heofnum || and þin heafod tredeþ fah mid fotum sinum || þu scealt fiersna sætan tohtan niwre || tuddor biþ gemæne incrum orlegniþ || a þenden standeþ woruld under wolcnum || nu þu wast and canst laþ leodsceaþa || hu þu lifian scealt þa to euan god || yrringa spræc wend þe from wynne || þu scealt wæpnedmen wesan on gewealde || mid weres egsan hearde genearwad || hean þrowian þinra dæda gedwild || deaþes bidan and þurh wop and heaf || on woruld cennan þurh sar micel || sunu and dohtor abead eac adame || ece drihten lifes leohtfruma || laþ ærende þu scealt oþerne || eþel secean wynleasran wic || and on wræc hweorfan nacod niedwædla || neorxnawanges dugeþum bedæled || þe is gedal witod lices and sawle || hwæt þu laþlice wrohte onstealdest || forþon þu winnan scealt and on eorþan þe || þine andlifne selfa geræcan || wegan swatig hleor þinne hlaf etan || þenden þu her leofast oþþæt þe to heortan || hearde gripeþ adl unliþe || þe þu on æple ær selfa forswulge || forþon þu sweltan scealt hwæt we nu gehyraþ || hwær us hearmstafas wraþe onwocan || and woruldyrmþo hie þa wuldres weard || wædum gyrede scyppend usser || het heora sceome þeccan frea frumhrægle || het hie from hweorfan neorxnawange || on nearore lif him on laste beleac || liþsa and wynna hihtfulne ham || halig engel be frean hæse || fyrene sweorde ne mæg þær inwitfull || ænig geferan womscyldig mon || ac se weard hafaþ miht and strengþo || se þæt mære lif dugeþum deore || drihtne healdeþ no hwæþre ælmihtig || ealra wolde adame and euan || arna ofteon fæder æt frymþe || þeah þe hie him from swice ac he him to frofre let || hwæþere forþ wesan hyrstedne hrof || halgum tunglum and him grundwelan || ginne sealde het þam sinhiwum || sæs and eorþan tuddorteondra || teohha gehwilcre to woruldnytte || wæstmas fedan gesæton þa æfter synne || sorgfulre land eard and eþyl || unspedigran fremena gehwilcre || þonne se frumstol wæs þe hie æfter dæde of || adrifen wurdon ongunnon hie þa || be godes hæse bearn astrienan || swa him metod bebead adames and euan || aforan wæron freolicu twa || frumbearn cenned cain and abel || us cyþaþ bec hu þa dædfruman || dugeþa stryndon welan and wiste || willgebroþor oþer his to eorþan || elnes tilode se wæs ærboren || oþer æhte heold fæder on fultum || oþþæt forþ gewat dægrimes worn || hie þa drihtne lac begen brohton || brego engla beseah on abeles gield || eagum sinum cyning eallwihta || caines ne wolde tiber sceawian || þæt wæs torn were hefig æt heortan || hygewælm asteah beorne on breostum || blatende niþ yrre for æfstum || he þa unræden folmum gefremede || freomæg ofsloh broþor sinne || and his blod ageat cain abeles || cwealmdreore swealh þæs middangeard || monnes swate æfter wælswenge || wea wæs aræred tregena tuddor || of þam twige siþþan ludon laþwende || leng swa swiþor reþe wæstme || ræhton wide geond werþeoda || wrohtes telgan hrinon hearmtanas || hearde and sare drihta bearnum || doþ gieta swa of þam brad blado || bealwa gehwilces sprytan ongunnon || we þæt spell magon wælgrimme wyrd || wope cwiþan nales holunge || ac us hearde sceod freolecu fæmne || þurh forman gylt þe wiþ metod æfre || men gefremeden eorþbuende || siþþan adam wearþ of godes muþe || gaste eacen þa worde frægn || wuldres aldor cain hwær abel || eorþan wære him þa se cystleasa || cwealmes wyrhta ædre æfter þon || andswarode ne can ic abeles || or ne fore hleomæges siþ || ne ic hyrde wæs broþer mines || him þa brego engla godspedig gast || gean þingade hwæt befealdest þu || folmum þinum wraþum on wælbedd || wærfæstne rinc broþor þinne || and his blod to me cleopaþ and cigeþ || þu þæs cwealmes scealt wite winnan || and on wræc hweorfan awyrged to widan aldre || ne seleþ þe wæstmas eorþe wlitige to woruldnytte || ac heo wældreore swealh halge of handum þinum || forþon heo þe hroþra oftihþ glæmes grene folde || þu scealt geomor hweorfan arleas of earde þinum || swa þu abele wurde to feorhbanan || forþon þu flema scealt widlast wrecan || winemagum laþ him þa ædre cain || andswarode ne þearf ic ænigre || are wenan on woruldrice || ac ic forworht hæbbe heofona heahcyning || hyldo þine lufan and freode || forþon ic lastas sceal wean on wenum || wide lecgan hwonne me gemitte || manscyldigne se me feor oþþe neah || fæhþe gemonige broþorcwealmes || ic his blod ageat dreor on eorþan || þu to dæge þissum ademest me fram duguþe || and adrifest from earde minum || me to aldorbanan weorþeþ wraþra sum || ic awyrged sceal þeoden of gesyhþe || þinre hweorfan him þa selfa oncwæþ || sigora drihten ne þearft þu þe ondrædan || deaþes brogan feorhcwealm nu giet || þeah þu from scyle freomagum feor || fah gewitan gif þe monna hwelc || mundum sinum aldre beneoteþ || hine on cymeþ æfter þære synne || seofonfeald wracu wite æfter weorce || hine waldend on tirfæst metod || tacen sette freoþobeacen frea || þy læs hine feonda hwilc mid guþþræce || gretan dorste feorran oþþe nean || heht þa from hweorfan meder and magum || manscyldigne cnosle sinum || him þa cain gewat gongan geomormod || gode of gesyhþe wineleas wrecca || and him þa wic geceas eastlandum on || eþelstowe fædergeardum feor || þær him freolecu mæg ides æfter æþelum || eaforan fedde se æresta wæs || enos haten frumbearn caines || siþþan fæsten ongon mid þam cneomagum || ceastre timbran þæt wæs under wolcnum || weallfæstenna ærest ealra || þara þe æþelingas sweordberende || settan heton þanon his eaforan || ærest wocan bearn from bryde || on þam burhstede se yldesta wæs || iared haten sunu enoses || siþþan wocan þa þæs cynnes || cneowrim icton mægburg caines || malalehel wæs æfter iarede || yrfes hyrde fæder on laste || oþþæt he forþ gewat siþþan mathusal || magum dælde bearn æfter bearne || broþrum sinum æþelinga gestreon || oþþæt aldorgedal frod fyrndagum || fremman sceolde lif oflætan || lameh onfeng æfter fæder dæge || fletgestealdum botlgestreonum || him bryda twa idesa on eþle || eaforan feddon ada and sella || þara anum wæs iabal noma || se þurh gleawne geþanc herbuendra || hearpan ærest handum sinum || hlyn awehte swinsigende sweg || sunu lamehes swylce on þære mægþe || maga wæs haten on þa ilcan tid || tubalcain se þurh snytro sped || smiþcræftega wæs and þurh modes gemynd || monna ærest sunu lamehes || sulhgeweorces fruma wæs ofer foldan || siþþan folca bearn æres cuþon || and isernes burhsittende || brucan wide þa his wifum twæm || wordum sægde lameh seolfa || leofum gebeddum adan and sellan || unarlic spel ic on morþor ofsloh || minra sumne hyldemaga || honda gewemde on caines || cwealme mine fylde mid folmum || fæder enoses ordbanan abeles || eorþan sealde wældreor weres || wat ic gearwe þæt þam lichryre || on last cymeþ soþcyninges || seofonfeald wracu micel æfter mane || min sceal swiþor mid grimme gryre || golden wurþan fyll and feorhcwealm || þonne ic forþ scio þa wearþ adame || on abeles gyld eafora on eþle || oþer feded soþfæst sunu || þam wæs seth noma se wæs eadig || and his yldrum þah freolic to frofre || fæder and meder adames and euan || wæs abeles gield on woruldrice || þa word acwæþ ord moncynnes || me ece sunu sealde selfa || sigora waldend lifes aldor || on leofes stæl þæs þe cain ofsloh || and me cearsorge mid þys magotimbre || of mode asceaf þeoden usser || him þæs þanc sie adam hæfde || þa he eft ongan him to eþelstæfe || oþres strienan bearnes be bryde || beorn ellenrof þritig and hund || þisses lifes wintra on worulde || us gewritu secgaþ þæt her eahtahund || iecte siþþan mægþum and mæcgum || mægburg sine adam on eorþan || ealra hæfde nigenhund wintra # || and þritig eac || þa he þas woruld þurh gastgedal || ofgyfan sceolde him on laste seth || leod weardode eafora æfter yldrum || eþelstol heold and wif begeat || wintra hæfde fif and hundteontig || þa he furþum ongan his mægburge || men geicean sunum and dohtrum || sethes eafora se yldesta wæs || enos haten se nemde god || niþþa bearna ærest ealra || siþþan adam stop on grene græs || gaste geweorþad seth wæs gesælig || siþþan strynde seofon winter her || suna and dohtra ond eahtahund || ealra hæfde twelf and nigonhund || þa seo tid gewearþ þæt he friþgedal || fremman sceolde him æfter heold || þa he of worulde gewat enos yrfe || siþþan eorþe swealh sædberendes || sethes lice he wæs leof gode || and lifde her wintra hundnigontig || ær he be wife her þurh gebedscipe || bearn astrynde him þa cenned wearþ || cainan ærest eafora on eþle || siþþan eahtahund and fiftyno || on friþo drihtnes gleawferhþ hæleþ || geogoþe strynde suna and dohtra || swealt þa he hæfde frod fyrnwita || fif and nigonhund þære cneorisse wæs || cainan siþþan æfter enose || aldordema weard and wisa || wintra hæfde efne hundseofontig || ær him sunu woce þa wearþ on eþle || eafora feded mago cainanes || malalehel wæs haten siþþan eahtahund || æþelinga rim and feowertig