# Andreas hwæt we gefrunan || on fyrndagum twelfe under tunglum || tireadige hæleþ þeodnes þegnas || no hira þrym alæg camprædenne || þonne cumbol hneotan syþþan hie gedældon || swa him dryhten sylf heofona heahcyning || hlyt getæhte þæt wæron mære || men ofer eorþan frome folctogan || ond fyrdhwate rofe rincas || þonne rond ond hand on herefelda || helm ealgodon on meotudwange || wæs hira matheus sum se mid iudeum ongan || godspell ærest wordum writan || wundorcræfte þam halig god || hlyt geteode ut on þæt igland || þær ænig þa git ellþeodigra || eþles ne mihte blædes brucan || oft him bonena hand on herefelda || hearde gesceode eal wæs þæt mearcland || morþre bewunden feondes facne || folcstede gumena hæleþa eþel || næs þær hlafes wist werum on þam wonge || ne wæteres drync to bruconne || ah hie blod ond fel fira flæschoman || feorrancumenra þegon geond þa þeode || swelc wæs þeaw hira þæt hie æghwylcne || ellþeodigra dydan him to mose || meteþearfendum þara þe þæt ealand || utan sohte swylc wæs þæs folces || freoþoleas tacen unlædra eafoþ || þæt hie eagena gesihþ hettend heorogrimme || heafodgimmas agetton gealgmode || gara ordum syþþan him geblendan || bitere tosomne dryas þurh dwolcræft || drync unheorne se onwende gewit || wera ingeþanc heortan on hreþre || hyge wæs oncyrred þæt hie ne murndan || æfter mandreame hæleþ heorogrædige || ac hie hig ond gærs for meteleaste || meþe gedrehte þa wæs matheus || to þære mæran byrig cumen in þa ceastre || þær wæs cirm micel geond mermedonia || manfulra hloþ fordenera gedræg || syþþan deofles þegnas geascodon || æþelinges siþ eodon him þa togenes || garum gehyrsted lungre under linde || nalas late wæron eorre æscberend || to þam orlege hie þam halgan þær || handa gebundon ond fæstnodon || feondes cræfte hæleþ hellfuse || ond his heafdes segl abreoton mid billes ecge || hwæþre he in breostum þa git herede in heortan || heofonrices weard þeah þe he atres drync || atulne onfenge eadig ond onmod || he mid elne forþ wyrþode wordum || wuldres aldor heofonrices weard || halgan stefne of carcerne || him wæs cristes lof on fyrhþlocan || fæste bewunden he þa wepende || weregum tearum his sigedryhten || sargan reorde grette gumena brego || geomran stefne weoruda wilgeofan || ond þus wordum cwæþ hu me elþeodige || inwitwrasne searonet seowaþ || a ic symles wæs on wega gehwam || willan þines georn on mode || nu þurh geohþa sceal dæde fremman || swa þa dumban neat þu ana canst || ealra gehygdo meotud mancynnes || mod in hreþre gif þin willa sie || wuldres aldor þæt me wærlogan || wæpna ecgum sweordum aswebban || ic beo sona gearu to adreoganne || þæt þu drihten min engla eadgifa || eþelleasum dugeþa dædfruma || deman wille forgif me to are || ælmihtig god leoht on þissum life || þy læs ic lungre scyle ablended in burgum || æfter billhete þurh hearmcwide || heorugrædigra laþra leodsceaþena || leng þrowian edwitspræce || ic to anum þe middangeardes weard || mod staþolige fæste fyrhþlufan || ond þe fæder engla beorht blædgifa || biddan wille þæt þu me ne gescyrige || mid scyldhetum werigum wrohtsmiþum || on þone wyrrestan dugoþa demend || deaþ ofer eorþan æfter þyssum wordum || com wuldres tacen halig of heofenum || swylce hadre segl to þam carcerne || þær gecyþed wearþ þæt halig god || helpe gefremede þa wearþ gehyred || heofoncyninges stefn wrætlic under wolcnum || wordhleoþres sweg mæres þeodnes || he his maguþegne under hearmlocan || hælo ond frofre beadurofum abead || beorhtan stefne ic þe matheus || mine sylle sybbe under swegle || ne beo þu on sefan to forht ne on mode ne murn || ic þe mid wunige ond þe alyse || of þyssum leoþubendum ond ealle þa menigo || þe þe mid wuniaþ on nearonedum || þe is neorxnawang blæda beorhtost || boldwela fægrost hama hyhtlicost || halegum mihtum torht ontyned || þær þu tyres most to widan feore || willan brucan geþola þeoda þrea || nis seo þrah micel þæt þe wærlogan || witebendum synnige þurh searocræft || swencan motan ic þe andreas || ædre onsende to hleo ond to hroþre || in þas hæþenan burg he þe alyseþ || of þyssum leodhete is to þære tide || tælmet hwile emne mid soþe || seofon ond twentig nihtgerimes || þæt þu of nede most sorgum geswenced || sigore gewyrþod hweorfan of henþum || in gehyld godes gewat him þa se halga || helm ælwihta engla scyppend || to þam uplican eþelrice || he is on riht cyning staþolfæst styrend || in stowa gehwam þa wæs matheus || miclum onbryrded niwan stefne || nihthelm toglad lungre leorde || leoht æfter com dægredwoma || duguþ samnade hæþne hildfrecan || heapum þrungon guþsearo gullon || garas hrysedon bolgenmode || under bordhreoþan woldon cunnian || hwæþer cwice lifdon þa þe on carcerne || clommum fæste hleoleasan wic || hwile wunedon hwylcne hie to æte || ærest mihton æfter fyrstmearce || feores berædan hæfdon hie on rune || ond on rimcræfte awriten wælgrædige || wera endestæf hwænne hie to mose || meteþearfendum on þære werþeode || weorþan sceoldon cirmdon caldheorte || corþor oþrum getang reþe ræsboran || rihtes ne gimdon meotudes mildse || oft hira mod onwod under dimscuan || deofles larum þonne hie unlædra || eafeþum gelyfdon hie þa gemetton || modes glawne haligne hæle || under heolstorlocan bidan beadurofne || þæs him beorht cyning engla ordfruma || unnan wolde þa wæs first agan || frumrædenne þinggemearces || butan þrim nihtum swa hit wælwulfas || awriten hæfdon þæt hie banhringas || abrecan þohton lungre tolysan || lic ond sawle ond þonne todælan || duguþe ond geogoþe werum to wiste || ond to wilþege fæges flæschoman || feorh ne bemurndan grædige guþrincas || hu þæs gastes siþ æfter swyltcwale || geseted wurde swa hie symble ymb þritig || þing gehedon nihtgerimes || wæs him neod micel þæt hie tobrugdon || blodigum ceaflum fira flæschoman || him to foddorþege þa wæs gemyndig || se þe middangeard gestaþelode || strangum mihtum hu he in ellþeodigum || yrmþum wunode belocen leoþubendum || þe oft his lufan adreg for ebreum || ond israhelum swylce he iudea || galdorcræftum wiþstod stranglice || þa sio stefn gewearþ gehered of heofenum || þær se halga wer in achaia || andreas wæs leode lærde || on lifes weg þa him cirebaldum || cininga wuldor meotud mancynnes || modhord onleac weoruda drihten || ond þus wordum cwæþ þu scealt feran || ond friþ lædan siþe gesecan || þær sylfætan eard weardigaþ || eþel healdaþ morþorcræftum || swa is þære menigo þeaw þæt hie uncuþra || ængum ne willaþ on þam folcstede || feores geunnan syþþan manfulle || on mermedonia onfindaþ feasceaftne || þær sceall feorhgedal earmlic ylda cwealm || æfter wyrþan þær ic seomian wat || þinne sigebroþor mid þam burgwarum || bendum fæstne nu biþ fore þreo niht || þæt he on þære þeode sceal fore hæþenra || handgewinne þurh gares gripe || gast onsendan ellorfusne || butan þu ær cyme ædre him andreas || agef andsware hu mæg ic dryhten min || ofer deop gelad fore gefremman || on feorne weg swa hrædlice || heofona scyppend wuldres waldend || swa þu worde becwist þæt mæg engel þin || eaþ geferan halig of heofenum || con him holma begang sealte sæstreamas || ond swanrade waroþfaruþa gewinn || ond wæterbrogan wegas ofer widland || ne synt me winas cuþe eorlas elþeodige || ne þær æniges wat hæleþa gehygdo || ne me herestræta ofer cald wæter || cuþe sindon him þa ondswarude || ece dryhten eala andreas || þæt þu a woldest þæs siþfætes || sæne weorþan nis þæt uneaþe || eallwealdan gode to gefremmanne || on foldwege þæt sio ceaster hider || on þas cneorisse under swegles gang || aseted wyrþe breogostol breme || mid þam burgwarum gif hit worde becwiþ || wuldres agend ne meaht þu þæs siþfætes || sæne weorþan ne on gewitte to wac || gif þu wel þencest wiþ þinne waldend || wære gehealdan