# Instructions for Christians

Syle ece gode || æhta þinra 
þone teoðan dæl; || he getyþað þe 
and he ðe mænigfealdað || mycle þa nigone.
Syndon feower þing || forð-steppende 
to þæra ecan || eadignesse; 
he ne missað na || ða he gemetað.
An is monnes geswinc, || oðer muðes gebede; 
þridde is leornung || on lifes æ; 
seo feorða is þæt fæsten || ðe we gefremmon sceolon.
Syndon eac swa some || oðer feower 
þære woruld-þinga, || þæt gewitan mæig 
man fram deofla || and beon metodes þeing.
An is ærest || þæt he ofte do 
wop and hreowe% || for his misdæda.
þonne is þæt oðer, || þæt he æfter þan 
heofanan kyninge || herige georne.
þonne is þæt þridde, || þæt he æfre sceal, 
a wilnie eces lifes. || 
þonne is þæt feorðe || þæt he fremman sceal, 
þæt he gemettige || metas and drincas.
Ne synd þa þrowunga || on þissera weorulda 
monna ænig || þæra meda weorð 
ðe us gegearcod is || on Godes riche, 
ac lytle hwile || on þissere leana dagum 
witena eanig || winnað for Criste, 
and eft swa ðeah || in ecnesse 
gewunað in wuldre || mid weroda Godd.
For þi sceal þegna gehwilc || geþylde nimon, 
forþon is þæt seo mæste || mæigen þæra saula.
æla, ðu ærma || and þu eorðlica 
man ofer moldan, || hwi ne gemynas þu a 
þæs diæðes hryre, || ðe us drihten gescop?
Gif þu þisses eorðlican weles || ane gewilnost 
orsorhnesse, || ne bið þær oht% betweon þe 
and þæm neatum || ðe naht ne witen.
Hit is idelnisse || þæt þu her on locest, 
and eal þæt þu her sceawast || hit is sceaduwa gelic; 
æll hit gewitað || swa þe wanna scur.
Ac þu scealt þæt selre lif || symble lufian 
and æfre fleon || unrihte gestreon, 
forþan heo hit forgyldað || þam ðe hit georna lufað 
on þam ende-dæge || mid ęce wita.
Ne scealt þu þæt æfre% || ayldan to lange 
þæt ðu behatest% || heofonan kyninge, 
forþan ðe him unþiaw || ælc mislicað 
and ealra wyrrest || yfela getreowa%.
Ne scylen wandian || witona ænig 
þæt he his% ælmessan || ofte gesyllæ; 
alning deð || oðer twegea
oððe þonne monnan || miclum aliseð 
wom-dæda gehwas, || oððe his wita onleoht 
her oððe on helle, || oððe huru siððan 
on domes dæge || þurh drihtnes gifu 
lissum forgyldað || þam ðe he ær lustum gæf.
Gif we us sylfum || synna gehwylce 
weriað% be gewyrhtum, || ne wrecað æfre ða 
ealmihtig Godd || on us syððan.
Se ðe æfter synnum || swiðe lange 
forhæfednesse || habben þæncað, 
þæt beoð anlicost || swylc swa he wære 
on mægðhade || metode to willan, 
and for Cristes lufan || clæne gehealdan.
Swa hwilc man swa mæg || and nu nele 
geleornian hwæt-hwugo, || he bið lað Gode, 
and his saul bið || swiðe scyldig.
Ac þæm ðe wællað lufæ || on wisdome, 
he hit mid þam mod gifeð, || mihtig drihten, 
mid his handum twam || þurh þone halga gast.
Se forholena cræft || and forhyded god 
ne bið ællunga || ungelice%.
Betere bið þe dusige, || gif he on breostum can 
his unwisdom || inne belucan, 
þonne se snotere || ðe symle wile 
æt his heah-þearfe || forhelan his wisdom.
Ac þu scealt gelome || gelæran and tæcan, 
ða hwile þe ðe mihtig Godd || mægnes unne, 
þe læs hit þe on ende || eft gereowe 
æfter dæg-rime, || þonne þu hit gedon ne miht.
Onlær þinum bearne% || bysne goda, 
and eac swa some || eallum leoda; 
þonne ðu geearnost || ece blisse 
and æfter þisse weorlda || weorðscipe mycelne.
Se ðe leornunge || longe fyligeð 
halgum bocum || her on worulde, 
heo ðone gelæredon || longe gebetað, 
and þone unlærdan || eac gelæreð.
Heo geeadmodað || eghwylcne kyng, 
swilce þone earman || eac aræreð 
and þa saula swa || some geclensað 
and þæt mod gedeþ || mycle ðe bliðre; 
and heo eac æþelne gedeð || þone ðe ær ne wæs; 
eac heo þrah-mælum || þeowne gefreolsað.