eac || feorum geicte enoses sunu || ealra nigonhund wintra hæfde || þa he woruld ofgeaf and tyne eac || þa his tiddæge under rodera rum || rim wæs gefylled him on laste heold || land and yrfe malalehel siþþan || missera worn se frumgara || fif and sixtig wintra hæfde || þa he be wife ongann bearna strynan || him bryd sunu meowle to monnum brohte || se maga wæs on his mægþe || mine gefræge guma on geogoþe || iared haten lifde siþþan || and lissa breac malalehel lange || mondreama her woruldgestreona || wintra hæfde fif and hundnigontig || þa he forþ gewat and eahtahund || eaforan læfde land and leodweard || longe siþþan geared gumum || gold brittade se eorl wæs æþele || æfæst hæleþ and se frumgar his || freomagum leof fif and hundteontig || on fyore lifde wintra gebidenra || on woruldrice and syxtig eac || þa seo sæl gewearþ þæt his wif sunu || on woruld brohte se eafora wæs || enoc haten freolic frumbearn || fæder her þa gyt his cynnes forþ || cneorim icte eaforan eahtahund || ealra hæfde fif and syxtig || þa he forþ gewat and nigonhund eac || nihtgerimes wine frod wintres || þa he þas woruld ofgeaf ond geared þa || gleawum læfde land and leodweard || leofum rince enoch siþþan || ealdordom ahof freoþosped folces wisa || nalles feallan let dom and drihtscipe # || þenden he hyrde wæs || heafodmaga breac blæddaga || bearna strynde þreohund wintra || him wæs þeoden hold rodera waldend || se rinc heonon on lichoman || lisse sohte drihtnes duguþe || nales deaþe swealt middangeardes || swa her men doþ geonge and ealde || þonne him god heora æhta and ætwist || eorþan gestreona on genimeþ || and heora aldor somed ac he cwic gewat || mid cyning engla of þyssum lænan || life feran on þam gearwum || þe his gast onfeng ær hine to monnum || modor brohte he þam yldestan || eaforan læfde folc frumbearne || fif and syxtig wintra hæfde || þa he woruld ofgeaf and eac þreo hund || þrage siþþan mathusal heold || maga yrfe se on lichoman || lengest þissa worulddreama breac || worn gestrynde ær his swyltdæge || suna and dohtra hæfde frod hæle || þa he from sceolde niþþum hweorfan || nigonhund wintra and hundseofontig to || sunu æfter heold lamech leodgeard || lange siþþan woruld bryttade || wintra hæfde twa and hundteontig || þa seo tid gewearþ þæt se eorl ongan || æþele cennan sunu and dohtor || siþþan lifde fif and hundnigontig || frea moniges breac wintra under wolcnum || werodes aldor and fif hund eac || heold þæt folc teala bearna strynde || him byras wocan eaforan and idesa || he þone yldestan noæ nemde || se niþþum ær land bryttade || siþþan lamech gewat hæfde æþelinga || aldorwisa fif hund wintra || þa he furþum ongan bearna strynan || þæs þe bec cweþaþ sem wæs haten || sunu noes se yldesta || oþer cham þridda iafeth || þeoda tymdon rume under roderum || rim miclade monna mægþe || geond middangeard sunum and dohtrum || þa giet wæs sethes cynn leofes leodfruman || on lufan swiþe drihtne dyre || and domeadig oþþæt bearn godes || bryda ongunnon on caines || cynne secan wergum folce || and him þær wif curon ofer metodes est || monna eaforan scyldfulra mægþ || scyne and fægere þa reordade || rodora waldend wraþ moncynne || and þa worde cwæþ ne syndon me on ferhþe freo || from gewitene cneorisn caines || ac me þæt cynn hafaþ sare abolgen || nu me sethes bearn torn niwiaþ || and him to nimaþ mægeþ to gemæccum || minra feonda þær wifa wlite || onwod grome idesa ansien || and ece feond folcdriht wera || þa ær on friþe wæron siþþan hundtwelftig || geteled rime wintra on worulde || wræce bisgodon fæge þeoda || hwonne frea wolde on wærlogan || wite settan and on deaþ slean || dædum scyldige gigantmæcgas || gode unleofe micle mansceaþan || metode laþe þa geseah selfa || sigoro waldend hwæt wæs monna || manes on eorþan and þæt hie wæron || womma þriste inwitfulle || he þæt unfægere wera cneorissum || gewrecan þohte forgripan gumcynne || grimme and sare heardum mihtum || hreaw hine swiþe þæt he folcmægþa || fruman aweahte æþelinga ord || þa he adam sceop cwæþ þæt he wolde || for wera synnum eall aæþan || þæt on eorþan wæs forleosan lica gehwilc || þara þe lifes gast fæþmum þeahte || eall þæt frea wolde on þære toweardan || tide acwellan þe þa nealæhte || niþþa bearnum noe wæs god || nergende leof swiþe gesælig || sunu lameches domfæst and gedefe || drihten wiste þæt þæs æþelinges || ellen dohte breostgehygdum || forþon him brego sægde halig æt hleoþre || helm allwihta hwæt he fah werum || fremman wolde geseah unrihte || eorþan fulle side sælwongas || synnum gehladene widlum gewemde || þa waldend spræc nergend usser || and to noe cwæþ ic wille mid flode || folc acwellan and cynna gehwilc || cucra wuhta þara þe lyft and flod || lædaþ and fedaþ feoh and fuglas || þu scealt friþ habban mid sunum þinum || þonne sweart wæter wonne wælstreamas || werodum swelgaþ sceaþum scyldfullum || ongyn þe scip wyrcan merehus micel || on þam þu monegum scealt reste geryman || and rihte setl ælcum æfter agenum || eorþan tudre gescype scylfan || on scipes bosme þu þæt fær gewyrc || fiftiges wid þrittiges heah || and þreohund lang elngemeta || and wiþ yþa gewyrc gefeg fæste || þær sceal fæsl wesan cwiclifigendra || cynna gehwilces on þæt wudufæsten || wocor gelæded eorþan tudres || earc sceal þy mare noe fremede || swa hine nergend heht hyrde þam halgan || heofoncyninge ongan ofostlice || þæt hof wyrcan micle merecieste || magum sægde þæt wæs þrealic þing || þeodum toweard reþe wite || hie ne rohton þæs geseah þa ymb wintra worn || wærfæst metod geofonhusa mæst || gearo hlifigean innan and utan || eorþan lime gefæstnod wiþ flode || fær noes þy selestan || þæt is syndrig cynn symle biþ þy heardra || þe hit hreoh wæter swearte sæstreamas || swiþor beataþ þa to noe cwæþ || nergend usser ic þe þæs mine || monna leofost wære gesylle || þæt þu weg nimest and feora fæsl || þe þu ferian scealt geond deop wæter || dægrimes worn on lides bosme || læd swa ic þe hate under earce bord || eaforan þine frumgaran þry || and eower feower wif ond þu seofone genim || on þæt sundreced tudra gehwilces || geteled rimes þara þe to mete || mannum lifige and þara oþerra || ælces twa swilce þu of eallum || eorþan wæstmum wiste under wægbord || werodum gelæde þam þe mid sceolon || mereflod nesan fed freolice || feora wocre oþ ic þære lafe || lagosiþa eft reorde under roderum || ryman wille gewit þu nu mid hiwum || on þæt hof gangan gasta werode || ic þe godne wat fæsthydigne || þu eart freoþo wyrþe ara mid eaforum || ic on andwlitan nu ofor seofon niht || sigan læte wællregn ufan || widre eorþan feowertig daga || fæhþe ic wille on weras stælan || and mid wægþreate æhta and agend || eall acwellan þa beutan beoþ || earce bordum þonne sweart racu || stigan onginneþ him þa noe gewat || swa hine nergend het under earce bord || eaforan lædan weras on wægþæl || and heora wif somed and eall þæt to fæsle || frea ælmihtig habban wolde || under hrof gefor to heora ætgifan || swa him ælmihtig weroda drihten || þurh his word abead him on hoh beleac || heofonrices weard merehuses muþ || mundum sinum sigora waldend || and segnade earce innan || agenum spedum nergend usser || noe hæfde sunu lameches || syxhund wintra þa he mid bearnum || under bord gestah gleaw mid geogoþe || be godes hæse dugeþum dyrum || drihten sende regn from roderum || and eac rume let willeburnan || on woruld þringan of ædra gehwære || egorstreamas swearte swogan || sæs up stigon ofer stæþweallas || strang wæs and reþe se þe wætrum weold || wreah and þeahte manfæhþu bearn || middangeardes wonnan wæge || wera eþelland hof hergode || hygeteonan wræc metod on monnum || mere swiþe grap on fæge folc || feowertig daga nihta oþer swilc || niþ wæs reþe wællgrim werum || wuldorcyninges yþa wræcon || arleasra feorh of flæschoman || flod ealle wreah hreoh under heofonum || hea beorgas geond sidne grund || and on sund ahof earce from eorþan || and þa æþelo mid þa segnade || selfa drihten scyppend usser || þa he þæt scip beleac siþþan wide rad || wolcnum under ofer holmes hrincg || hof seleste for mid fearme || fære ne moston wægliþendum || wætres brogan hæste hrinon || ac hie halig god ferede and nerede || fiftena stod deop ofer dunum || se drenceflod monnes elna || þæt is mæro wyrd þam æt niehstan || wæs nan to gedale nymþe heof wæs ahafen || on þa hean lyft þa se egorhere || eorþan tuddor eall acwealde || buton þæt earce bord heold heofona frea || þa hine halig god ece upp forlet || edmodne flod streamum stigan || stiþferhþ cyning þa gemunde god || mereliþende sigora waldend || sunu lameches and ealle þa wocre || þe he wiþ wætre beleac lifes leohtfruma || on lides bosme gelædde þa wigend || weroda drihten worde ofer widland || willflod ongan lytligan eft || lago ebbade sweart under swegle || hæfde soþ metod eaforum egstream || eft gecyrred torhtne ryne || regn gestilled for famig scip || fiftig and hund nihta under roderum || siþþan nægledbord fær seleste || flod up ahof oþþæt rimgetæl || reþre þrage daga forþ gewat || þa on dunum gesæt heah mid hlæste || holmærna mæst earc noes || þe armenia hatene syndon || þær se halga bad sunu lameches || soþra gehata lange þrage || hwonne him lifes weard frea ælmihtig || frecenra siþa reste ageafe || þæra he rume dreah þa hine on sunde || geond sidne grund wonne yþa || wide bæron holm wæs heononweard || hæleþ langode wægliþende || swilce wif heora hwonne hie of nearwe || ofer nægledbord ofer streamstaþe || stæppan mosten and of enge ut || æhta lædan þa fandode || forþweard scipes hwæþer sincende || sæflod þa gyt wære under wolcnum || let þa ymb worn daga þæs þe heah hlioþo || horde onfengon and æþelum eac || eorþan tudres sunu lameches || sweartne fleogan hrefn ofer heahflod || of huse ut noe tealde || þæt he on neod hine gif he on þære lade || land ne funde ofer sid wæter || secan wolde on wægþele || eft him seo wen geleah ac se feonde gespearn || fleotende hreaw salwigfeþera || secan nolde he þa ymb seofon niht || sweartum hrefne of earce forlet || æfter fleogan ofer heah wæter || haswe culufran on fandunga || hwæþer famig sæ deop þa gyta || dæl ænigne grenre eorþan || ofgifen hæfde heo wide hire || willan sohte and rume fleah || nohweþere reste fand þæt heo for flode || fotum ne meahte land gespornan || ne on leaf treowes steppan for streamum || ac wæron steap hleoþo bewrigen mid wætrum || gewat se wilda fugel on æfenne || earce secan ofer wonne wæg || werig sigan hungri to handa || halgum rince þa wæs culufre eft || of cofan sended ymb wucan wilde || seo wide fleah oþþæt heo rumgal || restestowe fægere funde || and þa fotum stop on beam hyre || gefeah bliþemod þæs þe heo gesittan || swiþe werig on treowes telgum || torhtum moste heo feþera onsceoc || gewat fleogan eft mid lacum hire || liþend brohte elebeames twig || an to handa grene blædæ || þa ongeat hraþe flotmonna frea || þæt wæs frofor cumen earfoþsiþa bot || þa gyt se eadega wer ymb wucan þriddan || wilde culufran ane sende || seo eft ne com to lide fleogan || ac heo land begeat grene bearwas || nolde gladu æfre under salwed bord || syþþan ætywan on þellfæstenne || þa hire þearf ne wæs þa to noe spræc || nergend usser heofonrices weard || halgan reorde þe is eþelstol || eft gerymed lisse on lande || lagosiþa rest fæger on foldan || gewit on freþo gangan ut of earce || and on eorþan bearm of þam hean hofe || hiwan læd þu and ealle þa wocre || þe ic wægþrea on liþe nerede || þenden lago hæfde þrymme geþeahtne || þriddan eþyl he fremede swa || and frean hyrde stah ofer streamweall || swa him seo stefn bebead lustum miclum || and alædde þa of wægþele || wraþra lafe þa noe ongan || nergende lac rædfæst reþran || and recene genam on eallum dæl || æhtum sinum þam þe him to dugeþum || drihten sealde gleaw to þam gielde || and þa gode selfum torhtmod hæle || tiber onsægde cyninge engla || huru cuþ dyde nergend usser || þa he noe gebletsade || and his bearn somed þæt he þæt gyld on þanc || agifen hæfde and on geogoþhade || godum dædum ær geearnod || þæt him ealra wæs ara este || ælmihtig god domfæst dugeþa || þa gyt drihten cwæþ wuldris aldor || word to noe tymaþ nu and tiedraþ || tires brucaþ mid gefean fryþo || fyllaþ eorþan eall geiceaþ || eow is eþelstol and holmes hlæst || and heofonfuglas and wildu deor || on geweald geseald eorþe ælgrene || and eacen feoh næfre ge mid blode || beodgereordu unarlice || eowre þicgeaþ besmiten mid synne || sawldreore ælc hine selfa || ærest begrindeþ gastes dugeþum || þæra þe mid gares orde oþrum aldor oþþringeþ || ne þearf he þy edleane gefeon modgeþance || ac ic monnes feorh to slagan sece || swiþor micle and to broþor banan || þæs þe blodgyte wællfyll weres || wæpnum gespedeþ morþ mid mundum || monn wæs to godes anlicnesse || ærest gesceapen ælc hafaþ magwlite || metodes and engla þara þe healdan wile || halige þeawas weaxaþ and wridaþ || wilna brucaþ ara on eorþan || æþelum fyllaþ eowre fromcynne || foldan sceatas teamum and tudre || ic eow treowa þæs mine selle || þæt ic on middangeard næfre egorhere || eft gelæde wæter ofer widland || ge on wolcnum þæs oft and gelome || andgiettacen magon sceawigan || þonne ic scurbogan minne iewe || þæt ic monnum þas wære gelæste || þenden woruld standeþ þa wæs se snotra || sunu lamehes of fere acumen || flode on laste mid his eaforum þrim || yrfes hyrde and heora feower wif # || nemde wæron || percoba olla olliua olliuani # || wærfæst metode || wætra lafe hæleþ hygerofe || hatene wæron suna noes || sem and cham iafeþ þridda || from þam gumrincum folc geludon || and gefylled wearþ eall þes middangeard || monna bearnum þa noe ongan || niwan stefne mid hleomagum || ham staþelian and to eorþan him || ætes tilian won and worhte || wingeard sette seow sæda fela || sohte georne þa him wlitebeorhte || wæstmas brohte geartorhte gife || grene folde þa þæt geeode || þæt se eadega wer on his wicum wearþ || wine druncen swæf symbelwerig || and him selfa sceaf reaf of lice || swa gerysne ne wæs læg þa limnacod || he lyt ongeat þæt him on his inne || swa earme gelamp þa him on hreþre || heafodswima on þæs halgan hofe || heortan clypte swiþe on slæpe || sefa nearwode þæt he ne mihte || on gemynd drepen hine handum self || mid hrægle wryon and sceome þeccan || swa gesceapu wæron werum and wifum || siþþan wuldres þegn ussum fæder and meder || fyrene sweorde on laste beleac || lifes eþel þa com ærest || cam in siþian eafora noes || þær his aldor læg ferhþe forstolen || þær he freondlice on his agenum fæder || are ne wolde gesceawian || ne þa sceonde huru hleomagum helan || ac he hlihende broþrum sægde || hu se beorn hine reste on recede || hie þa raþe stopon heora andwlitan || in bewrigenum under loþum listum || þæt hie leofum men geoce gefremede || gode wæron begen sem and iafeþ || þa of slæpe onbrægd sunu lamehes || and þa sona ongeat þæt him cynegodum || cham ne wolde þa him wæs are þearf || ænige cyþan hyldo and treowa || þæt þam halgan wæs sar on mode || ongan þa his selfes bearn wordum wyrgean || cwæþ he wesan sceolde hean under heofnum || hleomaga þeow cham on eorþan || him þa cwyde syþþan and his fromcynne || frecne scodon þa nyttade || noe siþþan mid sunum sinum || sidan rices þreohund wintra || þisses lifes freomen æfter flode || and fiftig eac þa he forþ gewat siþþan his eaforan || ead bryttedon bearna stryndon || him wæs beorht wela þa wearþ iafeþe || geogoþ afeded hyhtlic heorþwerod || heafodmaga sunu and dohtra || he wæs selfa til heold a rice || eþeldreamas blæd mid bearnum || oþþæt breosta hord gast ellorfus || gangan sceolde to godes dome || geomor siþþan fæder flettgesteald || freondum dælde swæsum and gesibbum || sunu iafeþes þæs teames wæs || tuddor gefylled unlytel dæl || eorþan gesceafta swilce chames suno || cende wurdon eaforan on eþle || þa yldestan chus and chanan || hatene wæron ful freolice feorh || frumbearn chames chus wæs æþelum || heafodwisa wilna brytta || and worulddugeþa broþrum sinum || botlgestreona fæder on laste || siþþan forþ gewat cham of lice || þa him cwealm gesceod se magoræswa || mægþe sinre domas sægde || oþþæt his dogora wæs rim aurnen || þa se rinc ageaf eorþcunde ead || sohte oþer lif fæder nebroþes || frumbearn siþþan eafora chuses || yrfestole weold widmære wer || swa us gewritu secgeaþ þæt he moncynnes || mæste hæfde on þam mældagum || mægen and strengo se wæs babylones || bregorices fruma ærest æþelinga || eþelþrym onhof rymde and rærde || reord wæs þa gieta eorþbuendum || an gemæne swilce of cames || cneorisse woc wermægþa fela || of þam widfolce cneorim micel || cenned wæron þa wearþ seme || suna and dohtra on woruldrice || worn afeded freora bearna || ær þon frod cure wintrum wælreste || werodes aldor on þære mægþe || wæron men tile þara an wæs || eber haten eafora semes || of þam eorle woc unrim þeoda || þa nu æþelingas ealle eorþbuend || ebrei hataþ gewiton him þa eastan || æhta lædan feoh and feorme || folc wæs anmod rofe rincas || sohton rumre land oþþæt hie becomon || corþrum miclum folc ferende || þær hie fæstlice æþelinga bearn || eard genamon gesetton þa sennar || sidne and widne leoda ræswan || leofum mannum heora geardagum || grene wongas fægre foldan || him forþwearde on þære dægtide || duguþe wæron wilna gehwilces || weaxende sped þa þær mon mænig || be his mægwine æþeling anmod || oþerne bæd þæs hie him to mærþe || ær seo mengeo eft geond foldan bearm || tofaran sceolde leoda mægþe || on landsocne burh geworhte || and to beacne torr up arærde || to rodortunglum þæs þe hie gesohton || sennera feld swa þa foremeahtige || folces ræswan þa yldestan || oft and gelome liþsum gewunedon || larum sohton weras