treowe tacen || beo þu on tid gearu ne mæg þæs ærendes || ylding wyrþan þu scealt þa fore geferan || ond þin feorh beran in gramra gripe || þær þe guþgewinn þurh hæþenra || hildewoman beorna beaducræft || geboden wyrþeþ scealtu æninga || mid ærdæge emne to morgene || æt meres ende ceol gestigan || ond on cald wæter brecan ofer bæþweg || hafa bletsunge ofer middangeard || mine þær þu fere gewat him þa se halga || healdend ond wealdend upengla fruma || eþel secan middangeardes weard || þone mæran ham þær soþfæstra || sawla moton æfter lices hryre || lifes brucan þa wæs ærende || æþelum cempan aboden in burgum || ne wæs him bleaþ hyge ah he wæs anræd || ellenweorces heard ond higerof || nalas hildlata gearo guþe fram || to godes campe gewat him þa on uhtan || mid ærdæge ofer sandhleoþu || to sæs faruþe þriste on geþance || ond his þegnas mid gangan on greote || garsecg hlynede beoton brimstreamas || se beorn wæs on hyhte syþþan he on waruþe || widfæþme scip modig gemette || þa com morgentorht beacna beorhtost || ofer breomo sneowan halig of heolstre || heofoncandel blac ofer lagoflodas || he þær lidweardas þrymlice þry || þegnas gemette modiglice menn || on merebate sittan siþfrome || swylce hie ofer sæ comon þæt wæs drihten sylf || dugeþa wealdend ece ælmihtig || mid his englum twam wæron hie on gescirplan || scipferendum eorlas onlice || ealiþendum þonne hie on flodes fæþm || ofer feorne weg on cald wæter || ceolum lacaþ hie þa gegrette || se þe on greote stod fus on faroþe || fægn reordade hwanon comon ge || ceolum liþan macræftige menn || on mereþissan ane ægflotan || hwanon eagorstream ofer yþa gewealc || eowic brohte him þa ondswarode || ælmihti god swa þæt ne wiste || se þe þæs wordes bad hwæt se manna wæs || meþelhegendra þe he þær on waroþe || wiþþingode we of marmedonia || mægþe syndon feorran geferede || us mid flode bær on hranrade || heahstefn naca snellic sæmearh || snude bewunden oþþæt we þissa leoda || land gesohton wære bewrecene || swa us wind fordraf him þa andreas || eaþmod oncwæþ wolde ic þe biddan || þeh ic þe beaga lyt sincweorþunga || syllan meahte þæt þu us gebrohte || brante ceole hea hornscipe || ofer hwæles eþel on þære mægþe || biþ þe meorþ wiþ god þæt þu us on lade || liþe weorþe eft him ondswarode || æþelinga helm of yþlide || engla scippend ne magon þær gewunian || widferende ne þær elþeodige || eardes brucaþ ah in þære ceastre || cwealm þrowiaþ þa þe feorran þyder || feorh gelædaþ ond þu wilnast nu || ofer widne mere þæt þu on þa fægþe || þine feore spilde him þa andreas || agef ondsware usic lust hweteþ || on þa leodmearce mycel modes hiht || to þære mæran byrig þeoden leofesta || gif þu us þine wilt on merefaroþe || miltse gecyþan him ondswarode || engla þeoden neregend fira || of nacan stefne we þe estlice || mid us willaþ ferigan freolice || ofer fisces bæþ efne to þam lande || þær þe lust myneþ to gesecanne || syþþan ge eowre gafulrædenne || agifen habbaþ sceattas gescrifene || swa eow scipweardas aras ofer yþbord || unnan willaþ him þa ofstlice || andreas wiþ wineþearfende || wordum mælde næbbe ic fæted gold || ne feohgestreon welan ne wiste || ne wira gespann landes ne locenra beaga || þæt ic þe mæge lust ahwettan willan in worulde || swa þu worde becwist him þa beorna breogo || þær he on bolcan sæt ofer waroþa geweorp || wiþþingode hu gewearþ þe þæs || wine leofesta þæt þu sæbeorgas || secan woldes merestreama gemet || maþmum bedæled ofer cald cleofu || ceoles neosan nafast þe to frofre || on faroþstræte hlafes wiste || ne hlutterne drync to dugoþe || is se drohtaþ strang þam þe lagolade || lange cunnaþ þa him andreas || þurh ondsware wis on gewitte || wordhord onleac ne gedafenaþ þe || nu þe dryhten geaf welan ond wiste || ond woruldspede þæt þu ondsware || mid oferhygdum sece sarcwide || selre biþ æghwam þæt he eaþmedum || ellorfusne oncnawe cuþlice || swa þæt crist bebead þeoden þrymfæst || we his þegnas synd gecoren to cempum || he is cyning on riht wealdend ond wyrhta || wuldorþrymmes an ece god || eallra gesceafta swa he ealle befehþ || anes cræfte hefon ond eorþan || halgum mihtum sigora selost || he þæt sylfa cwæþ fæder folca gehwæs || ond us feran het geond ginne grund || gasta streonan faraþ nu geond ealle || eorþan sceatas emne swa wide || swa wæter bebugeþ oþþe stedewangas || stræte gelicgaþ bodiaþ æfter burgum || beorhtne geleafan ofer foldan fæþm || ic eow freoþo healde ne þurfan ge on þa fore || frætwe lædan gold ne seolfor || ic eow goda gehwæs on eowerne agenne dom || est ahwette nu þu seolfa miht || siþ userne gehyran hygeþancol || ic sceal hraþe cunnan hwæt þu us to duguþum || gedon wille him þa ondswarode || ece dryhten gif ge syndon þegnas || þæs þe þrym ahof ofer middangeard || swa ge me secgaþ ond ge geheoldon þæt eow || se halga bead þonne ic eow mid gefean || ferian wille ofer brimstreamas || swa ge benan sint þa in ceol stigon || collenfyrhþe ellenrofe || æghwylcum wearþ on merefaroþe || mod geblissod þa ofer yþa geswing || andreas ongann mereliþendum || miltsa biddan wuldres aldor || ond þus wordum cwæþ forgife þe dryhten || domweorþunga willan in worulde || ond in wuldre blæd meotud manncynnes || swa þu me hafast on þyssum siþfæte || sybbe gecyþed gesæt him þa se halga || helmwearde neah æþele be æþelum || æfre ic ne hyrde þon cymlicor || ceol gehladenne heahgestreonum || hæleþ in sæton þeodnas þrymfulle || þegnas wlitige þa reordode || rice þeoden ece ælmihtig || heht his engel gan mærne maguþegn || ond mete syllan frefran feasceafte || ofer flodes wylm þæt hie þe eaþ mihton || ofer yþa geþring drohtaþ adreogan || þa gedrefed wearþ onhrered hwælmere || hornfisc plegode glad geond garsecg || ond se græga mæw wælgifre wand || wedercandel swearc windas weoxon || wægas grundon streamas styredon || strengas gurron wædo gewætte || wæteregsa stod þreata þryþum || þegnas wurdon acolmode || ænig ne wende þæt he lifgende || land begete þara þe mid andreas || on eagorstream ceol gesohte || næs him cuþ þa gyt hwa þam sæflotan || sund wisode him þa se halga || on holmwege ofer argeblond || andreas þa git þegn þeodenhold || þanc gesægde ricum ræsboran || þa he gereordod wæs þe þissa swæsenda || soþfæst meotud lifes leohtfruma || lean forgilde weoruda waldend || ond þe wist gife heofonlicne hlaf || swa þu hyldo wiþ me ofer firigendstream || freode gecyþdest nu synt geþreade || þegnas mine geonge guþrincas || garsecg hlymmeþ geofon geotende || grund is onhrered deope gedrefed || duguþ is geswenced modigra mægen || myclum gebysgod him of helman oncwæþ || hæleþa scyppend læt nu geferian || flotan userne lid to lande || ofer lagufæsten ond þonne gebidan || beornas þine aras on earde || hwænne þu eft cyme edre him þa eorlas || agefan ondsware þegnas þrohthearde || þafigan ne woldon þæt hie forleton || æt lides stefnan leofne lareow || ond him land curon hwider hweorfaþ we || hlafordlease geomormode || gode orfeorme synnum wunde || gif we swicaþ þe we bioþ laþe || on landa gehwam folcum fracoþe || þonne fira bearn ellenrofe || æht besittaþ hwylc hira selost || symle gelæste hlaforde æt hilde || þonne hand ond rond on beaduwange || billum forgrunden æt niþplegan || nearu þrowedon þa reordade || rice þeoden wærfæst cining || word stunde ahof gif þu þegn sie || þrymsittendes wuldorcyninges || swa þu worde becwist rece þa gerynu || hu he reordberend lærde under lyfte || lang is þes siþfæt ofer fealuwne flod || frefra þine mæcgas on mode || mycel is nu gena lad ofer lagustream || land swiþe feorr to gesecanne || sund is geblonden grund wiþ greote || god eaþe mæg heaþoliþendum || helpe gefremman ongan þa gleawlice || gingran sine wuldorspedige weras || wordum trymman ge þæt gehogodon || þa