Altercationes magistri et discipuli (2) University of Oxford CLASP Project nick.white@ell.ox.ac.uk https://clasp.ell.ox.ac.uk/poem/LANTFRED.Altercationes Distributed by the University of Oxford under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 Unported License Library of Congress Subject Headings Latin Poems Altercationes magistri et discipuli (2)
D20 [discipulus] Si torpens celeri tigrem superare fugacem cursu testudo desideret ac feritate; si lepus atque canem temptet laniare ferocem, scorpius exilis tunicatum si crocodrillum; scammate si regem pauidus quoque damma leonem prouocet ast aquilam si parua columba cruentam; scandere sique polum pinnis myirmica supernum appetat atque tetrum deuincere mole camelum; sique ferae siluas, piscesque marina fluenta destituant, seriem propriamque creata relinquant: mundanas uariare uices natura stupebit cunctaque disponens proprias laxabit habenas; moxque soluta ruent perituri climata cosmi. portento simile paradigma gerit uafer atque furcifer insipidus, monstrum, sicophanta baburus, cerritus balatro, spurcus si non silicernus, babbiger †agaffons†, epilenticus ac furibundus, garrulus ac nebulo, barritor necne latrator, finibus in patriis suetus seruare suillos siue referre domum scapulis in nocte capellas; qui lympham potare solens lacti sociatam carnibus hyrcinis postquam satur atque butyro. ut fortunatos felix deuenit ad Anglos mendoso quos nuncupat ipse ‘tenaces’) insolito potus mero necnon hydromello, nunc sintagma suum sublimat ad alta polorum nomen inane petens. summum profiterier audet se fore philosophum cunctoque sophismate comptum, dum minime sciat hoc quid philosophus sit. (et unde est hoc nomen tractum? cuius generis siet, ede). insuper haud metuit sese uocitare ‘magistrum artibus in cunctis’ Graiorum more ferali qui, licet indocti, tamen omnia scire rogati caris et primis persaepe fatentur amicis. desinit haud talem nobis laudare poesim qualem nec pueri dignantur cernere scolis. hoc auet et bombis pompare poema superbis gestit et hinc uanam – uentosus! – tollere famam. abdicat et ueterum coluber documenta uirorum scismate falsidico necnon et litigioso, sinthecam uerbisque suam comit lutulentam. dicit eam flamen secum cecinisse supernum inmemor exempli diuini dogmatis almi, quod monet ut laudes uitemus et ut populares rumores si caelica Tempe uelimus adire. quid reliquum prohibent Christi praecepta beati bis quinis ubi uirginibus pia regna coequat nos fragiles quam humanos uitare fauores? quo statim ritu uentosae quesquiliarum fructibus et uacuae truduntur ab agmine regis et flammis herebi cruciantur et igne perhenni. his nisi desistas a prauo scismate, Ioruet, incendere, miser, Plutoni consolidatus. nomine, tuque piger, recto uocitaris ‘Ioruet’, peruertens ‘iornum’ falso sintagmate uerum. desine grandeuos iam iam uexare poetas! [magister] o male nate puer, centum ueterane dierum! per uastum pelagus non te uehit alta triremis uerum parua celox, fissuris undique farris; Thetidis undiuage glaucas iam suscipit undas. Africus et uiolens spumosas uerrit harenas, Iuppiter et pluuio caelum uelauit amictu – cernis qua priuos celet sol nube colores. idcirco noli, moneo, dare uela profundo, ah, nimium ne naufragium patiaris iniquum; optatum citius poteris nisi sumere litus torrens praecipiti iam te submerserit amne. [discipulus] conquinisce, precor; foedum iam claude labellum! si necdum cessare uelis, dic quod, rogo si scis. quid genus est distans species idionque colorans? bis ternae que sint normae dialecticae, inqui; inter quid genus et totum sit, si sapis, infi. quid pars a specie distet, te posco, profari, quidque sit et rutilis proprium bis quinque loquelis