Godd sceal% deman% || and gume þæncan; 
þæt is riht gebede || rinca gewylce, 
þæt he þence to þam || ðe he þonne cweðe.
Se ðe ear gifeð% || and eft oftihð 
bearna gehwylce, || bysmer he gewyrceð 
furþur mycele || þonne ænig freondscipe.
æll þæt mon alæteð || metes oððe drincas, 
and his innoðe || riht gemetegað, 
sona þæt gefylleð || fæder almihtig 
mid gastlicum gifum, || God on heofonum, 
þæt he for his ege || ær gewonede.
Ac gif þu nelt || naht leofes gesyllan, 
ne miht þu na gebicgan || þæt ðe best% licað.
Is se mæsse-preost || monna gehwilces 
sacerd gehaten, || þæt bið siððan gereht 
eft on ænglisc, || þæt he eallum scyle 
clæne sellan; || he bið gecoræn to þan 
sygora wearde. || He sceal swilc wesan
þæt he gelæran cunne || his leodscype 
heofon-kyninges bebod || and halige þeawas.
þæt is for gemænan || þæt we munuc nemniað.
Ne mot ænig heora || awiht onsundran 
habban ænlepig, || ac sceal eal wesan 
munucum gemæne, || þæt heom metod leanað.
Ne scylen ge þæs wenan || þeah ic þisne word-cwide 
after Dauiðe || dihtum sette, 
þæt God nelle || gumena gehwylcne 
healan and gehyran, || þeah he heah-gestreon 
on eorð-rice || age mycelne 
goldes and seolfres, || and eac godes fele 
to habbanne || her on weorulde.
Ac we sculon gemunan || mæla gehwylce 
þæt se apostol || Paulus ongan 
geond eal cristen folc || cyðan and læran, 
þæt ða weologan || for heora woruld-rice 
on heora mod-sefan || men oferseagon.
Ac se ðe hine sylfne || to swiðe ahefð 
for his ofer-mode, || he bið earm for Gode.
Hwæt, we þæt gehyrdon || hæleða secgan, 
þæt iu-dagum || Iacob hæfde 
and Moyses eac || micele speda, 
swylce Isaac || and Abraham; 
and Dauide || drihten sealde 
win-burgum mid || weolan unmete%; 
and eac Noe hæfde || weoruld-weolona genohne.
Ealle hi wæron || æðeles kynnes, 
geþungen on þeod-land; || þeah hwaðere drihten heora 
on ælcere tide || bena gehyrda.
Ne dereð mycel wela || manna ænegum, 
gif he to swiðe ne bið || sylfe beleapen 
on þes feos lufan || mid feondes larum, 
for þi heo synd þearflicu || þegna gehwilcum 
to habbanne || her on weorlde; 
mid þam bið þe earman || oftost geholpen 
and þa mettruman || myclum gehælede 
and þa nacodan eac || niowum gewerede; 
of þæm cumað monige || men to heofonum.
Sceal æghwylc man || ælne swincan 
on swylcum cræfte || swa him Crist onlænð, 
þæt willan his || gewyrce georne.
Ne þearf he þæs gewenan || þæt hine drihten Godd 
maran mænige% || þonne he hine onmunde ær.
Spræc God geara || to Hieremie, 
þan witegan, || and þus wordon cwæð
Far nu ymbe æll || eorðan rices, 
sec and smeage, || swa ðu swiðost miht.
Gif þu mage gefinden || fæst-hydigne wer, 
þe wel wille || and gewyrcan swa, 
recce and gesmeage || soðne geleafan, 
þæt ic mage wið hine || miltse gefremman.
Ne scealt þu beon to sene || ne to sið-geare, 
ne to slapor ne to slaw, || gif þu sige-drihten 
mid cræfte on gecampe || gecweman þæncest.
Gif mon mid ealra || innancundre% 
heortan gehygde% || gehreowað his synna, 
and fulfæstlice þencð || þæt he forð ofer þæt 
þam æfre to || eft ne gecyrre 
þeah he ne fæste nawiht || 
þonne þreora dagas, || þeah wile drihten hine
fæderlice onfon || æt his forð-siðe.
Swa mon ma synna || and maran forlæt 
drihtnes þancas || on his dæg-rime 
swa maran þær mide || mede geearnað 
and geofona ma || Godes ealmihtiges.
þæt her monnum þince || mæst earfeðu 
þæt him bið on ende || ealra leofest, 
ac hit þonne ne mæg || þegna eanig 
onwendan to wille || gif he ne wolde ær.