ge on holm stigon þæt ge on fara folc || feorh gelæddon ond for dryhtnes lufan || deaþ þrowodon on ælmyrcna || eþelrice sawle gesealdon || ic þæt sylfa wat þæt us gescyldeþ || scyppend engla weoruda dryhten || wæteregesa sceal geþyd ond geþreatod || þurh þryþcining lagu lacende || liþra wyrþan swa gesælde iu || þæt we on sæbate ofer waruþgewinn || wæda cunnedan faroþridende || frecne þuhton egle ealada || eagorstreamas beoton bordstæþu || brim oft oncwæþ yþ oþerre || hwilum upp astod of brimes bosme || on bates fæþm egesa ofer yþlid || ælmihtig þær meotud mancynnes || on mereþyssan beorht basnode || beornas wurdon forhte on mode || friþes wilnedon miltsa to mærum || þa seo menigo ongan clypian on ceole || cyning sona aras engla eadgifa || yþum stilde wæteres wælmum || windas þreade sæ sessade || smylte wurdon merestreama gemeotu || þa ure mod ahloh syþþan we gesegon || under swegles gang windas ond wægas || ond wæterbrogan forhte gewordne || for frean egesan forþan ic eow to soþe || secgan wille þæt næfre forlæteþ || lifgende god eorl on eorþan || gif his ellen deah swa hleoþrode || halig cempa þeawum geþancul || þegnas lærde eadig oreta || eorlas trymede oþþæt hie semninga || slæp ofereode meþe be mæste || mere sweoþerade yþa ongin || eft oncyrde hreoh holmþracu || þa þam halgan wearþ æfter gryrehwile || gast geblissod ongan þa reordigan || rædum snottor wis on gewitte || wordlocan onspeonn næfre ic sælidan || selran mette macræftigran || þæs þe me þynceþ rowend rofran || rædsnotterran wordes wisran || ic wille þe eorl unforcuþ || anre nu gena bene biddan || þeah ic þe beaga lyt sincweorþunga || syllan mihte fætedsinces || wolde ic freondscipe þeoden þrymfæst || þinne gif ic mehte begitan godne || þæs þu gife hleotest haligne hyht || on heofonþrymme gif þu lidwerigum || larna þinra este wyrþest || wolde ic anes to þe cynerof hæleþ || cræftes neosan þæt þu me getæhte || nu þe tir cyning ond miht forgef || manna scyppend hu þu wægflotan || wære bestemdon sæhengeste || sund wisige ic wæs on gifeþe || iu ond nu-þa syxtyne siþum || on sæbate mere hrerendum || mundum freorig eagorstreamas || is þys ane ma swa ic æfre ne geseah || ænigne mann þryþbearn hæleþa || þe gelicne steoran ofer stæfnan || streamwelm hwileþ beateþ brimstæþo || is þes bat ful scrid færeþ famigheals || fugole gelicost glideþ on geofone || ic georne wat þæt ic æfre ne geseah || ofer yþlade on sæleodan || syllicran cræft is þon geliccost || swa he on landsceare stille stande || þær hine storm ne mæg wind awecgan || ne wæterflodas brecan brondstæfne || hwæþere on brim snoweþ snel under segle || þu eart seolfa geong wigendra hleo || nalas wintrum frod hafast þe on fyrhþe || faroþlacende eorles ondsware || æghwylces canst worda for worulde || wislic andgit him ondswarode || ece dryhten oft þæt gesæleþ || þæt we on sælade scipum under scealcum || þonne sceor cymeþ brecaþ ofer bæþweg || brimhengestum hwilum us on yþum || earfoþlice gesæleþ on sæwe || þeh we siþ nesan frecne geferan || flodwylm ne mæg manna ænigne || ofer meotudes est lungre gelettan || ah him lifes geweald se þe brimu bindeþ || brune yþa þyþ ond þreataþ || he þeodum sceal racian mid rihte || se þe rodor ahof ond gefæstnode || folmum sinum worhte ond wreþede || wuldras fylde beorhtne boldwelan || swa gebledsod wearþ engla eþel || þurh his anes miht forþan is gesyne || soþ orgete cuþ oncnawen || þæt þu cyninges eart þegen geþungen || þrymsittendes forþan þe sona || sæholm oncneow garsecges begang || þæt þu gife hæfdes haliges gastes || hærn eft onwand aryþa geblond || egesa gestilde widfæþme wæg || wædu swæþorodon seoþþan hie ongeton || þæt þe god hæfde wære bewunden || se þe wuldres blæd gestaþolade || strangum mihtum þa hleoþrade || halgan stefne cempa collenferhþ || cyning wyrþude wuldres waldend || ond þus wordum cwæþ wes þu gebledsod || brego mancynnes dryhten hælend || a þin dom lyfaþ ge neh ge feor || is þin nama halig wuldre gewlitegad || ofer werþeoda miltsum gemærsod || nænig manna is under heofonhwealfe || hæleþa cynnes þætte areccan mæg || oþþe rim wite hu þrymlice || þeoda baldor gasta geocend || þine gife dælest huru is gesyne || sawla nergend þæt þu þissum hysse || hold gewurde ond hine geongne || geofum wyrþodest wis on gewitte || ond wordcwidum ic æt efenealdum || æfre ne mette on modsefan || maran snyttro him þa of ceole oncwæþ || cyninga wuldor frægn fromlice || fruma ond ende saga þances gleaw || þegn gif þu cunne hu þæt gewurde || be werum tweonum þæt þa arleasan || inwidþancum iudea cynn || wiþ godes bearne ahof hearmcwide || hæleþ unsælige no þær gelyfdon || in hira liffruman grome gealgmode || þæt he god wære þeah þe he wundra feala || weorodum gecyþde sweotulra ond gesynra || synnige ne mihton oncnawan þæt cynebearn || se þe acenned wearþ to hleo ond to hroþre || hæleþa cynne eallum eorþwarum || æþelinge weox word ond wisdom || ah he þara wundra a domagende || dæl nænigne frætre þeode || beforan cyþde him þa andreas || agef andsware hu mihte þæt gewyrþan || in werþeode þæt þu ne gehyrde || hælendes miht gumena leofost || hu he his gif cyþde geond woruld wide || wealdendes bearn sealde he dumbum gesprec || deafe gehyrdon healtum ond hreofum || hyge blissode þa þe limseoce || lange wæron werige wanhale || witum gebundene æfter burhstedum || blinde gesegon swa he on grundwæge || gumena cynnes manige missenlice || men of deaþe worde awehte || swylce he eac wundra feala cynerof cyþde || þurh his cræftes miht he gehalgode || for heremægene win of wætere || ond wendan het beornum to blisse || on þa beteran gecynd swylce he afedde || of fixum twam ond of fif hlafum || fira cynnes fif þusendo || feþan sæton reonigmode || reste gefegon werige æfter waþe || wiste þegon menn on moldan || swa him gemedost wæs nu þu miht gehyran || hyse leofesta hu us wuldres weard || wordum ond dædum lufode in life || ond þurh lare speon to þam fægeran gefean || þær freo moton eadige mid englum || eard weardigan þa þe æfter deaþe || dryhten secaþ þa gen weges weard || wordhord onleac beorn ofer bolcan || beald reordade miht þu me gesecgan || þæt ic soþ wite hwæþer wealdend þin || wundor on eorþan þa he gefremede || nalas feam siþum folcum to frofre || beforan cyþde þær bisceopas || ond boceras ond ealdormenn || æht besæton mæþelhægende || me þæt þinceþ þæt hie for æfstum || inwit syredon þurh deopne gedwolan || deofles larum hæleþ hynfuse || hyrdon to georne wraþum wærlogan || hie seo wyrd beswac forleolc ond forlærde || nu hie lungre sceolon werige mid werigum || wræce þrowian biterne bryne || on banan fæþme him þa andreas || agef ondsware secge ic þe to soþe || þæt he swiþe oft beforan fremede || folces ræswum wundor æfter wundre || on wera gesiehþe swylce deogollice || dryhten gumena folcræd fremede || swa he to friþe hogode him ondswarode || æþelinga helm miht þu wis hæleþ || wordum gesecgan maga mode rof || mægen þa he cyþde deormod on digle || þa mid dryhten oft rodera rædend || rune besæton him þa andreas || ondsware agef hwæt frinest þu me || frea leofesta wordum wrætlicum || ond þe wyrda gehwære þurh snyttra cræft || soþ oncnawest þa git him wæges weard || wiþþingode ne frine ic þe for tæle || ne þurh teoncwide on hranrade || ac min hige blissaþ wynnum wridaþ || þurh þine wordlæþe æþelum ecne || ne eom ic ana þæt ac manna gehwam || mod biþ on hyhte fyrhþ afrefred || þam þe feor oþþe neah on mode geman || hu se maga fremede godbearn on grundum || gastas hweorfon sohton siþfrome || swegles dreamas engla eþel || þurh þa æþelan miht edre him andreas || agef ondsware nu ic on þe sylfum || soþ oncnawe wisdomes gewit || wundorcræfte sigesped geseald || snyttrum bloweþ beorhtre blisse || breost innanweard nu ic þe