remis quae denis quicquid uersatur in orbe sub ditione sua retinent. commune quid, ede. et quia te modulatorem facis atque sophistam, nobis dic pueris, sophiae rudibus documentis, quid diatesseron, diapente sit ac diapason; dic quid epogdous atque emiolius ast epytritus. ritmi melodiam quot possunt edere tantam? partes simphoniae quot sint et nomina, dice; artis et eximiae †lisina† nunc indice prode, materiemque repertorum patriumque locellum. hac ratione uales ferulis nos subdere priuis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ad suam calcis poterint si dogmate duci, optime praeceptor, uerax et habebere doctor. omnia si sapere et narrare nequibis, adelphe, spulpus eris, spulcus fueris, spulsusque manebis. et quoniam nullum nos credis fingere metrum scelus est, iuras) sine menda posse, maligne, ut scis falsidicus, stolidus, periurus, ineptus, ter decies denos uersus cape, postque sileto! dicis adhuc, peruerse senex, nostros bene uersus haud fore compactos uerum compage solutos – †lempiris cruttonempiris et utique lillo† [magister] quin etiam nescire (nefas!) me dicis ymeras per quas discurrens solidum sol conficit annum, ni fallor, breuiter ueris sermonibus edam. sunt ter centenae decies et denique senae quinque superpositis necnon quadrante iugato, conficitur qui sex horis punctisque triginta, si libet, et uolumus quinos horae fore punctos. sicque quaternos bis denis mox adde quaternis. quattuor annorum circis idcirco peractis una dies interseritur quae iure ‘bisextus’ quod Martis prisco de more kalendis interponatur) recto uocitamine fatur. nemo catus priscas audebit uertere normas. nempe scio; brutos quapropter rite monebo conentur ueterem ne uertere conditionem, ne post perniciem nigram transire paludem cogantur miseri monstrumque uidere triforme. desine praua loqui, rogo, seditiosa †camena† inferni tenebras ne post patiaris amaras. [discipulus] infelix mortale genus quod talia curat stultorum dictis et perturbatur iniquis! nonne foret dominum satius tibi poscere Christum crimina qui tibimet laxet, post praemia donet caelestis patriae, cuneis societque supernis? conditione, pater, tali, te flagito, Ioruert: hinc reprimas linguam nimium quod seditiosam, rursus stultiloquam ne cogas sumere pennam me, qui mox actus, mores patriosque notabo. sordes parce; precorque iterum mihi talia scribe.
D21 Gaudia dicto iure magistro necne salutem! legat usia prima secundam pandere cunctis quae ualet omne. nonne pudicum ueridicumque te fore iactas, optime Ioruert? cur mea falso carmina blasmas, dum neque uersum rite queas nunc pandere falsum? aut mihi mendas dice nefandas, aut resipisce atque fatere non fore uerum ore scelesto teque locutum. feceris hocni? follis eris hic ac furibundus, stultiloquaxue, siue malignus! nempe, pater, scis quod rationem reddere debes – Christus ut infit de male gestis necne profatis ore loquelis – luce sub illa ualde tremenda, qua manifesta crimina cunctis iure patebunt quae, quasi non sint, corde latent nunc. hoc ideo te posco benigne: seditiosam comprime linguam. de reliquo nec talia cures uerba profari: te fore comptum artibus, et nos posse poesim fingere nullam. desipis. atqui credere ni uis quod pueri sic edere metrum possunt hic resident qui dogmate docti pontificali, ut neque sensum prodere murcum siue poema non fore rectum: indice quibus rite loquelis, temet adhortor. conditione denique tali, frater amice, desine iam nos rodere uerbis. ira recedat, pace sequestra. foedus et almum consolidemus, ne patiamur demonis atras inde catenas. conditor almus, trinus et unus, crimina nobis cuncta relaxet, coetibus atque consociatis, poscimus, almis, praebeat omne cernere nobis lumen in aeuum.