to weorce || and to wrohtscipe oþþæt for wlence || and for wonhygdum cyþdon cræft heora || ceastre worhton and to heofnum up || hlædræ rærdon strengum stepton || stænenne weall ofer monna gemet || mærþa georne hæleþ mid honda || þa com halig god wera cneorissa || weorc sceawigan beorna burhfæsten || and þæt beacen somed þe to roderum up || ræran ongunnon adames eaforan || and þæs unrædes stiþferhþ cyning || steore gefremede þa he reþemod || reorde gesette eorþbuendum || ungelice þæt hie þære spæce || sped ne ahton þa hie gemitton || mihtum spedge teoche æt torre || getalum myclum weorces wisan || ne þær wermægþa ænig wiste || hwæt oþer cwæþ ne meahte hie gewurþan || weall stænenne up forþ timbran || ac hie earmlice heapum tohlocon || hleoþrum gedælde wæs oþerre || æghwilc worden mægburh fremde || siþþan metod tobræd þurh his mihta sped || monna spræce toforan þa || on feower wegas æþelinga bearn || ungeþeode on landsocne || him on laste bu stiþlic stantorr || and seo steape burh samod samworht || on sennar stod weox þa under wolcnum || and wriþade mægburh semes || oþþæt mon awoc on þære cneorisse || cynebearna rim þancolmod wer || þeawum hydig wurdon þam æþelinge || eaforan acende in babilone || bearn afeded freolicu tu || and þa frumgaran hæleþ higerofe || hatene wæron abraham and aaron || þam eorlum wæs frea engla bam || freond and aldor þa wearþ aarone || eafora feded leoflic on life || þam wæs loth noma þa magorincas || metode geþungon abraham and loth || unforcuþlice swa him from yldrum || æþelu wæron on woruldrice || forþon hie wide nu dugeþum demaþ || drihtfolca bearn þa þæs mæles wæs || mearc agongen þæt him abraham || idese brohte wif to hame || þær he wic ahte fæger and freolic || seo fæmne wæs sarra haten || þæs þe us secgeaþ bec hie þa wintra fela || woruld bryttedon sinc ætsomne || sibbe heoldon geara mengeo || nohwæþre gifeþe wearþ abrahame þa gyt || þæt him yrfeweard wlitebeorht ides || on woruld brohte sarra abrahame || suna and dohtra gewat him þa mid cnosle || ofer caldea folc feran mid feorme || fæder abrahames snotor mid gesibbum || secean wolde cananea land || hine cneowmægas metode gecorene || mid siþedon of þære eþeltyrf || abraham and loth him þa cynegode || on carran æþelinga bearn || eard genamon weras mid wifum || on þam wicum his fæder abrahames || feorh gesealde wærfæst hæle || wintra hæfde twa hundteontig || geteled rime and fife eac || þa he forþ gewat misserum frod || metodsceaft seon þa se halga spræc || heofonrices weard to abrahame || ece drihten gewit þu nu feran || and þine fare lædan ceapas to cnosle || carran ofgif fæder eþelstol || far swa ic þe hate monna leofost || and þu minum wel larum hyre || and þæt land gesec þe ic þe ælgrene || ywan wille brade foldan || þu gebletsad scealt on mundbyrde || minre lifigan gif þe ænig || eorþbuendra mid wean greteþ || ic hine wergþo on mine sette || and modhete longsumne niþ || lisse selle wilna wæstme || þam þe wurþiaþ þurh þe eorþbuende || ealle onfoþ folcbearn freoþo || and freondscipe blisse minre || and bletsunge on woruldrice || wriþende sceal mægþe þinre || monrim wesan swiþe under swegle || sunum and dohtrum oþþæt fromcyme || folde weorþeþ þeodlond monig || þine gefylled him þa abraham gewat || æhte lædan of egipta || eþelmearce gumcystum god || golde and seolfre swiþfeorm and gesælig || swa him sigora weard waldend usser || þurh his word abead ceapas from carran || sohton cananea lond and leodgeard || þa com leof gode on þa eþelturf || idesa lædan swæse gebeddan || and his suhtrian wif on willan || wintra hæfde fif and hundseofontig || þa he faran sceolde carran ofgifan || and cneowmagas him þa feran gewat || fæder ælmihtiges lare gemyndig || land sceawian geond þa folcsceare || be frean hæse abraham wide || oþþæt ellenrof to sicem com || siþe spedig cynne cananeis || þa hine cyning engla abrahame || iewde selfa domfæst wereda || and drihten cwæþ þis is seo eorþe || þe ic ælgrene tudre þinum || torhte wille wæstmum gewlo || on geweald don rume rice || þa se rinc gode wibed worhte || and þa waldende lifes leohtfruman || lac onsægde gasta helme || him þa gyt gewat abraham eastan || eagum wlitan on landa cyst || lisse gemunde heofonweardes gehat || þa him þurh halig word sigora selfcyning || soþ gecyþde oþþæt drihtweras || duguþum geforan þær is botlwela || bethlem haten beorn bliþemod || and his broþor sunu forþ oferforan || folcmæro land eastan mid æhtum || æfæste men weallsteapan hleoþu || and him þa wic curon þær him wlitebeorhte || wongas geþuhton abraham þa || oþere siþe wibed worhte || he þær wordum god torhtum cigde || tiber onsægde his liffrean || him þæs lean ageaf nalles hneawlice || þurh his hand metend on þam gledstyde || gumcystum til þær ræsbora || þrage siþþan wicum wunode || and wilna breac beorn mid bryde || oþþæt brohþrea cananea wearþ || cynne getenge hunger se hearda || hamsittendum wælgrim werum || him þa wishydig abraham gewat || on egypte drihtne gecoren || drohtaþ secan fleah wærfæst wean || wæs þæt wite to strang abraham maþelode || geseah egypta hornsele hwite || and hea byrig beorhte blican || ongan þa his bryd frea wishydig wer || wordum læran siþþan egypte || eagum moton on þinne wlite wlitan || wlance monige þonne æþelinga || eorlas wenaþ mæg ælfscieno || þæt þu min sie beorht gebedda || þe wile beorna sum him geagnian || ic me onegan mæg þæt me wraþra sum || wæpnes ecge for freondmynde || feore beneote saga þu sarra || þæt þu sie sweostor min lices mæge || þonne þe leodweras fremde fricgen || hwæt sie freondlufu ellþeodigra || uncer twega feorren cumenra || þu him fæste hel soþan spræce || swa þu minum scealt feore gebeorgan || gif me freoþo drihten on woruldrice || waldend usser an ælmihtig || swa he ær dyde lengran lifes || se us þas lade sceop þæt we on egiptum || are sceolde fremena friclan || and us fremu secan þa com ellenrof || eorl siþian abraham mid æhtum || on egypte þær him folcweras || fremde wæron wine uncuþe || wordum spræcon ymb þæs wifes wlite || wlonce monige dugeþum dealle || him drihtlicu mæg on wlite modgum || mænegum þuhte cyninges þegnum || hie þæt cuþ dydon heora folcfrean || þæt fægerro lyt for æþelinge || idesa sunnon ac hie sarran || swiþor micle wynsumne wlite || wordum heredon oþþæt he lædan heht || leoflic wif to his selfes sele || sinces brytta æþelinga helm || heht abrahame duguþum stepan || hwæþere drihten wearþ frea faraone || fah and yrre for wifmyne || þæs wraþe ongeald hearde mid hiwum || hægstealdra wyn ongæt hwæþere || gumena aldor hwæt him waldend wræc || witeswingum heht him abraham || to egesum geþreadne brego egipto || and his bryd ageaf wif to gewealde || heht him wine ceosan ellor æþelingas || oþre dugeþe abead þa þeodcyning || þegnum sinum ombihtscealcum || þæt hie hine arlice ealles onsundne || eft gebrohten of þære folcsceare || þæt he on friþe wære þa abraham || æhte lædde of egypta || eþelmearce hie ellenrofe || idese feredon bryd and begas || þæt hie to bethlem on cuþe wic || ceapas læddon eadge eorþwelan || oþre siþe wif on willan || and heora woruldgestreon ongunnon him þa bytlian || and heora burh ræran and sele settan || salo niwian weras on wonge || wibed setton neah þam þe abraham || æror rærde his waldende || þa westan com þær se eadga eft || ecan drihtnes niwan stefne || noman weorþade tilmodig eorl || tiber onsægde þeodne engla || þancode swiþe lifes leohtfruman || lisse and ara wunedon on þam wicum || hæfdon wilna geniht abraham and loth || ead bryttedon oþþæt hie on þam lande || ne meahton leng somed blædes brucan || and heora begra þær æhte habban || ac sceoldon arfæste þa rincas þy || rumor secan ellor eþelseld || oft wæron teonan wærfæstra wera || weredum gemæne heardum hearmplega || þa se halga ongan ara gemyndig || abraham sprecan fægre to lothe || ic eom fædera þin sibgebyrdum || þu min suhterga ne sceolon unc betweonan || teonan weaxan wroht wriþian || ne þæt wille god ac wit synt gemagas || unc gemæne ne sceal elles awiht || nymþe eall tela lufu langsumu || nu þu loth geþenc þæt unc modige || ymb mearce sittaþ þeoda þrymfæste || þegnum and gesiþþum folc cananea || and feretia rofum rincum || ne willaþ rumor unc landriht heora || forþon wit lædan sculon teon of þisse stowe || and unc staþolwangas rumor secan || ic ræd sprece bearn arones || begra uncer soþne secge || ic þe selfes dom life leofa || leorna þe seolfa and geþancmeta || þine mode on hwilce healfe || þu wille hwyrft don cyrran mid ceape || nu ic þe cyst abead him þa loth gewat || land sceawigan be iordane || grene eorþan seo wæs wætrum weaht || and wæstmum þeaht lagostreamum leoht || and gelic godes neorxnawange || oþþæt nergend god for wera synnum || wylme gesealde sodoman and gomorran || sweartan lige him þa eard geceas || and eþelsetl sunu arones || on sodoma byrig æhte sine || ealle lædde beagas from bethlem || and botlgestreon welan wunden gold || wunode siþþan be iordane || geara mænego þær folcstede || fægre wæron men arlease || metode laþe wæron sodomisc cynn || synnum þriste dædum gedwolene || drugon heora selfra ecne unræd || æfre ne wolde þam leodþeawum || loth onfon ac he þære mægþe || monwisan fleah þeah þe he on þam lande || lifian sceolde facen and fyrene || and hine fægre heold þeawfæst and geþyldig || on þam þeodscipe emne þon gelicost || lara gemyndig þe he ne cuþe || hwæt þa cynn dydon abraham wunode || eþeleardum cananea forþ || hine cyning engla metod moncynnes || mundbyrde heold wilna wæstmum || and worulddugeþum lufum and lissum || forþon his lof secgaþ wide under wolcnum || wera cneorisse foldwonga bearn || he frean hyrde estum on eþle || þenden he eardes breac halig and higefrod || næfre hleowlora æt edwihtan || æfre weorþeþ feorhberendra || forht and acol mon for metode || þe him æfter a þurh gemynda sped || mode and dædum worde and gewitte || wise þance oþ his ealdorgedal || oleccan wile þa ic aldor gefrægn || elamitarna fromne folctogan || fyrd gebeodan orlahomar || him ambrafel of sennar || side worulde for on fultum || gewiton hie feower þa þeodcyningas || þrymme micle secan suþ þanon || sodoman and gomorran þa wæs guþhergum || be iordane wera eþelland || wide geondsended folde feondum || sceolde forht monig blachleor ides || bifiende gan on fremdes fæþm || feollon wergend bryda and beaga || bennum seoce him þa togeanes || mid guþþræce fife foran || folccyningas sweotum suþon || woldon sodome burh wraþum werian || þa wintra twelf norþmonnum ær || niede sceoldon gombon gieldan || and gafol sellan oþþæt þa leode || leng ne woldon elamitarna || aldor swiþan folcgestreonum || ac him from swicon foron þa tosomne || francan wæron hlude wraþe wælherigas || sang se wanna fugel under deoreþsceaftum || deawigfeþera hræs on wenan || hæleþ onetton on mægencorþrum || modum þryþge oþþæt folcgetrume || gefaren hæfdon sid tosomne || suþan and norþan helmum þeahte || þær wæs heard plega wælgara wrixl || wigcyrm micel hlud hildesweg || handum brugdon hæleþ of scæþum || hringmæled sweord ecgum dihtig || þær wæs eaþfynde eorle orlegceap || se þe ær ne wæs niþes genihtsum || norþmen wæron suþfolcum swice || wurdon sodomware and gomorre || goldes bryttan æt þæm lindcrodan || leofum bedrorene fyrdgesteallum || gewiton feorh heora fram þam folcstyde || fleame nergan secgum ofslegene || him on swaþe feollon æþelinga bearn || ecgum ofþegde willgesiþþas || hæfde wigsigor elamitarna || ordes wisa weold wælstowe || gewat seo wæpna laf fæsten secan || fynd gold strudon ahyþdan þa mid herge || hordburh wera sodoman and gomorran || þa sæl ageald mære ceastra || mægþ siþedon fæmnan and wuduwan || freondum beslægene from hleowstole || hettend læddon ut mid æhtum || abrahames mæg of sodoma byrig || we þæt soþ magon secgan furþur || hwelc siþþan wearþ æfter þæm gehnæste || herewulfa siþ þara þe læddon loth || and leoda god suþmonna sinc || sigore gulpon him þa secg hraþe || gewat siþian an gara laf || se þa guþe genæs abraham secan || se þæt orlegweorc þam ebriscan || eorle gecyþde forslegen swiþe || sodoma folc leoda duguþe || and lothes siþ þa þæt inwitspell || abraham sægde freondum sinum || bæd him fultumes wærfæst hæleþ || willgeþoftan aner and manre || escol þriddan cwæþ þæt him wære || weorce on mode sorga sarost || þæt his suhtriga þeownyd þolode || bæd him þræcrofe þa rincas þæs || ræd ahicgan þæt his hyldemæg || ahreded wurde beorn mid bryde || him þa broþor þry æt spræce þære || spedum miclum hældon hygesorge || heardum wordum ellenrofe || and abrahame treowa sealdon || þæt hie his torn mid him gewræcon on wraþum || oþþe on wæl feollan þa se halga heht || his heorþwerod wæpna onfon || he þær wigena fand æscberendra || eahtatiene and þreo hund eac || þeodenholdra þara þe he wiste || þæt meahte wel æghwylc on fyrd wegan || fealwe linde him þa abraham gewat || and þa eorlas þry þe him ær treowe sealdon || mid heora folcgetrume wolde his mæg huru # || loth alynnan || of laþscipe rincas wæron rofe || randas wægon forþ fromlice || on foldwege hildewulfas || herewicum neh gefaren hæfdon || þa he his frumgaran wishydig wer || wordum sægde þares afera || him wæs þearf micel þæt hie on twa healfe # || grimme guþgemot || gystum eowdon heardne handplegan || cwæþ þæt him se halga ece drihten || eaþe mihte æt þam spereniþe || spede lænan þa ic neþan gefrægn || under nihtscuwan hæleþ to hilde || hlyn wearþ on wicum scylda and sceafta || sceotendra fyll guþflana gegrind || gripon unfægre under sceat werum || scearpe garas and feonda feorh || feollon þicce þær hlihende || huþe feredon secgas and gesiþþas || sigor eft ahwearf of norþmonna || niþgeteone æsctir wera || abraham sealde wig to wedde || nalles wunden gold for his suhtrigan || sloh and fylde feond on fitte || him on fultum grap heofonrices weard || hergas wurdon feower on fleame || folccyningas leode ræswan || him on laste stod hihtlic heorþwerod || and hæleþ lagon on swaþe sæton || þa þe sodoma and gomorra || golde berofan bestrudon stigwitum || him þæt stiþe geald fædera lothes || fleonde wæron elamitarna || aldorduguþe dome bedrorene || oþþæt hie domasco unfeor wæron || gewat him abraham þa on þa wigrode || wiþertrod seon laþra monna || loth wæs ahreded eorl mid æhtum || idesa hwurfon wif on willan || wide gesawon freora feorhbanan || fuglas slitan on ecgwale || abraham ferede suþmonna eft || sinc and bryda æþelinga bearn || oþle nior mægeþ heora magum || næfre mon ealra lifigendra her || lytle werede þon wurþlicor || wigsiþ ateah þara þe wiþ swa miclum || mægne geræsde þa wæs suþ þanon || sodoma folce guþspell wegen || hwelc gromra wearþ feonda fromlad || gewat him frea leoda eorlum bedroren || abraham secan freonda feasceaft || him ferede mid solomia || sinces hyrde þæt wæs se mæra || melchisedec leoda bisceop || se mid lacum com fyrdrinca fruman || fægre gretan abraham arlice || and him on sette godes bletsunge || and swa gyddode wæs þu gewurþod || on wera rime for þæs eagum || þe þe æsca tir æt guþe forgeaf || þæt is god selfa se þe hettendra || herga þrymmas on geweald gebræc || and þe wæpnum læt rancstræte forþ || rume wyrcan huþe ahreddan || and hæleþ fyllan on swaþe sæton || ne meahton siþwerod guþe spowan || ac hie god flymde se þe æt feohtan || mid frumgarum wiþ ofermægnes || egsan sceolde handum sinum || and halegu treow seo þu wiþ rodora weard || rihte healdest him þa se beorn || bletsunga lean þurh hand ageaf || and þæs hereteames ealles teoþan sceat || abraham sealde godes bisceope || þa spræc guþcyning sodoma aldor || secgum befylled to abrahame || him wæs ara þearf forgif me mennen || minra leoda þe þu ahreddest || herges cræftum wera wælclommum || hafa þe wunden gold þæt ær agen wæs || ussum folce feoh and frætwa || læt me freo lædan eft on eþel || æþelinga bearn on weste wic || wif and cnihtas earme wydewan || eaforan syndon deade folcgesiþas || nymþe fea ane þe me mid sceoldon || mearce healdan him þa abraham || andswarode ædre for eorlum || elne gewurþod dome and sigore || drihtlice spræc ic þe gehate || hæleþa waldend for þam halgan || þe heofona is and þisse eorþan || agendfrea wordum minum || nis woruldfeoh þe ic me agan wille # || sceat ne scilling || þæs ic on sceotendum þeoden mæra || þines ahredde æþelinga helm || þy læs þu eft cweþe þæt ic wurde || willgesteallum eadig on eorþan || ærgestreonum sodoma rices || ac þu selfa most heonon huþe lædan || þe ic þe æt hilde gesloh ealle buton dæle || þissa drihtwera aneres and mamres || and escoles nelle ic þa rincas || rihte benæman ac hie me fulleodon || æt æscþræce fuhton þe æfter frofre || gewit þu ferian nu ham hyrsted gold || and healsmægeþ leoda idesa || þu þe laþra ne þearft hæleþa hildþræce || hwile onsittan norþmanna wig || ac nefuglas under beorhhleoþum || blodige sittaþ þeodherga wæle || þicce gefylled gewat him þa se healdend || ham siþian mid þy hereteame || þe him se halga forgeaf ebrea leod || arna gemyndig þa gen abrahame || eowde selfa heofona heahcyning || halige spræce trymede tilmodigne || and him to reordode meda syndon micla þina || ne læt þu þe þin mod asealcan wærfæst willan mines || ne þearft þu þe wiht ondrædan þenden þu mine lare læstest || ac ic þe lifigende her wiþ weana gehwam || wreo and scylde folmum minum || ne þearft þu forht wesan abraham þa || andswarode dædrof drihtne sinum || frægn hine dægrime frod hwæt gifest þu me || gasta waldend freomanna to frofre || nu ic þus feasceaft eom ne þearf ic yrfestol || eaforan bytlian ænegum minra || ac me æfter sculon mine woruldmagas || welan bryttian ne sealdest þu me sunu || forþon mec sorg dreceþ on sefan swiþe || ic sylf ne mæg ræd ahycgan || gæþ gerefa min fægen freobearnum || fæste mynteþ ingeþancum || þæt me æfter sie eaforan sine || yrfeweardas geseoþ þæt me of bryde || bearn ne wocon him þa ædre god || andswarode næfre gerefan || rædaþ þine eafora yrfe || ac þin agen bearn frætwa healdeþ || þonne þin flæsc ligeþ sceawa heofon || and hyrste gerim rodores tungel || þa nu rume heora wuldorfæstne wlite || wide dælaþ ofer brad brymu || beorhte scinan swilc biþ mægburge || menigo þinre folcbearnum frome || ne læt þu þin ferhþ wesan sorgum asæled || gien þe sunu weorþeþ bearn of bryde || þurh gebyrd cumen se þe æfter biþ || yrfes hyrde gode mære || ne geomra þu ic eom se waldend || se þe for wintra fela of caldea || ceastre alædde feowera sumne || gehet þe folcstede wide to gewealde || ic þe wære nu mago ebrea || mine selle þæt sceal fromcynne || folde þine sidland manig || geseted wurþan eorþan sceatas || oþ eufraten and from egypta || eþelmearce swa mid niþas || swa nilus sceadeþ and eft wendelsæ || wide rice eall þæt sculon agan || eaforan þine þeodlanda gehwilc || swa þa þreo wæter steape stanbyrig || streamum bewindaþ famige flodas || folcmægþa byht þa wæs sarran || sar on mode þæt him abrahame || ænig ne wearþ þurh gebedscipe || bearn gemæne freolic to frofre || ongann þa ferhþcearig to were sinum || wordum mæþlan me þæs forwyrnde || waldend heofona þæt ic mægburge || moste þinre rim miclian || roderum under eaforum þinum || nu ic eom orwena þæt unc se eþylstæf || æfre weorþe gifeþe ætgædere || ic eom geomorfrod drihten min || do swa ic þe bidde her is fæmne || freolecu mæg ides egyptisc || an on gewealde hat þe þa recene || reste gestigan and afanda hwæþer || frea wille ænigne þe || yrfewearda on woruld lætan || þurh þæt wif cuman þa se eadega wer || idese larum geþafode || heht him þeowmennen on bedd gan || bryde larum hire mod astah || þa heo wæs magotimbre be abrahame || eacen worden ongan æfþancum || agendfrean halsfæst herian || higeþryþe wæg wæs laþwendo || lustum ne wolde þeowdom þolian || ac heo þriste ongan wiþ sarran || swiþe winnan þa ic þæt wif gefrægn || wordum cyþan hire mandrihtne || modes sorge sarferhþ sægde || and swiþe cwæþ ne fremest þu gerysnu || and riht wiþ me þafodest þu gena || þæt me þeowmennen siþþan agar þe || idese laste beddreste gestah || swa ic bena wæs drehte dogora gehwam || dædum and wordum unarlice || þæt agar sceal ongieldan gif ic mot for þe || mine wealdan abraham leofa || þæs sie ælmihtig drihtna drihten || dema mid unc twih hire þa ædre || andswarode wishidig wer || wordum sinum ne forlæte ic þe || þenden wit lifiaþ bu arna lease || ac þu þin agen most mennen ateon || swa þin mod freoþ þa wearþ unbliþe || abrahames cwen hire worcþeowe || wraþ on mode heard and hreþe || higeteonan spræc fræcne on fæmnan || heo þa fleon gewat þrea and þeowdom || þolian ne wolde yfel and ondlean || þæs þe ær dyde to sarran || ac heo on siþ gewat westen secan || þær hie wuldres þegn engel drihtnes || an gemitte geomormode || se hie georne frægn hwider fundast þu || feasceaft ides siþas dreogan || þec sarre ah heo him ædre || andswarode ic fleah wean wana || wilna gehwilces hlæfdigan hete || hean of wicum tregan and teonan || nu sceal tearighleor on westenne || witodes bidan hwonne of heortan || hunger oþþe wulf sawle and sorge || somed abregde hire þa se engel || andswarode ne ceara þu feor heonon || fleame dælan somwist incre || ac þu sece eft earna þe ara || eaþmod ongin dreogan æfter dugeþum || wes drihtenhold þu scealt agar || abrahame sunu on woruld bringan || ic þe wordum nu minum secge || þæt se magorinc sceal mid yldum wesan || ismahel haten se biþ unhyre || orlæggifre and wiþerbreca || wera cneorissum magum sinum || hine monige on wraþe winnaþ || mid wæpenþræce of þam frumgaran || folc awæcniaþ þeod unmæte || gewit þu þinne eft waldend secan || wuna þæm þe agon heo þa ædre gewat || engles larum hire hlafordum || swa se halga bebead godes ærendgast || gleawan spræce þa wearþ abrahame || ismael geboren efne þa he on worulde || wintra hæfde siex and eahtatig || sunu weox and þah swa se engel ær || þurh his agen word fæle freoþoscealc || fæmnan sægde þa se þeoden || ymb þreotiene gear ece drihten || wiþ abrahame spræc leofa swa ic þe lære || læst uncre wel treowrædenne || ic þe on tida gehwone duguþum stepe || wes þu dædum from willan mines || ic þa wære forþ soþe gelæste || þe ic þe sealde geo frofre to wedde || þæs þin ferhþ bemearn þu scealt halgian || hired þinne sete sigores tacn || soþ on gehwilcne wæpnedcynnes || gif þu wille on me hlaford habban || oþþe holdne freond þinum fromcynne || ic þæs folces beo hyrde and healdend || gif ge hyraþ me breostgehygdum || and bebodu willaþ min fullian || sceal monna gehwilc þære cneorisse || cildisc wesan wæpnedcynnes || þæs þe on woruld cymþ ymb seofon niht || sigores tacne geagnod me || oþþe of eorþan þurh feondscipe || feor adæled adrifen from duguþum || doþ swa ic hate ic eow treowige || gif ge þæt tacen gegaþ soþgeleafan || þu scealt sunu agan bearn be bryde þinre || þone sculon burhsittende ealle isaac hatan || ne þearf þe þæs eaforan sceomigan ac ic þam magorince || mine sylle godcunde gife || gastes mihtum freondsped fremum || he onfon sceal blisse minre || and bletsunge lufan and lisse || of þam leodfruman brad folc cumaþ || bregowearda fela rofe arisaþ || rices hyrdas woruldcyningas || wide mære abraham þa || ofestum legde hleor on eorþan || and mid hucse bewand þa hleoþorcwydas || on hige sinum modgeþance || he þæs mældæges self ne wende || þæt him sarra bryd blondenfeax || bringan meahte on woruld sunu || wiste gearwe þæt þæt wif huru || wintra hæfde efne hund || geteled rimes he þa metode oncwæþ || missarum frod lifge ismael || larum swilce þeoden þinum || and þe þanc wege heardrædne hyge || heortan strange to dreoganne || dæges and nihtes wordum and dædum || willan þinne him þa fægere || frea ælmihtig ece drihten || andswarode þe sceal wintrum frod || on woruld bringan sarra sunu || soþ forþ gan wyrd æfter þissum || wordgemearcum ic ismael || estum wille bletsian nu || swa þu bena eart þinum frumbearne || þæt feorhdaga on woruldrice || worn gebide tanum tudre || þu þæs tiþa beo hwæþre ic isace || eaforan þinum geongum bearne || þam þe gen nis on woruld cumen || willa spedum dugeþa gehwilcre || on dagum wille swiþor stepan || and him soþe to modes wære || mine gelæstan halige higetreowa || and him hold wesan abraham fremede || swa him se eca bebead sette friþotacen || be frean hæse on his selfes sunu || heht þæt segn wegan heah gehwilcne || þe his hina wæs wæpnedcynnes || wære gemyndig gleaw on mode || þa him god sealde soþe treowa || and þa seolf onfeng torhtum tacne || a his tir metod domfæst cyning || dugeþum iecte on woruldrice || he him þæs worhte to siþþan he on fære || furþum meahte his waldendes || willan fremman þa þæt wif ahloh || wereda drihtnes nalles glædlice || ac heo gearum frod þone hleoþorcwyde || husce belegde on sefan swiþe || soþ ne gelyfde þæt þære spræce || sped folgode þa þæt gehyrde || heofona waldend þæt on bure ahof || bryd abrahames hihtleasne hleahtor || þa cwæþ halig god ne wile sarran || soþ gelyfan wordum minum || sceal seo wyrd swa þeah forþ steallian || swa ic þe æt frymþe gehet soþ ic þe secge || on þas sylfan tid of idese biþ || eafora wæcned þonne ic þas ilcan || oþre siþe wic gesece || þe beoþ wordgehat min gelæsted || þu on magan wlitest þin agen bearn || abraham leofa gewiton him þa ædre || ellorfuse æfter þære spræce || spedum feran of þam hleoþorstede || halige gastas lastas legdon || him wæs lothes mæg sylfa on gesiþþe || oþþæt hie on sodoman weallsteape burg || wlitan meahton gesawon ofer since || salo hlifian reced ofer readum golde || ongan þa rodera waldend arfæst wiþ abraham sprecan || sægde him unlytel spell ic on þisse byrig || bearhtm gehyre synnigra cyrm || swiþe hludne ealogalra gylp || yfele spræce werod under weallum habban || forþon wærlogona sint folces firena hefige || ic wille fandigan nu mago ebrea || hwæt þa men don gif hie swa swiþe || synna fremmaþ þeawum and geþancum || swa hie on þweorh sprecaþ facen and inwit || þæt sceal fyr wrecan swefyl and sweart lig || sare and grimme hat and hæste || hæþnum folce weras basnedon || witelaces wean under weallum || and heora wif somed duguþum wlance || drihtne guldon god mid gnyrne || oþþæt gasta helm lifes leohtfruma || leng ne wolde torn þrowigean || ac him to sende stiþmod cyning || strange twegen aras sine || þa on æfentid siþe gesohton || sodoma ceastre hie þa æt burhgeate || beorn gemitton sylfne sittan || sunu arones þæt þam gleawan were || geonge þuhton men for his eagum || aras þa metodes þeow gastum togeanes || gretan eode cuman cuþlice || cynna gemunde riht and gerisno || and þam rincum bead nihtfeormunge || him þa nergendes æþele ærendracan || andswarodon hafa arna þanc || þara þe þu unc bude wit be þisse stræte || stille þencaþ sæles bidan || siþþan sunnan eft forþ to morgen || metod up forlæt þa to fotum loth # || þam giestum hnah || and him georne bead reste and gereorda || and his recedes hleow and þegnunge || hie on þanc curon æþelinges est || eodon sona swa him se ebrisca || eorl wisade in undor edoras || þær him se æþela geaf gleawferhþ hæle || giestliþnysse fægre on flette || oþþæt forþ gewat æfenscima || þa com æfter niht on last dæge || lagustreamas wreah þrym mid þystro || þisses lifes sæs and sidland || comon sodomware geonge and ealde || gode unleofe corþrum miclum || cuman acsian þæt hie behæfdon || herges mægne loth mid giestum || heton lædan ut of þam hean hofe || halige aras weras to gewealde || wordum cwædon þæt mid þam hæleþum || hæman wolden unscomlice || arna ne gymden þa aras hraþe || se þe oft ræd ongeat loth on recede || eode lungre ut spræc þa ofer ealle || æþelinga gedriht sunu arones || snytra gemyndig her syndon inne || unwemme twa dohtor mine || doþ swa ic eow bidde ne can þara idesa || owþer gieta þurh gebedscipe || beorna neawest and geswicaþ þære synne || ic eow sylle þa ær ge sceonde || wiþ gesceapu fremmen ungifre yfel || ylda bearnum onfoþ þæm fæmnum || lætaþ friþ agon gistas mine || þa ic for gode wille gemundbyrdan || gif ic mot for eow him þa seo mænigeo || þurh gemæne word arlease cyn || andswarode þis þinceþ gerisne || and riht micel þæt þu þe aferige || of þisse folcsceare þu þas werþeode || wræccan laste freonda feasceaft || feorran gesohtest wineþearfende || wilt þu gif þu most wesan usser her || aldordema leodum lareow || þa ic on lothe gefrægn hæþne heremæcgas || handum gripan faum folmum || him fylston wel gystas sine || and hine of gromra þa cuman arfæste || clommum abrugdon in under edoras || and þa ofstlice anra gehwilcum || ymbstandendra folces sodoma || fæste forsæton heafodsiena || wearþ eal here sona burhwarena blind || abrecan ne meahton reþemode || reced æfter gistum swa hie fundedon || ac þær frome wæron godes spellbodan || hæfde gistmægen stiþe strengeo || styrnde swiþe werode mid wite || spræcon wordum þa fæle freoþoscealcas || fægre to lothe gif þu sunu age || oþþe swæsne mæg oþþe on þissum folcum || freond ænigne eac þissum idesum || þe we her on wlitaþ alæde of þysse leodbyrig || þa þe leofe sien ofestum miclum || and þin ealdor nere þy læs þu forweorþe || mid þyssum wærlogan unc hit waldend heht || for wera synnum sodoma and gomorra || sweartan lige fyre gesyllan || and þas folc slean cynn on ceastrum || mid cwealmþrea and his torn wrecan || þære tide is neah geþrungen || gewit þu nergean þin feorh foldwege || þe is frea milde him þa ædre loth || andswarode ne mæg ic mid idesum || aldornere mine swa feor heonon || feþegange siþe gesecan || git me sibblufan and freondscipe || fægre cyþaþ treowe and hyldo || tiþiaþ me ic wat hea burh || her ane neah lytle ceastre || lyfaþ me þær are and reste || þæt we aldornere on sigor up || secan moten gif git þæt fæsten || fyre willaþ steape forstandan || on þære stowe we gesunde magon || sæles bidan feorh generigan || him þa freondlice englas arfæste || andswaredon þu scealt þære bene || nu þu ymb þa burh sprycest tiþa weorþan || teng recene to þam fæstenne || wit þe friþe healdaþ and mundbyrde || ne moton wyt on wærlogum || wrecan torn godes swebban synnig cynn || ær þon þu on sægor þin bearn gelæde || and bryd somed þa onette || abrahames mæg to þam fæstenne || feþe ne sparode eorl mid idesum || ac he ofstum forþ lastas legde || oþþæt he gelædde bryd mid bearnum || under burhlocan in sægor his || þa sunne up folca friþcandel || furþum eode þa ic sendan gefrægn || swegles aldor swefl of heofnum || and sweartne lig werum to wite || weallende fyr þæs hie on ærdagum || drihten tyndon lange þrage || him þæs lean forgeald gasta waldend || grap heahþrea on hæþencynn || hlynn wearþ on ceastrum cirm arleasra || cwealmes on ore laþan cynnes || lig eall fornam þæt he grenes fond || goldburgum in swylce þær ymbutan || unlytel dæl sidre foldan || geondsended wæs bryne and brogan || bearwas wurdon to axan and to yslan || eorþan wæstma efne swa wide || swa þa witelac reþe geræhton || rum land wera strudende fyr || steapes and geapes swogende leg || forswealh eall geador þæt on sodoma byrig || secgas ahton and on gomorra || eall þæt god spilde frea mid þy folce || þa þæt fyrgebræc leoda lifgedal || lothes gehyrde bryd on burgum || under bæc beseah wiþ þæs wælfylles || us gewritu secgaþ þæt heo on sealtstanes || sona wurde anlicnesse || æfre siþþan se monlica || þæt is mære spell stille wunode || þær hie strang begeat wite þæs heo wordum || wuldres þegna hyran ne wolde || nu sceal heard and steap on þam wicum || wyrde bidan drihtnes domes || hwonne dogora rim woruld gewite || þæt is wundra sum þara þe geworhte || wuldres aldor him þa abraham gewat || ana gangan mid ærdæge || þæt he eft gestod þær wordum ær || wiþ his waldend spræc frod frumgara || he geseah from foldan up wide fleogan || wælgrimne rec hie þæs wlenco onwod || and wingedrync þæt hie firendæda || to frece wurdon synna þriste || soþ ofergeaton drihtnes domas || and hwa him dugeþa forgeaf blæd on burgum || forþon him brego engla wylmhatne lig || to wræce sende waldend usser || gemunde wærfæst þa abraham arlice || swa he oft dyde leofne mannan || loth generede mæg þæs oþres || þa seo mænegeo forwearþ ne dorste þa || dædrof hæle for frean egesan || on þam fæstenne leng eardigean || ac him loth gewat of byrig gangan || and his bearn somed wælstowe fyrr || wic sceawian oþþæt hie be hliþe || heare dune eorþscræf fundon || þær se eadega loth wærfæst wunode || waldende leof dægrimes worn || and his dohtor twa hie dydon swa || druncnum eode seo yldre to || ær on reste heora bega fæder || ne wiste blondenfeax hwonne him fæmnan to bryde || him bu wæron on ferhþcofan || fæste genearwod mode and gemynde || þæt he mægþa siþ wine druncen || gewitan ne meahte idesa wurdon eacne || eaforan brohtan willgesweostor || on woruld sunu heora ealdan fæder || þara æþelinga modor oþerne || moab nemde lothes dohter || seo on life wæs wintrum yldre || us gewritu secgeaþ godcunde bec || þæt seo gingre hire agen bearn || ammon hete of þam frumgarum || folces unrim þrymfæste twa || þeoda awocon oþre þara mægþa || moabitare eorþbuende || ealle hataþ widmære cynn || oþre weras nemnaþ æþelinga bearn || ammonitare gewat him þa mid bryde || broþor arones under abimelech || æhte lædan mid his hiwum || hæleþum sægde þæt sarra his || sweostor wære abraham wordum || bearh his aldre þy he wiste gearwe || þæt he winemaga on folce lyt || freonda hæfde þa se þeoden his || þegnas sende heht hie bringan || to him selfum þa wæs ellþeodig || oþre siþe wif abrahames || from were læded on fremdes fæþm || him þær fylste þa ece drihten || swa he oft dyde nergend usser || com nihtes self þær se waldend læg || wine druncen ongan þa soþcyning || þurh swefn sprecan to þam æþelinge || and him yrre hweop þu abrahames || idese gename bryde æt beorne || þe abregdan sceal for þære dæde || deaþ of breostum sawle þine || him symbelwerig sinces brytta || þurh slæp oncwæþ hwæt þu æfre || engla þeoden þurh þin yrre wilt || aldre lætan heah beheowan || þæne þe her leofaþ rihtum þeawum || biþ on ræde fæst modgeþance || and him miltse to þe seceþ || me sægde ær þæt wif hire || wordum selfa unfricgendum || þæt heo abrahames sweostor wære || næbbe ic synne wiþ hie facna ænig || gefremed gena him þa ædre eft || ece drihten soþfæst metod || þurh þæt swefn oncwæþ agif abrahame || idese sine wif to gewealde || gif þu on worulde leng æþelinga helm || aldres recce he is god and gleaw || mæg self wiþ god sprecan geseon sweglcyning || þu sweltan scealt mid feo and mid feorme || gif þu þam frumgaran bryde wyrnest || he abiddan mæg gif he ofstum me || ærendu wile þeawfæst and geþyldig || þin abeodan þæt ic þe lissa || lifigendum giet on dagum læte || duguþa brucan sinces gesundne || þa slæpe tobrægd forht folces weard || heht him fetigean to gesprecan sine || spedum sægde eorlum abimeleh || egesan geþread waldendes word || weras him ondredon for þære dæde || drihtnes handa sweng æfter swefne || heht sylf cyning him þa abraham to || ofstum miclum þa reordode || rice þeoden mago ebrea || þæs þu me wylle wordum secgean || hu geworhte ic þæt siþþan þu usic under || abraham þine on þas eþelturf || æhta læddest þæt þu me þus swiþe || searo renodest þu ellþeodig || usic woldest on þisse folcsceare || facne besyrwan synnum besmitan || sægdest wordum þæt sarra þin || sweostor wære lices mæge || woldest laþlice þurh þæt wif on me || wrohte alecgean ormæte yfel || we þe arlice gefeormedon || and þe freondlice on þisse werþeode || wic getæhton land to lissum || þu us leanast nu