sylfum || secgan wille oor ond ende || swa ic þæs æþelinges word ond wisdom || on wera gemote þurh his sylfes muþ || symle gehyrde oft gesamnodon || side herigeas folc unmæte || to frean dome þær hie hyrcnodon || haliges lare þonne eft gewat || æþelinga helm beorht blædgifa || in bold oþer þær him togenes || god herigende to þam meþelstede || manige comon snottre selerædend || symble gefegon beornas bliþheorte || burhweardes cyme swa gesælde iu || þæt se sigedema ferde frea mihtig || næs þær folces ma on siþfate || sinra leoda nemne ellefne || orettmæcgas geteled tireadige || he wæs twelfta sylf þa we becomon || to þam cynestole þær getimbred wæs || tempel dryhtnes heah ond horngeap || hæleþum gefrege wuldre gewlitegod || huscworde ongan þurh inwitþanc || ealdorsacerd herme hyspan || hordlocan onspeon wroht webbade || he on gewitte oncneow þæt we soþfæstes || swaþe folgodon læston larcwide || he lungre ahof woþe wiþerhydig || wean onblonden hwæt ge syndon earme || ofer ealle menn wadaþ widlastas || weorn geferaþ earfoþsiþa || ellþeodiges nu butan leodrihte || larum hyraþ eadiges orhlytte || æþeling cyþaþ secgaþ soþlice || þæt mid suna meotudes drohtigen dæghwæmlice || þæt is duguþum cuþ hwanon þam ordfruman || æþelu onwocon he wæs afeded || on þysse folcsceare cildgeong acenned || mid his cneomagum þus syndon haten || hamsittende fæder ond modur || þæs we gefrægen habbaþ þurh modgemynd || maria ond ioseph syndon him on æþelum || oþere twegen beornas geborene || broþorsybbum suna iosephes || simon ond iacob swa hleoþrodon || hæleþa ræswan dugoþ domgeorne || dyrnan þohton meotudes mihte || man eft gehwearf yfel endeleas || þær hit ær aras þa se þeoden gewat || þegna heape fram þam meþelstede || mihtum geswiþed dugeþa dryhten || secan digol land he þurh wundra feala || on þam westenne cræfta gecyþde || þæt he wæs cyning on riht ofer middangeard || mægene geswiþed waldend ond wyrhta || wuldorþrymmes an ece god || eallra gesceafta swylce he oþerra || unrim cyþde wundorworca || on wera gesyhþe syþþan eft gewat || oþre siþe getrume mycle || þæt he in temple gestod wuldres aldor || wordhleoþor astag geond heahræced || haliges lare synnige ne swulgon || þeah he soþra swa feala tacna gecyþde || þær hie to segon swylce he wrætlice || wundor agræfene anlicnesse || engla sinra geseh sigora frea || on seles wage on twa healfe || torhte gefrætwed wlitige geworhte || he worde cwæþ þis is anlicnes || engelcynna þæs bremestan || þe mid þam burgwarum in þære ceastre is || [Cheruphim et Seraphim] þa on swegeldreamum || syndon nemned fore onsyne || ecan dryhtnes standaþ stiþferþe || stefnum herigaþ halgum hleoþrum || heofoncyninges þrym meotudes mundbyrd || her amearcod is haligra hiw || þurh handmægen awriten on wealle || wuldres þegnas þa gen worde cwæþ || weoruda dryhten heofonhalig gast || fore þam heremægene nu ic bebeode || beacen ætywan wundor geweorþan || on wera gemange þæt þeos onlicnes || eorþan sece wlitig of wage || ond word sprece secge soþcwidum || þy sceolon gelyfan eorlas on cyþþe || hwæt min æþelo sien ne dorste þa forhylman || hælendes bebod wundor fore weorodum || ac of wealle ahleop frod fyrngeweorc || þæt he on foldan stod stan fram stane || stefn æfter cwom hlud þurh heardne || hleoþor dynede wordum wemde || wrætlic þuhte stiþhycgendum || stanes ongin septe sacerdas || sweotolum tacnum witig werede || ond worde cwæþ ge synd unlæde || earmra geþohta searowum beswicene || oþþe sel nyton mode gemyrde || ge mon cigaþ godes ece bearn || þone þe grund ond sund heofon ond eorþan || ond hreo wægas salte sæstreamas || ond swegl uppe amearcode || mundum sinum þis is se ilca || ealwalda god þone on fyrndagum || fæderas cuþon he abrahame || ond isace ond iocobe || gife bryttode welum weorþode || wordum sægde ærest habrahame || æþeles geþingu þæt of his cynne || cenned sceolde weorþan wuldres god || is seo wyrd mid eow open orgete || magan eagum nu geseon sigores god || swegles agend æfter þyssum wordum || weorud hlosnode geond þæt side sel || swigodon ealle þa þa yldestan || eft ongunnon secgan synfulle || soþ ne oncneowan þæt hit drycræftum || gedon wære scingelacum || þæt se scyna stan mælde for mannum || man wridode geond beorna breost || brandhata niþ weoll on gewitte || weorm blædum fag attor ælfæle || þær orcnawe wearþ þurh teoncwide || tweogende mod mæcga misgehygd || morþre bewunden þa se þeoden bebead || þryþweorc faran stan on stræte || of stedewange ond forþ gan || foldweg tredan grene grundas || godes ærendu larum lædan || on þa leodmearce to channaneum || cyninges worde beodan habrahame || mid his eaforum twæm of eorþscræfe || ærest fremman lætan landreste || leoþo gadrigean gaste onfon || ond geogoþhade edniwinga || andweard cuman frode fyrnweotan || folce gecyþan hwylcne hie god mihtum || ongiten hæfdon gewat he þa feran || swa him frea mihtig scyppend wera || gescrifen hæfde ofer mearcpaþu || þæt he on mambre becom beorhte blican || swa him bebead meotud þær þa lichoman || lange þrage heahfædera hra || beheled wæron het þa ofstlice || up astandan habraham ond isaac || æþeling þriddan iacob of greote || to godes geþinge sneome of slæpe þæm fæstan || het hie to þam siþe gyrwan faran to frean dome || sceoldon hie þam folce gecyþan hwa æt frumsceafte || furþum teode eorþan eallgrene || ond upheofon hwær se wealdend wære || þe þæt weorc staþolade ne dorston þa gelettan || leng owihte wuldorcyninges word || geweotan þa þa witigan þry modige mearcland tredan || forlætan moldern wunigean open eorþscræfu || woldon hie ædre gecyþan frumweorca fæder || þa þæt folc gewearþ egesan geaclod || þær þa æþelingas wordum weorþodon || wuldres aldor hie þa ricene het || rices hyrde to eadwelan || oþre siþe secan mid sybbe || swegles dreamas ond þæs to widan feore || willum neotan nu þu miht gehyran || hyse leofesta hu he wundra worn || wordum cyþde swa þeah ne gelyfdon || larum sinum modblinde menn || ic wat manig nu gyt mycel mære spell || þe se maga fremede rodera rædend || þa þu aræfnan ne miht hreþre behabban || hygeþances gleaw þus andreas || ondlangne dæg herede hleoþorcwidum || haliges lare oþþæt hine semninga || slæp ofereode on hronrade || heofoncyninge neh þa gelædan het || lifes brytta ofer yþa geþræc || englas sine fæþmum ferigean || on fæder wære leofne mid lissum || ofer lagufæsten oþþæt sæwerige || slæp ofereode þurh lyftgelac || on land becwom to þære ceastre || þe him cining engla || # þa þa aras siþigean eadige on upweg || eþles neosan leton þone halgan || be herestræte swefan on sybbe || under swegles hleo bliþne bidan || burhwealle neh his niþhetum || nihtlangne fyrst oþþæt dryhten forlet || dægcandelle scire scinan || sceadu sweþerodon wonn under wolcnum || þa com wederes blæst hador heofonleoma || ofer hofu blican onwoc þa wiges heard || wang sceawode fore burggeatum || beorgas steape hleoþu hlifodon || ymbe harne stan tigelfagan trafu || torras stodon windige weallas || þa se wisa oncneow þæt he marmedonia || mægþe hæfde siþe gesohte || swa him sylf bebead þa he him fore gescraf || fæder mancynnes geseh he þa on greote || gingran sine beornas beadurofe || biryhte him swefan on slæpe || he sona ongann wigend weccean || ond worde cwæþ ic eow secgan mæg || soþ orgete þæt us gystrandæge || on geofones stream ofer arwelan || æþeling ferede in þam ceole wæs || cyninga wuldor waldend werþeode || ic his word oncneow þeh he his mægwlite || bemiþen hæfde him þa æþelingas || ondsweorodon geonge gencwidum || gastgerynum we þe andreas || eaþe gecyþaþ siþ userne || þæt þu sylfa miht ongitan gleawlice || gastgehygdum us sæwerige || slæp ofereode þa comon earnas || ofer yþa wylm faran on flyhte || feþerum hremige us ofslæpendum || sawle abrugdon mid gefean feredon || flyhte on lyfte brehtmum bliþe || beorhte ond liþe lissum lufodon || ond in lofe wunedon þær wæs singal sang || ond swegles gong wlitig weoroda heap || ond wuldres þreat utan ymbe æþelne || englas stodon þegnas ymb þeoden || þusendmælum heredon on hehþo || halgan stefne dryhtna dryhten || dream wæs on hyhte we þær heahfæderas || halige oncneowon ond martyra || mægen unlytel sungon sigedryhtne || soþfæstlic lof dugoþ domgeorne || þær wæs dauid mid eadig oretta || essages sunu for crist cumen || cining israhela swylce we gesegon || for suna meotudes æþelum ecne || eowic standan twelfe getealde || tireadige hæleþ eow þegnodon || þrymsittende halige heahenglas || þam biþ hæleþa well þe þara blissa || brucan moton þær wæs wuldres wynn || wigendra þrym æþelic onginn || næs þær ænigum gewinn þam biþ wræcsiþ witod || wite geopenad þe þara gefeana sceal || fremde weorþan hean hwearfian || þonne heonon gangaþ þa wæs modsefa || myclum geblissod haliges on hreþre || syþþan hleoþorcwide gingran gehyrdon || þæt hie god wolde onmunan swa mycles || ofer menn ealle ond þæt word gecwæþ || wigendra hleo nu ic god dryhten || ongiten hæbbe þæt þu on faroþstræte || feor ne wære cyninga wuldur || þa ic on ceol gestah þeh ic on yþfare || engla þeoden gasta geocend || ongitan ne cuþe weorþ me nu milde || meotud ælmihtig bliþe beorht cyning || ic on brimstreame spræc worda worn || wat æfter nu hwa me wyrþmyndum || on wudubate ferede ofer flodas || þæt is frofre gast hæleþa cynne || þær is help gearu milts æt mærum || manna gehwylcum sigorsped geseald || þam þe seceþ to him þa him fore eagum || onsyne wearþ æþeling oþywed || in þa ilcan tid cining cwicera gehwæs || þurh cnihtes had þa he worde cwæþ || wuldres aldor wes þu andreas hal || mid þas willgedryht ferþgefeonde || ic þe friþe healde þæt þe ne moton || mangeniþlan grame grynsmiþas || gaste gesceþþan feoll þa to foldan || frioþo wilnode wordum wis hæleþ || winedryhten frægn hu geworhte ic þæt || waldend fira synnig wiþ seolfne || sawla nergend þæt ic þe swa godne || ongitan ne meahte on wægfære || þær ic worda gespræc minra for meotude || ma þonne ic sceolde him andswarode || ealwalda god no þu swa swiþe || synne gefremedest swa þu in achaia || ondsæc dydest þæt þu on feorwegas || feran ne cuþe ne in þa ceastre || becuman mehte þing gehegan || þreora nihta fyrstgemearces || swa ic þe feran het ofer wega gewinn || wast nu þe gearwor þæt ic eaþe mæg || anra gehwylcne fremman ond fyrþran || freonda minra on landa gehwylc || þær me leofost biþ aris nu hrædlice || ræd ædre ongit beorn gebledsod || swa þe beorht fæder geweorþaþ wuldorgifum || to widan aldre cræfte ond mihte || þu in þa ceastre gong under burglocan || þær þin broþor is wat ic matheus || þurh mænra hand hrinen heorudolgum || heafodmagan searonettum beseted || þu hine secan scealt leofne alysan || of laþra hete ond eal þæt mancynn || þe him mid wunige elþeodigra || inwitwrasnum bealuwe gebundene || him sceal bot hraþe weorþan in worulde || ond in wuldre lean swa ic him sylfum ær || secgende wæs nu þu andreas scealt || edre geneþan in gramra gripe || is þe guþ weotod heardum heoruswengum || scel þin hra dæled wundum weorþan || wættre geliccost faran flode blod || hie þin feorh ne magon deaþe gedælan || þeh þu drype þolie synnigra slege || þu þæt sar aber ne læt þe ahweorfan || hæþenra þrym grim gargewinn || þæt þu gode swice dryhtne þinum || wes a domes georn læt þe on gemyndum || hu þæt manegum wearþ fira gefrege || geond feala landa þæt me bysmredon || bennum fæstne weras wansælige || wordum tyrgdon slogon ond swungon || synnige ne mihton þurh sarcwide || soþ gecyþan þa ic mid iudeum || gealgan þehte rod wæs aræred || þær rinca sum of minre sidan || swat ut forlet dreor to foldan || ic adreah feala yrmþa ofer eorþan || wolde ic eow on þon þurh bliþne hige || bysne onstellan swa on ellþeode || ywed wyrþeþ manige syndon || in þysse mæran byrig þara þe þu gehweorfest || to heofonleohte þurh minne naman || þeah hie morþres feala in fyrndagum || gefremed habban gewat him þa se halga || heofonas secan eallra cyninga cining || þone clænan ham eaþmedum upp || þær is ar gelang fira gehwylcum || þam þe hie findan cann þa wæs gemyndig || modgeþyldig beorn beaduwe heard || eode in burh hraþe anræd oretta || elne gefyrþred maga mode rof || meotude getreowe stop on stræte || stig wisode swa him nænig gumena || ongitan ne mihte synfulra geseon || hæfde sigora weard on þam wangstede || wære betolden leofne leodfruman || mid lofe sinum hæfde þa se æþeling || in geþrungen cristes cempa || carcerne neh geseh he hæþenra || hloþ ætgædere fore hlindura || hyrdas standan seofone ætsomne || ealle swylt fornam druron domlease || deaþræs forfeng hæleþ heorodreorige || þa se halga gebæd bilwytne fæder || breostgehygdum herede on hehþo || heofoncyninges þrym godes dryhtendom || duru sona onarn þurh handhrine || haliges gastes ond þær in eode || elnes gemyndig hæle hildedeor || hæþene swæfon dreore druncne || deaþwang rudon geseh he matheus || in þam morþorcofan hæleþ higerofne || under heolstorlocan secgan dryhtne lof || domweorþinga engla þeodne || he þær ana sæt geohþum geomor || in þam gnornhofe geseh þa under swegle || swæsne geferan halig haligne || hyht wæs geniwad aras þa togenes || gode þancade þæs þe hie onsunde || æfre moston geseon under sunnan || syb wæs gemæne bam þam gebroþrum || blis edniwe æghwæþer oþerne || earme beþehte cyston hie ond clypton || criste wæron begen leofe on mode || hie leoht ymbscan halig ond heofontorht || hreþor innan wæs wynnum awelled || þa worde ongan ærest andreas || æþelne geferan on clustorcleofan || mid cwide sinum gretan godfyrhtne || sæde him guþgeþingu feohtan fara monna || nu is þis folc on luste hæleþ hyder on # || gewyrht || eardes neosan æfter þyssum wordum || wuldres þegnas begen þa gebroþor || to gebede hyldon sendon hira bene || fore bearn godes swylce se halga || in þam hearmlocan his god grette || ond him geoce bæd hælend helpe || ær þan hra crunge fore hæþenra || hildeþrymme ond þa gelædde || of leoþobendum fram þam fæstenne || on friþ dryhtnes tu ond hundteontig || geteled rime swylce feowertig # || generede fram niþe || þær he nænigne forlet under burglocan || bennum fæstne ond þær wifa þa gyt || weorodes to eacan anes wana þe fiftig # || forhte gefreoþode || fægen wæron siþes lungre leordan || nalas leng bidon in þam gnornhofe || guþgeþingo gewat þa matheus || menigo lædan on gehyld godes || swa him se halga bebead weorod on wilsiþ || wolcnum beþehte þe læs him scyldhatan || scyþþan comon mid earhfare || ealdgeniþlan þær þa modigan mid him || mæþel gehedan treowgeþoftan || ær hie on tu hweorfan ægþer þara eorla || oþrum trymede heofonrices hyht || helle witu wordum werede || swa þa wigend mid him hæleþ higerofe || halgum stefnum cempan coste || cyning weorþadon wyrda waldend || þæs wuldres ne biþ æfre mid eldum || ende befangen gewat him þa andreas || inn on ceastre glædmod gangan || to þæs þe he gramra gemot fara folcmægen || gefrægen hæfde oþþæt he gemette || be mearcpaþe standan stræte neah || stapul ærenne gesæt him þa be healfe || hæfde hluttre lufan ece upgemynd || engla blisse þanon basnode || under burhlocan hwæt him guþweorca || gifeþe wurde þa gesamnedon || side herigeas folces frumgaras || to þam fæstenne wærleasra werod || wæpnum comon hæþne hildfrecan || to þæs þa hæftas ær under hlinscuwan || hearm þrowedon wendan ond woldon || wiþerhycgende þæt hie on elþeodigum || æt geworhton weotude wiste || him seo wen gelah syþþan mid corþre || carcernes duru eorre æscberend || opene fundon onhliden hamera geweorc || hyrdas deade hie þa unhyþige || eft gecyrdon luste belorene || laþspell beran sægdon þam folce || þæt þær feorrcundra ellreordigra || ænigne to lafe in carcerne || cwicne ne gemetton ah þær heorodreorige || hyrdas lagan gæsne on greote || gaste berofene fægra flæschaman || þa wearþ forht manig for þam færspelle || folces ræswa hean hygegeomor || hungres on wenum blates beodgastes || nyston beteran ræd þonne hie þa belidenan || him to lifnere deade gefeormedon || duruþegnum wearþ in ane tid || eallum ætsomne þurh heard gelac || hildbedd styred þa ic lungre gefrægn || leode tosomne burgwaru bannan || beornas comon wiggendra þreat || wicgum gengan on mearum modige || mæþelhegende æscum dealle || þa wæs eall geador to þam þingstede || þeod gesamnod leton him þa betweonum || taan wisian hwylcne hira ærest || oþrum sceolde to foddurþege || feores ongyldan hluton hellcræftum || hæþengildum teledon betwinum || þa se tan gehwearf efne ofer ænne || ealdgesiþa se wæs uþweota || eorla dugoþe heriges on ore || hraþe siþþan wearþ fetorwrasnum fæst || feores orwena cleopode þa collenferhþ || cearegan reorde cwæþ he his sylfes sunu || syllan wolde on æhtgeweald || eaforan geongne lifes to lisse || hie þa lac hraþe þegon to þance || þeod wæs oflysted metes modgeomre || næs him to maþme wynn hyht to hordgestreonum || hungre wæron þearle geþreatod || swa se þeodsceaþa reow ricsode || þa wæs rinc manig guþfrec guma || ymb þæs geongan feorh breostum onbryrded || to þam beadulace wæs þæt weatacen || wide gefrege geond þa burh bodad || beorne manegum þæt hie þæs cnihtes cwealm || corþre gesohton duguþe ond eogoþe || dæl onfengon lifes to leofne || hie lungre to þæs hæþene herigweardas || here samnodan ceastrewarena || cyrm upp astah þa se geonga ongann || geomran stefne gehæfted for herige || hearmleoþ galan freonda feasceaft || friþes wilnian ne mihte earmsceapen || are findan freoþe æt þam folce || þe him feores wolde ealdres geunnan || hæfdon æglæcan sæcce gesohte || sceolde sweordes ecg scerp ond scurheard || of sceaþan folme fyrmælum fag || feorh acsigan þa þæt andrea || earmlic þuhte þeodbealo þearlic || to geþolianne þæt he swa unscyldig || ealdre sceolde lungre linnan || wæs se leodhete þrist ond þrohtheard || þrymman sceocan modige maguþegnas || morþres on luste woldon æninga || ellenrofe on þam hysebeorþre || heafolan gescenan garum agetan || hine god forstod halig of hehþo || hæþenum folce het wæpen wera || wexe gelicost on þam orlege || eall formeltan þy læs scyldhatan || sceþþan mihton egle ondsacan || ecga þryþum swa wearþ alysed || of leodhete geong of gyrne || gode ealles þanc dryhtna dryhtne || þæs þe he dom gifeþ gumena gehwylcum || þara þe geoce to him seceþ mid snytrum || þær biþ symle gearu freod unhwilen || þam þe hie findan cann þa wæs wop hæfen || in wera burgum hlud heriges cyrm || hreopon friccan mændon meteleaste || meþe stodon hungre gehæfte || hornsalu wunedon weste winræced || welan ne benohton beornas to brucanne || on þa bitran tid gesæton searuþancle || sundor to rune ermþu eahtigan || næs him to eþle wynn fregn þa gelome || freca oþerne ne hele se þe hæbbe || holde lare on sefan snyttro || nu is sæl cumen þrea ormæte || is nu þearf mycel þæt we wisfæstra || wordum hyran þa for þære dugoþe || deoful ætywde wann ond wliteleas || hæfde weriges hiw ongan þa meldigan || morþres brytta hellehinca || þone halgan wer wiþerhycgende || ond þæt word gecwæþ her is gefered || ofer feorne weg æþelinga sum || innan ceastre ellþeodigra || þone ic andreas nemnan herde || he eow neon gesceod þa he aferede || of fæstenne manncynnes ma || þonne gemet wære nu ge magon eaþe || oncyþdæda wrecan on gewyrhtum || lætaþ wæpnes spor iren ecgheard || ealdorgeard sceoran fæges feorhhord || gaþ fromlice þæt ge wiþerfeohtend || wiges gehnægan him þa andreas || agef ondsware hwæt þu þristlice || þeode lærest bældest to beadowe || wæst þe bæles cwealm hatne in helle || ond þu here fysest feþan to gefeohte || eart þu fag wiþ god dugoþa demend || hwæt þu deofles stræl icest þine yrmþo || þe se ælmihtiga heanne gehnægde || ond on heolstor besceaf þær þe cyninga cining || clamme belegde ond þe syþþan a || satan nemdon þa þe dryhtnes a || deman cuþon þa gyt se wiþermeda || wordum lærde folc to gefeohte || feondes cræfte nu ge gehyraþ || hæleþa gewinnan se þyssum herige mæst || hearma gefremede þæt is andreas || se me on fliteþ wordum wrætlicum || for wera menigo þa wæs beacen boden || burhsittendum ahleopon hildfrome || heriges brehtme ond to weallgeatum || wigend þrungon cene under cumblum || corþre mycle to þam orlege || ordum ond bordum þa worde cwæþ || weoroda dryhten meotud mihtum swiþ || sægde his magoþegne scealt þu andreas || ellen fremman ne miþ þu for menigo || ah þinne modsefan staþola wiþ strangum || nis seo stund latu þæt þe wælreowe || witum belecgaþ cealdan clommum || cyþ þe sylfne herd hige þinne || heortan staþola þæt hie min on þe || mægen oncnawan ne magon hie ond ne moton || ofer mine est þinne lichoman || lehtrum scyldige deaþe gedælan || þeah þu drype þolige mirce manslaga || ic þe mid wunige æfter þam wordum com || werod unmæte lyswe larsmeoþas || mid lindgecrode bolgenmode || bæron ut hræþe ond þam halgan þær || handa gebundon siþþan geypped wæs || æþelinga wynn ond hie andweardne || eagum meahton gesion sigerofne || þær wæs sec manig on þam welwange || wiges oflysted leoda duguþe || lyt sorgodon hwylc him þæt edlean || æfter wurde heton þa lædan || ofer landsceare þragmælum teon || torngeniþlan swa hie hit frecnost || findan meahton drogon deormodne || æfter dunscræfum ymb stanhleoþo || stærcedferþne efne swa wide swa || wegas to lagon enta ærgeweorc || innan burgum stræte stanfage || storm upp aras æfter ceasterhofum || cirm unlytel hæþnes heriges || wæs þæs halgan lic sarbennum soden || swate bestemed banhus abrocen || blod yþum weoll hatan heolfre || hæfde him on innan ellen untweonde || wæs þæt æþele mod asundrad fram synnum || þeah he sares swa feala deopum dolgslegum || dreogan sceolde swa wæs ealne dæg || oþþæt æfen com sigetorht swungen || sar eft gewod ymb þæs beornes breost || oþþæt beorht gewat sunne swegeltorht || to sete glidan læddan þa leode || laþne gewinnan to carcerne || he wæs criste swa þeah leof on mode || him wæs leoht sefa halig heortan neh || hige untyddre þa se halga wæs || under heolstorscuwan eorl ellenheard || ondlange niht searoþancum beseted || snaw eorþan band wintergeworpum || weder coledon heardum hægelscurum || swylce hrim ond forst hare hildstapan || hæleþa eþel lucon leoda gesetu || land wæron freorig cealdum cylegicelum || clang wæteres þrym ofer eastreamas || is brycgade blæce brimrade || bliþheort wunode eorl unforcuþ || elnes gemyndig þrist ond þrohtheard || in þreanedum wintercealdan niht || no on gewitte blon acol for þy egesan || þæs þe he ær ongann þæt he a domlicost || dryhten herede weorþade wordum || oþþæt wuldres gim heofontorht onhlad || þa com hæleþa þreat to þære dimman ding || duguþ unlytel wadan wælgifre || weorodes brehtme heton ut hræþe || æþeling lædan in wraþra geweald || wærfæstne hæleþ þa wæs eft swa ær || ondlangne dæg swungen sarslegum || swat yþum weoll þurh bancofan || blodlifrum swealg hatan heolfre || hra weorces ne sann wundum werig || þa cwom wopes hring þurh þæs beornes breost || blat ut faran weoll waþuman stream || ond he worde cwæþ geseoh nu dryhten god || drohtaþ minne weoruda willgeofa || þu wæst ond const anra gehwylces || earfeþsiþas ic gelyfe to þe || min liffruma þæt þu mildheort me || for þinum mægenspedum nerigend fira || næfre wille ece ælmihtig || anforlætan swa ic þæt gefremme || þenden feorh leofaþ min on moldan || þæt ic meotud þinum larum leofwendum || lyt geswice þu eart gescyldend || wiþ sceaþan wæpnum ece eadfruma || eallum þinum ne læt nu bysmrian || banan manncynnes facnes frumbearn || þurh feondes cræft leahtrum belecgan || þa þin lof beraþ þa þær ætywde || se atola gast wraþ wærloga || wigend lærde for þam heremægene || helle dioful awerged in witum || ond þæt word gecwæþ sleaþ synnigne || ofer seolfes muþ folces gewinnan || nu to feala reordaþ þa wæs orlege || eft onhrered niwan stefne || niþ upp aras oþþæt sunne gewat || to sete glidan under niflan næs || niht helmade brunwann oferbræd || beorgas steape ond se halga wæs || to hofe læded deor ond domgeorn || in þæt dimme ræced sceal þonne in neadcofan || nihtlangne fyrst wærfæst wunian || wic unsyfre þa com seofona sum || to sele geongan atol æglæca || yfela gemyndig morþres manfrea || myrce gescyrded deoful deaþreow || duguþum bereafod ongan þa þam halgan || hospword sprecan hwæt hogodest þu andreas || hidercyme þinne on wraþra geweald || hwæt is wuldor þin þe þu oferhigdum || upp arærdest þa þu goda ussa || gild gehnægdest hafast nu þe anum || eall getihhad land ond leode || swa dyde lareow þin cyneþrym ahof || þam wæs crist nama ofer middangeard || þynden hit meahte swa þone herodes || ealdre besnyþede forcom æt campe || cyning iudea rices berædde || ond hine rode befealg þæt he on gealgan || his gast onsende swa ic nu bebeode || bearnum minum þegnum þryþfullum || þæt hie þe hnægen gingran æt guþe || lætaþ gares ord earh ættre gemæl || in gedufan in fæges ferþ || gaþ fromlice þæt ge guþfrecan || gylp forbegan hie wæron reowe || ræsdon on sona gifrum grapum || hine god forstod staþulfæst steorend || þurh his strangan miht syþþan hie oncneowon || cristes rode on his mægwlite || mære tacen wurdon hie þa acle || on þam onfenge forhte afærde || ond on fleam numen ongan eft swa ær || ealdgeniþla helle hæftling || hearmleoþ galan hwæt wearþ eow swa rofum || rincas mine lindgesteallan || þæt eow swa lyt gespeow him þa earmsceapen || agef ondsware fah fyrnsceaþa || ond his fæder oncwæþ ne magan we him lungre || laþ ætfæstan swilt þurh searwe || ga þe sylfa to þær þu gegninga || guþe findest frecne feohtan || gif þu furþur dearst to þam anhagan || aldre geneþan we þe magon eaþe || eorla leofost æt þam secgplegan || selre gelæran ær þu gegninga || guþe fremme wiges woman || weald hu þe sæle æt þam gegnslege || utan gangan eft þæt we bysmrigen || bendum fæstne oþwitan him his wræcsiþ || habbaþ word gearu wiþ þam æglæcan || eall getrahtod þa hleoþrade || hludan stefne witum bewæled || ond þæt word gecwæþ þu þe andreas || aclæccræftum lange feredes || hwæt þu leoda feala forleolce ond forlærdest || nu leng ne miht gewealdan þy weorce || þe synd witu þæs grim weotud be gewyrhtum || þu scealt werigmod hean hroþra leas || hearm þrowigan sare swyltcwale || secgas mine to þam guþplegan || gearwe sindon þa þe æninga || ellenweorcum unfyrn faca || feorh ætþringan hwylc is þæs mihtig || ofer middangeard þæt he þe alyse || of leoþubendum manna cynnes || ofer mine est him þa andreas || agef ondsware hwæt me eaþe || ælmihtig god niþa neregend || se þe in niedum iu gefæstnode || fyrnum clommum þær þu syþþan a || susle gebunden in wræc wunne || wuldres blunne syþþan þu forhogedes || heofoncyninges word þær wæs yfles or || ende næfre þines wræces weorþeþ || þu scealt widan feorh ecan þine yrmþu || þe biþ a symble of dæge on dæg || drohtaþ strengra þa wearþ on fleame || se þe þa fæhþo iu wiþ god geara || grimme gefremede com þa on uhtan || mid ærdæge hæþenra hloþ || haliges neosan leoda weorude || heton lædan ut þrohtheardne þegn || þriddan siþe woldon aninga || ellenrofes mod gemyltan || hit ne mihte swa þa wæs niowinga || niþ onhrered heard ond hetegrim || wæs se halga wer sare geswungen || searwum gebunden dolgbennum þurhdrifen || þendon dæg lihte ongan þa geomormod || to gode cleopian heard of hæfte || halgan stefne weop werigferþ || ond þæt word gecwæþ næfre ic geferde || mid frean willan under heofonhwealfe || heardran drohtnoþ þær ic dryhtnes æ || deman sceolde sint me leoþu tolocen || lic sare gebrocen banhus blodfag || benne weallaþ seonodolg swatige || hwæt þu sigora weard dryhten hælend || on dæges tide mid iudeum || geomor wurde þa þu of gealgan || god lifigende fyrnweorca frea || to fæder cleopodest cininga wuldor || ond cwæde þus ic þe fæder engla || frignan wille lifes leohtfruma || hwæt forlætest þu me ond ic nu þry dagas || þolian sceolde wælgrim witu || bidde ic weoroda god þæt ic gast minne || agifan mote sawla symbelgifa || on þines sylfes hand þu þæt gehete || þurh þin halig word þa þu us twelfe || trymman ongunne þæt us heterofra || hild ne gesceode ne lices dæl || lungre oþþeoded ne synu ne ban || on swaþe lagon ne loc of heafde || to forlore wurde gif we þine lare || læstan woldon nu sint sionwe toslopen || is min swat adropen licgaþ æfter lande || loccas todrifene fex on foldan || is me feorhgedal leofre mycle || þonne þeos lifcearo him þa stefn oncwæþ || stiþhycgendum wuldorcyninges || word hloþrode ne wep þone wræcsiþ || wine leofesta nis þe to frecne || ic þe friþe healde minre mundbyrde || mægene besette me is miht ofer eall # || sigorsped geseald || soþ þæt gecyþeþ mænig æt meþle || on þam myclan dæge þæt þæt geweorþeþ || þæt þeos wlitige gesceaft heofon ond eorþe || hreosaþ togadore ær awæged sie || worda ænig þe ic þurh minne muþ || meþlan onginne geseoh nu seolfes swæþe || swa þin swat aget þurh bangebrec || blodige stige lices lælan || no þe laþes ma þurh daroþa gedrep || gedon motan þa þe heardra mæst || hearma gefremedan þa on last beseah || leoflic cempa æfter wordcwidum || wuldorcyninges geseh he geblowene || bearwas standan blædum gehrodene || swa he ær his blod aget þa worde cwæþ || wigendra hleo sie þe þanc ond lof || þeoda waldend to widan feore || wuldor on heofonum þæs þu me on sare || sigedryhten min ellþeodigne || an ne forlæte swa se dædfruma || dryhten herede halgan stefne || oþþæt hador sægl wuldortorht gewat || under waþu scriþan þa þa folctogan || feorþan siþe egle ondsacan || æþeling læddon to þam carcerne || woldon cræfta gehygd magorædendes || mod oncyrran on þære deorcan niht || þa com dryhten god in þæt hlinræced || hæleþa wuldor ond þa wine synne || wordum grette ond frofre gecwæþ || fæder manncynnes lifes lareow || heht his lichoman hales brucan || ne scealt þu in henþum a leng searohæbbendra || sar þrowian aras þa mægene rof || sægde meotude þanc hal of hæfte || heardra wita næs him gewemmed wlite || ne wloh of hrægle lungre alysed || ne loc of heafde ne ban gebrocen || ne blodig wund lice gelenge || ne laþes dæl þurh dolgslege || dreore bestemed ac wæs eft swa ær || þurh þa æþelan miht lof lædende || ond on his lice trum hwæt ic hwile nu || haliges lare leoþgiddinga || lof þæs þe worhte wordum wemde || wyrd undyrne ofer min gemet || mycel is to secganne langsum leornung || þæt he in life adreag eall æfter orde || þæt scell æglæwra mann on moldan || þonne ic me tælige findan on ferþe || þæt fram fruman cunne eall þa earfeþo || þe he mid elne adreah grimra guþa || hwæþre git sceolon lytlum sticcum || leoþworda dæl furþur reccan || þæt is fyrnsægen hu he weorna feala || wita geþolode heardra hilda || in þære hæþenan byrig he be wealle geseah || wundrum fæste under sælwage || sweras unlytle stapulas standan || storme bedrifene eald enta geweorc || he wiþ anne þæra mihtig ond modrof || mæþel gehede wis wundrum gleaw || word stunde ahof geher þu marmanstan || meotudes rædum fore þæs onsyne || ealle gesceafte forhte geweorþaþ || þonne hie fæder geseoþ heofonas ond eorþan || herigea mæste on middangeard || mancynn secan læt nu of þinum staþole || streamas weallan ea inflede || nu þe ælmihtig hateþ heofona cyning || þæt þu hrædlice on þis fræte folc || forþ onsende wæter widrynig || to wera cwealme geofon geotende || hwæt þu golde eart sincgife sylla || on þe sylf cyning wrat wuldres god || wordum cyþde recene geryno || ond ryhte æ getacnode || on tyn wordum meotud mihtum swiþ || moyse sealde swa hit soþfæste || syþþan heoldon modige magoþegnas || magas sine godfyrhte guman || iosua ond tobias nu þu miht gecnawan || þæt þe cyning engla gefrætwode || furþur mycle giofum geardagum || þonne eall gimma cynn þurh his halige hæs || þu scealt hræþe cyþan gif þu his ondgitan || ænige hæbbe næs þa wordlatu || wihte þon mare þæt se stan togan || stream ut aweoll fleow ofer foldan || famige walcan mid ærdæge || eorþan þehton myclade mereflod || meoduscerwen wearþ æfter symbeldæge || slæpe tobrugdon searuhæbbende || sund grunde onfeng deope gedrefed || duguþ wearþ afyrhted þurh þæs flodes fær || fæge swulton geonge on geofene || guþræs fornam þurh sealtne weg || þæt wæs sorgbyrþen biter beorþegu || byrlas ne gældon ombehtþegnas || þær wæs ælcum genog fram dæges orde || drync sona gearu weox wæteres þrym || weras cwanedon ealde æscberend || wæs him ut myne fleon fealone stream || woldon feore beorgan to dunscræfum || drohtaþ secan eorþan ondwist || him þæt engel forstod se þa burh oferbrægd || blacan lige hatan heaþowælme || hreoh wæs þær inne beatende brim || ne mihte beorna hloþ of þam fæstenne || fleame spowan wægas weoxon || wadu hlynsodon flugon fyrgnastas || flod yþum weoll þær wæs yþfynde || innan burgum geomorgidd wrecen || gehþo mændan forhtferþ manig || fusleoþ golon egeslic æled || eagsyne wearþ heardlic hereteam || hleoþor gryrelic þurh lyftgelac || leges blæstas weallas ymbwurpon || wæter mycladon þær wæs wop wera || wide gehyred earmlic ylda gedræg || þa þær an ongann feasceaft hæleþ || folc gadorigean hean hygegeomor || heofende spræc nu ge magon sylfe || soþ gecnawan þæt we mid unrihte || ellþeodigne on carcerne || clommum belegdon witebendum || us seo wyrd scyþeþ heard ond hetegrim || þæt is her swa cuþ is hit mycle selre || þæs þe ic soþ talige þæt we hine alysan || of leoþobendum ealle anmode || ofost is selost ond us þone halgan || helpe biddan geoce ond frofre || us biþ gearu sona sybb æfter sorge || gif we secaþ to him þa þær andrea || orgete wearþ on fyrhþlocan || folces gebæro þær wæs modigra || mægen forbeged wigendra þrym || wæter fæþmedon fleow firgendstream || flod wæs on luste oþþæt breost oferstag || brim weallende eorlum oþ exle || þa se æþeling het streamfare stillan || stormas restan ymbe stanhleoþu || stop ut hræþe cene collenferþ || carcern ageaf gleawmod gode leof || him wæs gearu sona þurh streamræce || stræt gerymed smeolt wæs se sigewang || symble wæs dryge folde fram flode || swa his fot gestop wurdon burgware || bliþe on mode ferhþgefeonde || þa wæs forþ cumen geoc æfter gyrne || geofon swaþrode þurh haliges hæs || hlyst yst forgeaf brimrad gebad || þa se beorg tohlad eorþscræf egeslic || ond þær in forlet flod fæþmian || fealewe wægas geotende gegrind || grund eall forswealg nalas he þær yþe || ane bisencte ach þæs weorodes eac || þa wyrrestan faa folcsceaþan || feowertyne gewiton mid þy wæge || in forwyrd sceacan under eorþan grund || þa wearþ acolmod forhtferþ manig || folces on laste wendan hie wifa || ond wera cwealmes þearlra geþinga || þrage hnagran syþþan mane faa || morþorscyldige guþgelacan || under grund hruron hie þa anmode || ealle cwædon nu is gesyne || þæt þe soþ meotud cyning eallwihta || cræftum wealdeþ se þisne ar || hider onsende þeodum to helpe || is nu þearf mycel þæt we gumcystum || georne hyran þa se halga ongann || hæleþ blissigean wigendra þreat || wordum retan ne beoþ ge to forhte || þeh þe fell curen synnigra cynn || swylt þrowode witu be gewyrhtum || eow is wuldres leoht torht ontyned || gif ge teala hycgaþ sende þa his bene || fore bearn godes bæd haligne || helpe gefremman gumena geogoþe || þe on geofene ær þurh flodes fæþm || feorh gesealdon þæt þa gastas || gode orfeorme in wita forwyrd || wuldre bescyrede in feonda geweald || gefered ne wurdan þa þæt ærende || ealwealdan gode æfter hleoþorcwidum || haliges gastes wæs on þanc sprecen || þeoda ræswan het þa onsunde || ealle arisan geonge of greote || þa ær geofon cwealde þa þær ofostlice || upp astodon manige on meþle || mine gefrege eaforan unweaxne || þa wæs eall eador leoþolic ond gastlic || þeah hie lungre ær þurh flodes fær || feorh aleton onfengon fulwihte || ond freoþuwære wuldres wedde || witum aspedde mundbyrd meotudes || þa se modiga het cyninges cræftiga || ciricean getimbran gerwan godes tempel || þær sio geogoþ aras þurh fæder fulwiht || ond se flod onsprang þa gesamnodon || secga þreate weras geond þa winburg || wide ond side eorlas anmode || ond hira idesa mid cwædon holdlice || hyran woldon onfon fromlice || fullwihtes bæþ dryhtne to willan || ond diofolgild ealde eolhstedas || anforlætan þa wæs mid þy folce || fulwiht hæfen æþele mid eorlum || ond æ godes riht aræred || ræd on lande mid þam ceasterwarum || cirice gehalgod þær se ar godes || anne gesette wisfæstne wer || wordes gleawne in þære beorhtan byrig || bisceop þam leodum ond gehalgode || fore þam heremægene þurh apostolhad || platan nemned þeodum on þearfe || ond þriste bebead þæt hie his lare || læston georne feorhræd fremedon || sægde his fusne hige þæt he þa goldburg || ofgifan wolde secga seledream || ond sincgestreon beorht beagselu || ond him brimþisan æt sæs faroþe || secan wolde þæt wæs þam weorode || weorc to geþoligenne þæt hie se leodfruma || leng ne wolde wihte gewunian || þa him wuldres god on þam siþfæte || sylfum ætywde ond þæt word gecwæþ || weoruda dryhten folc of firenum || is him fus hyge gaþ geomriende || geohþo mænaþ weras wif samod || hira wop becom murnende mod # || # fore sneowan || ne scealt þu þæt eowde || anforlætan on swa niowan gefean || ah him naman minne on ferþlocan || fæste getimbre wuna in þære winbyrig || wigendra hleo salu sinchroden || seofon nihta fyrst syþþan þu mid mildse || minre ferest þa eft gewat || oþre siþe modig mægene rof || marmedonia ceastre secan || cristenra weox word ond wisdom || syþþan wuldres þegn æþelcyninges ar || eagum sawon lærde þa þa leode || on geleafan weg trymede torhtlice || tireadigra wenede to wuldre || weorod unmæte to þam halgan ham || heofona rices þær fæder ond sunu || ond frofre gast in þrinnesse || þrymme wealdeþ in woruld worulda || wuldorgestealda swylce se halga || herigeas þreade deofulgild todraf || ond gedwolan fylde þæt wæs satane || sar to geþolienne mycel modes sorg || þæt he þa menigeo geseah hweorfan higebliþe || fram helltrafum þurh andreas || este lare to fægeran gefean || þær næfre feondes ne biþ gastes gramhydiges || gang on lande þa wæron gefylde || æfter frean dome dagas on rime || swa him dryhten bebead þæt he þa wederburg || wunian sceolde ongan hine þa fysan || ond to flote gyrwan blissum hremig || wolde on brimþisan achaie || oþre siþe sylfa gesecan || þær he sawulgedal beaducwealm gebad || þæt þam banan ne wearþ hleahtre behworfen || ah in helle ceafl siþ asette || ond syþþan no fah freonda leas || frofre benohte þa ic lædan gefrægn || leoda weorode leofne lareow || to lides stefnan mæcgas modgeomre || þær manegum wæs hat æt heortan || hyge weallende hie þa gebrohton || æt brimes næsse on wægþele || wigan unslawne stodon him þa on ofre || æfter reotan þendon hie on yþum || æþelinga wunn ofer seolhpaþu || geseon mihton ond þa weorþedon || wuldres agend cleopodon on corþre || ond cwædon þus an is ece god || eallra gesceafta is his miht ond his æht || ofer middangeard breme gebledsod || ond his blæd ofer eall in heofonþrymme || halgum scineþ wlitige on wuldre || to widan ealdre ece mid englum || þæt is æþele cyning