þær ðær aht ne bið || ærfoðlices 
on þam earnungum, || ne bið þær æfre þonne ma 
on eadleanum || eht deor-wurðes.
Ne doð þa ærran yfel || ænegum monna 
laðes nawiht, || gif him ne licað 
þinga gehwilce || ða he þonne doð, 
gif he his ælmyssan || alning dæleð.
Nis þæt þearfan hand || þæt ðe þince her, 
ac hit is madm-ceoste || Godes ælmihtges.
Se bið soðlice || sylfe cristen 
þe ðe æfre wile || eallum gelice 
mild-heortnesse || monnum gekyðan.
þas worda cwæð || weroda drihten, 
ælmihtig Godd, || to Ysaie; 
weroda wuldor-kyning || to þam witegan spreac,
þeah ic sylfe cweðe || þæt swyltan scyle 
unrihtwise% man, || mid ælle forwurðon, 
ac gif he æfter ðan || mid alle mægne 
synna geswicað, || ne þearf he swiltan for þam.
Nis þæs weorkes þearf || witena ænegum 
þæt þæt he geond ealla || eorðen rices 
secan sigora God, || ac he symle mæg 
wunian on þem wicum || ðe he wunode ær, 
gif þæt he wolde || þæt he wolde þær, 
forþon geond eall is || eorðan rices, 
heofon-rices gast || hafað þe ðe God wile.
Hwæt wilt þu gesecan || geond sidne grund 
feor oððe furðor || þonne ðu geforþian miht?
Ac hafa ðu geleafa || to lifes frumon; 
gewuna þar ðu wunodest, || þæt is wislic ræd, 
forþan nis mid fota stepum || frea ealmihtig 
to gesecanne || sinum% þegne, 
þeoda wealdend, || ac mid þeawum stepum.
Ne bið þæt fula sloh || fira eanegum 
to ondrædanne, || gif hit forbugan mæg 
and þurh eanig þing || æfre forceorran 
and his synna swa some, || þeah he symle ne mage 
bewacan and beweardian || and bewitan geornan; 
ac þonne diað ne mæg || ofer drihtnes gesceaft 
ænig eorð-bugend || æfre forbugan.
þu ful gearo þe na wast || wege þines gastes, 
hu heo ðe on com || oððe hwær heo æror was, 
oððe on hwylce sealo || heo sceal heonon siðian; 
ne miht þu æfre þonne% ma || eall aspyrian 
ures wealdendes || weorc and angin, 
forþon ðe he is heah-cræftig || heofonas and eorðan, 
weoruldes waldend, || wæteres and lyfte, 
and eac ælra þæra || þe ðær on wuniað.
Wisdom is leoht || wera% æghwilcum 
to habbanne || her on weoruldæ.
Hit sceal beon onæled || mid ead-modnesse; 
ne mæg hit eanig mon || æfre mid oðer 
tapore ontendan || þæt hit tale leohte, 
for þam ofer-mettum || ðe hit ær dwæsca%.
Næfre ic ne gehyrde || þæt wurde laford god 
eft on ylde, || se ðe ær ne was 
Gode oððe monnum || on iugoð þeowa, 
ne huru on ylde || æfre gewurðan 
wel geþeignod, || þonne wolde ær
on his tale mette || tale wel þeignan.
Ne scealt þu dysilice sprecan || ne dwollice geþencan 
ymbe% nænigne% || eorð-buendra, 
ne nið habban || wið ænigum monnum, 
ac þu scealt æighwylcum% || gearwurðian, 
and na ymb þe sylfum || na to wel lætan, 
naðer ne for cræfta, || ne for weoruld-æhta.
Ac þu scealt æfre þin mod || geornlicę healden 
on æighwylce timan || fram ælcan unþeawa, 
þæt þu mage clænlice || Criste geþenian,
kyning cwycra gehweas, || swa him gecweme sy, 
wið þon ðu mote habbe || ęce to medes 
heofon-rices dæl; || þæt is hihta mæst, 
þear is hope heagost || and sibbe ealra selost, 
lif ealra leofest, || and meda ealra mærost 
þem ðe hit se mild-heort Crist || geunnan wille.
Undergyte ðu þis || geornlice æfre 
þæt sige-fæste weogas || syndon ealle þreo 
heonan to heofonum, || swa us se halga wer 
and se apostol || Paulus gekydde.
An is geleafa, || and lufu oðer; 
þridde is tohope || þam ðe eallunga 
to þam uplican hame || efestlice geþencað.
Gefylste us, || [filius dei], 
þæt we to þam earde || becumon moton.
Amen.