unfreondlice || fremena þancast abraham þa || andswarode ne dyde ic for facne || ne for feondscipe ne for wihte þæs || ic þe wean uþe ac ic me gumena baldor || guþbordes sweng leodmagum feor || lare gebearh siþþan me se halga || of hyrde frean mines fæder || fyrn alædde ic fela siþþan || folca gesohte wina uncuþra || and þis wif mid me freonda feasceaft || ic þæs færes a on wenum sæt || hwonne me wraþra sum ellþeodigne || aldre beheowe se þe him þas idese eft || agan wolde forþon ic wigsmiþum || wordum sægde þæt sarra min || sweostor wære æghwær eorþan || þær wit earda leas mid wealandum || winnan sceoldon ic þæt ilce dreah || on þisse eþyltyrf siþþan ic þina || þeoden mæra mundbyrde geceas || ne wæs me on mode cuþ hwæþer on þyssum folce || frean ælmihtiges egesa wære || þa ic her ærest com forþon ic þegnum || þinum dyrnde and sylfum þe || swiþost micle soþan spræce || þæt me sarra bryde laste || beddreste gestah þa ongan abimæleh || abraham swiþan woruldgestreonum || and him his wif ageaf sealde him to bote || þæs þe he his bryd genam gangende feoh || and glæd seolfor and weorcþeos || spræc þa wordum eac to abrahame || æþelinga helm wuna mid usic || and þe wic geceos on þissum lande || þær þe leofost sie eþelstowe || þe ic agan sceal wes us fæle freond || we þe feoh syllaþ cwæþ þa eft raþe || oþre worde to sarran || sinces brytta ne þearf þe on edwit || abraham settan þin freadrihten || þæt þu flettpaþas mæg ælfscieno || mine træde ac him hygeteonan || hwitan seolfre deope bete || ne ceara incit duguþa of þisse eþyltyrf || ellor secan winas uncuþe || ac wuniaþ her abraham fremede || swa hine his aldor heht onfeng freondscipe || be frean hæse lufum and lissum || he wæs leof gode forþon he sibbe || gesælig dreah and his scippende || under sceade gefor hleowfeþrum þeaht || her þenden lifde þa gien wæs yrre || god abimelehe for þære synne || þe he wiþ sarrai and wiþ abrahame || ær gefremede þa he gedælde || him deore twa wif and wæpned || he þæs weorc gehleat frecne wite || ne meahton freo ne þeowe heora bregoweardas || bearnum ecan monrim mægeþ || ac him þæt metod forstod oþþæt se halga || his hlaforde abraham ongan || arna biddan ecne drihten || him engla helm getigþode || tuddorsped onleac folccyninge || freora and þeowra wera and wifa || let weaxan eft heora rimgetel || rodora waldend ead and æhta || ælmihtig wearþ milde on mode || moncynnes weard abimeleche || swa hine abraham bæd þa com feran || frea ælmihtig to sarrai || swa he self gecwæþ waldend usser || hæfde wordbeot leofum gelæsted || lifes aldor eaforan and idese || abrahame woc bearn of bryde || þone brego engla ær þy magotudre || modor wære eacen be eorle || isaac nemde hine abraham on || mid his agene hand beacen sette || swa him bebead metod wuldortorht ymb wucan || þæs þe hine on woruld to moncynne || modor brohte cniht weox and þag || swa him cynde wæron æþele from yldrum || abraham hæfde wintra hundteontig || þa him wif sunu on þanc gebær || he þæs þrage bad siþþan him ærest || þurh his agen word þone dægwillan || drihten bodode þa seo wyrd gewearþ || þæt þæt wif geseah for abrahame || ismael plegan þær hie æt swæsendum || sæton bu-tu halig on hige || and heora hiwan eall druncon and drymdon || þa cwæþ drihtlecu mæg bryd to beorne || forgif me beaga weard min swæs frea || hat siþian agar ellor || and ismael lædan mid hie || ne beoþ we leng somed willum minum || gif ic wealdan mot næfre ismael || wiþ isace wiþ min agen bearn || yrfe dæleþ on laste þe || þonne þu of lice aldor asendest || þa wæs abrahame weorce on mode || þæt he on wræc drife his selfes sunu || þa com soþ metod freom on fultum || wiste ferhþ guman cearum on clommum || cyning engla spræc to abrahame || ece drihten læt þe aslupan || sorge of breostum modgewinnan || and mægeþ hire bryde þinre || hat bu-tu aweg agar feran || and ismael cniht of cyþþe || ic his cynn gedo brad and bresne || bearna tudre wæstmum spedig || swa ic þe wordum gehet þa se wer hyrde || his waldende draf of wicum || dreorigmod tu idese of earde || and his agen bearn sweotol is and gesene || þæt þe soþ metod on gesiþþe is || swegles aldor se þe sigor seleþ || snytru mihtum and þin mod trymeþ # || godcundum gifum || forþon þe giena speow þæs þu wiþ freond oþþe feond || fremman ongunne wordum oþþe dædum || waldend scufeþ frea on forþwegas || folmum sinum willan þinne || þæt is wide cuþ burhsittendum || ic þe bidde nu wine ebrea || wordum minum þæt þu tilmodig || treowa selle wæra þina || þæt þu wille me wesan fæle freond || fremena to leane þara þe ic to duguþum þe || gedon hæbbe siþþan þu feasceaft || feorran come on þas werþeode || wræccan laste gyld me mid hyldo || þæt ic þe hneaw ne wæs landes and lissa || wes þissum leodum nu and mægburge || minre arfæst gif þe alwalda || ure drihten scirian wille || se þe gesceapu healdeþ þæt þu randwigum || rumor mote on þisse folcsceare || frætwa dælan modigra gestreon || mearce settan þa abraham || abimelehe wære sealde || þæt he wolde swa siþþan wæs se eadega || eafora þares in filistea || folce eardfæst leod ebrea || lange þrage feasceaft mid fremdum || him frea engla wic getæhte || þæt weras hataþ burhsittende || bersabea lond þær se halga || heahsteap reced burh timbrede || and bearo sette weobedd worhte || and his waldende on þam glædstede || gild onsægde lac geneahe || þam þe lif forgeaf gesæliglic || swegle under þa þæs rinces || se rica ongan cyning costigan || cunnode georne hwilc þæs æþelinges || ellen wære stiþum wordum || spræc him stefne to gewit þu ofestlice || abraham feran lastas lecgan || and þe læde mid þin agen bearn || þu scealt isaac me onsecgan sunu þinne || sylf to tibre siþþan þu gestigest || steape dune hrincg þæs hean landes || þe ic þe heonon getæce up þinum agnum fotum || þær þu scealt ad gegærwan bælfyr bearne þinum || and blotan sylf sunu mid sweordes ecge || and þonne sweartan lige leofes lic forbærnan || and me lac bebeodan ne forsæt he þy siþe || ac sona ongann fysan to fore || him wæs frean engla word ondrysne || and his waldend leof þa se eadga || abraham sine nihtreste ofgeaf || nalles nergendes hæse wiþhogode || ac hine se halga wer gyrde grægan sweorde || cyþde þæt him gasta weardes egesa on breostum wunode || ongan þa his esolas bætan gamolferhþ goldes brytta || heht hine geonge twegen men mid siþian || mæg wæs his agen þridda and he feorþa sylf || þa he fus gewat from his agenum hofe || isaac lædan bearn unweaxen || swa him bebead metod efste þa swiþe || and onette forþ foldwege || swa him frea tæhte wegas ofer westen || oþþæt wuldortorht dæges þriddan up || ofer deop wæter ord aræmde || þa se eadega wer geseah hlifigan || hea dune swa him sægde ær || swegles aldor þa abraham spræc || to his ombihtum rincas mine || restaþ incit her on þissum wicum || wit eft cumaþ siþþan wit ærende || uncer twega gastcyninge || agifen habbaþ gewat him þa se æþeling || and his agen sunu to þæs gemearces || þe him metod tæhte wadan ofer wealdas || wudu bær sunu fæder fyr and sweord || þa þæs fricgean ongann wer wintrum geong || wordum abraham wit her fyr and sweord || frea min habbaþ hwær is þæt tiber || þæt þu torht gode to þam brynegielde || bringan þencest abraham maþelode || hæfde on an gehogod þæt he gedæde || swa hine drihten het him þæt soþcyning || sylfa findeþ moncynnes weard || swa him gemet þinceþ gestah þa stiþhydig || steape dune up mid his eaforan || swa him se eca bebead þæt he on hrofe gestod || hean landes on þære stowe || þe him se stranga to wærfæst metod || wordum tæhte ongan þa ad hladan || æled weccan and gefeterode || fet and honda bearne sinum || and þa on bæl ahof isaac geongne || and þa ædre gegrap sweord be gehiltum || wolde his sunu cwellan folmum sinum || fyre scencan mæges dreore || þa metodes þegn ufan engla sum || abraham hlude stefne cygde || he stille gebad ares spræce || and þam engle oncwæþ him þa ofstum to || ufan of roderum wuldorgast godes || wordum mælde abraham leofa || ne sleah þin agen bearn ac þu cwicne abregd || cniht of ade eaforan þinne || him an wuldres god mago ebrea || þu medum scealt þurh þæs halgan hand || heofoncyninges soþum sigorleanum || selfa onfon ginfæstum gifum || þe wile gasta weard lissum gyldan || þæt þe wæs leofre his sibb and hyldo || þonne þin sylfes bearn ad stod onæled || hæfde abrahame metod moncynnes || mæge lothes breost geblissad || þa he him his bearn forgeaf isaac cwicne || þa se eadega bewlat rinc ofer exle || and him þær rom geseah unfeor þanon || ænne standan broþor arones || brembrum fæstne þone abraham genam || and hine on ad ahof ofestum miclum || for his agen bearn abrægd þa mid þy bille || brynegield onhread reccendne weg || rommes blode onbleot þæt lac gode || sægde leana þanc and ealra þara sælþa || þe he him siþ and ær gifena drihten || forgifen hæfde